Αυτό απεκάλυψε με δηλώσεις του ο αστρονόμος, καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. κ.Ξενοφών Μουσάς, ένας από τους πρωταγωνιστές της μελέτης της περίφημης κατασκευής «που άλλαξε την ιστορία της τεχνολογίας, της Ελλάδας και του παγκόσμιου πολιτισμού».
Οι Έλληνες, όπως εξήγησε ο καθηγητής κατείχαν την επιστημονική γνώση, σε εποχή λίγο μετά από τον Αριστοτέλη, του πώς να αναπαράγουν τις κινήσεις των πλανητών προσθέτοντας δυο κυκλικές κινήσεις και «το έκαναν με γρανάζια με πολύ καλή ακρίβεια, σχεδόν όση με τους νόμους του Κέπλερ. Η διαφορά είναι περίπου 0,5% ή και λιγότερο».
Ο κ.Ξενοφών Μουσάς τόνισε ότι η κίνησις της Σελήνης και των πλανητών γύρω από τον Ήλιο «γίνεται με ταχύτητα η οποία μεταβάλλεται από το περίγειο στο απόγειο. Όταν κίνηση η Σελήνη είναι στο περίγειο, κοντά στη Γη δηλαδή, πάει γρήγορα και, βαθμιαία, μέχρι να φτάσει στο απόγειο, μειώνεται η ταχύτητα. Αυτά περιγράφονται από τους νόμους του Κέπλερ οι οποίοι διατυπώθηκαν 1.800 χρόνια μετά τον Μηχανισμό».
Η μελέτη στάθηκε η αφορμή να κατασκευασθεί από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, σε συνεργασία με Μεξικανούς αστρονομικό ρολόι πλανητάριο κατόπιν συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο της Σονόρα του Μεξικού. Το έργο εγκαινιάσθηκε πριν από λίγο καιρό στη μικρή πλατεία της μεξικανικής πανεπιστημιουπόλεως, που μέχρι προσφάτως ονομαζόταν Πλατεία Αστρονομίας και η οποία σήμερα φέρει την ονομασία του αρχαιότερου γνωστού υπολογιστή στον κόσμο από τον οποίο εμπνεύστηκε και την κατασκευή του, ήτοι …Πλατεία του «Μηχανισμού των Αντικυθήρων».
Το όλο εγχείρημα, όπως τόνισε ο κ. Μουσάς «βασίζεται στις μελέτες μας πάνω στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Πρόκειται για μια λειτουργική κατασκευή που δείχνει όλα όσα πιστεύουμε ότι έκανε ο Μηχανισμός, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων των πλανητών, αυτών δηλαδή που φαίνονται με γυμνό μάτι. Είναι το μόνο ρολόι στον κόσμο που κάνει κάτι τέτοιο».
Ο μηχανισμός ο οποίος προηγείται των καιρών του
«Στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων- όπως επεσήμανε ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του διαστήματος - γρανάζια όπως αυτά κάνουν τις απαραίτητες πράξεις ώστε να προβλέπονται ουράνια φαινόμενα για κάποιο χρονικό διάστημα. Στη μία όψη του, δύο δείκτες σε δύο ομόκεντρες κυκλικές κλίμακες δίνουν τη θέση του Ήλιου και της Σελήνης, της οποίας δείχνουν και τη φάση. Έτσι προσδιορίζουν πότε αρχίζει ο νέος σεληνιακός μήνας με τη νέα σελήνη. Στον Μηχανισμό αλλάζει συνεχώς η φάση της Σελήνης, η οποία παρουσιάζεται ρεαλιστικά με μια μικρή αργυρή σφαίρα η οποία είναι τοποθετημένη μέσα σε ένα κοίλο ημισφαίριο από μπρούτζο. Καθώς περνάει ο χρόνος, η Σελήνη περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα και έτσι αλλάζουν οι φάσεις της».
Αυτά-συνέχισε- διαβάζονται στα μαθηματικά τα οποία είναι γραμμένα στα γρανάζια και στο εγχειρίδιο χρήσης του.
Ένα αστρονομικό ρολόι πλανητάριο
Ως επακόλουθο της εκθέσεως του Μηχανισμού των Αντικυθήρων στο Πανεπιστήμιο της Σονόρα. Ψυχή, ερευνητική ομάς των δυο Πανεπιστημίων, με την ονομασία Monumental Antikythera Mechanism for Hermosillo, άρχισαν να κατασκευάζουν το αστρονομικό ρολόι το 2018
«Το αστρονομικό ρολόι πλανητάριο- διευκρίνησε ο κ. Μουσάς- κατασκευάσθηκε σε συνεργασία με τους Μεξικανούς και βασίζεται στις μελέτες μας για τη συσκευή «που άλλαξε την ιστορία της τεχνολογίας, της Ελλάδας και του παγκόσμιου πολιτισμού».
Το άγνωστο τεχνικό παρασκήνιο
Πρωτοστάτης της εκπληκτικής αναβιώσεως του μηχανισμού είναι ο Μεξικάνος καθηγητής Raul Perez Enriquez,ο οποίος εξήγησε ότι «την κατασκευή έκανε σε συνεργασία με εμάς η εταιρεία μεγάλων ρολογιών, όπως αυτά που τοποθετούσαμε παλιά στις εκκλησίες, στα δημαρχεία και στα δημόσια κτίρια η Relojes Olvera IIΙ Genercion του Jesus Clemente Olvera Trejo και ιδιαιτέρως ο Ing. Alfredo Carmona Martínez». Από το Πανεπιστήμιο της Σονόρα καθοριστική ήταν η συμβολή από τους καθηγητές Raul Perez Enriquez, Julio Cesar Saucedo Morales και Ezequiel Rodriguez Jauregui και η χρηματοδότησις έγινε από το πανεπιστήμιο, την περιφέρεια της Σονόρα και από την Relojes Olvera»
Σε ερώτηση για το αν έχει εγχειρίδιο χρήσης ο Μηχανισμός ο καθηγητής κ. Ξ. Μουσάς διευκρίνησε ότι «έχει δύο σελίδες και μια τρίτη η οποία είναι για να κρατάει κανείς ένα καλό ημερολόγιο και κυρίως για να προβλέπει τον καιρό. Ο Μηχανισμός είναι επιτομή της Πυθαγόρειας φιλοσοφίας, σύμφωνα με την οποία η φύση περιγράφεται, ερμηνεύεται και προβλέπεται, σε ορισμένες περιπτώσεις, με τα κατάλληλα μαθηματικά, δηλαδή με τους νόμους της φύσης, τους οποίους κωδικοποιούμε με μαθηματικά. Με αυτούς τους νόμους είναι προγραμματισμένος ο αρχαίος υπολογιστής».
Ο μελετητής και υπεύθυνος για τη σχεδίαση και κατασκευή του Μηχανισμού των Αντικυθήρων τον θεωρεί «πρόγονο όλης της υψηλής τεχνολογίας. Τα bit και byte του υπολογιστή μας και του τηλεφώνου μας έχουν τις ρίζες τους σε αυτόν τον Μηχανισμό και βασίζονται στις ίδιες αρχές και πρακτικές. Βεβαίως η εξέλιξη του πολιτισμού πέρασε ενδιάμεσες φάσεις χειμέριας νάρκης για διάφορους λόγους. Ευτυχώς, στο μεταξύ, η επιστήμη είχε διαδοθεί σε άλλους πολιτισμούς και αναγεννήθηκε στη Δυτική Ευρώπη από τον 16ο αιώνα και επιταχύνθηκε τον 19ο και κυρίως τον 20ό αιώνα, οδηγώντας στη σημερινή επιστήμη και τεχνολογία».
Η εκδήλωσις των εγκαινίων στη μεξικανική πολιτεία, που έγινε την Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσης, μια όχι και τόσο τυχαία ημερομηνία, κατά την οποία ενεργοποιήθηκε το μνημειακό ρολόι το οποίο, από εκείνη τη στιγμή και μετά, λειτουργεί συνεχώς, ενώ κάθε μέρα το επισκέπτονται και ξεναγούνται σε αυτό σχολεία. Η συγκεκριμένη έκδοση περιλαμβάνει, εκτός από την παρακολούθηση του Ήλιου στον ουρανό, των αστερισμών του Ζωδιακού Κύκλου και την κίνηση και τις φάσεις της Σελήνης, τις θέσεις των πέντε ορατών πλανητών.
Ο καθηγητής της Φυσικής του διαστήματος εξήγησε ακόμη ότι «σε δυο έξυπνα σχεδιασμένες ελικοειδείς κλίμακες στην πίσω πλευρά είναι ένα παραδοσιακό σεληνο-ηλιακό Ηπειρώτικο ημερολόγιο με ονόματα μηνών που χρησιμοποιήθηκαν στην Ήπειρο και στην Κέρκυρα. Επίσης, υπάρχουν σεληνο-ηλιακά ημερολόγια που βασίζονται στον 19 ετών Μετωνικό Κύκλο, ημερολόγιο του Πάσχα σήμερα και στον 18ετή κύκλο του Σάρου για την πρόβλεψη των εκλείψεων, καθώς και μια οκταετηρίδα που ορίζει πότε αρχίζουν οι Ολυμπιακοί και οι άλλοι σημαντικοί αγώνες των Ελλήνων, Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια, Νάια, Άλεια)».