διπλωματικές εντάσεις με τις ΗΠΑ, τη Νορβηγία και την Ιρλανδία, οι οποίες φοβούνται ότι στο Sellafield δεν κατάφεραν να λύσουν τα προβλήματα που υπάρχουν.
Η διαρροή ραδιενεργού υγρού από έναν από τους «υψηλότερους πυρηνικούς κινδύνους στο Ηνωμένο Βασίλειο» – ένα κτήριο σε ...αποσύνθεση στην τεράστια τοποθεσία της Κάμπρια, γνωστό ως Magnox Swarf storage Silo (MSSS) – είναι πιθανό να συνεχιστεί έως το 2050. Αυτό θα μπορούσε να έχει «δυνητικά σημαντικό συνέπειες» εάν επιταχυνθεί, καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος να μολυνθούν τα υπόγεια ύδατα, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο.
Ρωγμές έχουν επίσης αναπτυχθεί στην επιφάνεια από σκυρόδεμα και άσφαλτο που καλύπτει την τεράστια λίμνη που περιέχει πυρηνική λάσπη που αποθηκεύεται εδώ και δεκαετίες.
Αυτές οι ανησυχίες προέκυψαν από το Nuclear Leaks, μια έρευνα του Guardian που διήρκεσε ένα χρόνο για προβλήματα που καλύπτουν το hacking στον κυβερνοχώρο και τη ραδιενεργή μόλυνση στην τεράστια πυρηνική χωματερή.
Το Sellafield, μια τοποθεσία 6 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην ακτή της Κούμπρια που απασχολεί 11.000 άτομα, αποθηκεύει και επεξεργάζεται πυρηνικά απόβλητα από οπλικά προγράμματα και παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, και είναι η μεγαλύτερη τέτοια εγκατάσταση στην Ευρώπη.
Ένα έγγραφο που εστάλη στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Sellafield τον Νοέμβριο του 2022 και το οποίο είδε ο Guardian προκάλεσε εκτεταμένες ανησυχίες σχετικά με την υποβάθμιση της ασφάλειας σε όλη την τοποθεσία, προειδοποιώντας για τον «σωρευτικό κίνδυνο» από αστοχίες που κυμαίνονται από την πυρηνική ασφάλεια μέχρι τα πρότυπα αμιάντου και πυρκαγιάς.
Ένας επιστήμονας σε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στην υγεία είπε στον Guardian ότι οι κίνδυνοι που ενέχει η διαρροή και άλλες διαρροές χημικών στο Sellafield έχουν «χωθεί σταθερά κάτω από το χαλί».
Μια πυρκαγιά το 1957 στο Windscale, όπως ήταν παλαιότερα γνωστή η τοποθεσία, ήταν το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι σήμερα. Μια έκθεση της ΕΕ το 2001 προειδοποίησε ότι ένα ατύχημα στο Sellafield θα μπορούσε να είναι χειρότερο από το Τσερνομπίλ, τον τόπο της καταστροφής του 1986 στην Ουκρανία που εξέθεσε πέντε εκατομμύρια Ευρωπαίους σε ακτινοβολία. Δυστυχώς το Sellafield περιέχει σημαντικά περισσότερο ραδιενεργό υλικό από το Τσερνομπίλ.
Η έκθεση ανέφερε ότι γεγονότα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια ατμοσφαιρική απελευθέρωση ραδιενεργών αποβλήτων στο εργοστάσιο περιελάμβαναν εκρήξεις και αεροπορικά δυστυχήματα.
Είναι τέτοια η ανησυχία για τα πρότυπα ασφαλείας που αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει για την υποδομή που τρίζει σε διπλωματικά τηλεγραφήματα που είδε ο Guardian. Μεταξύ των ανησυχιών τους είναι οι διαρροές από ρωγμές στο σκυρόδεμα σε τοξικές λιμνούλες και η έλλειψη διαφάνειας από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με ζητήματα στην τοποθεσία. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν μια σχέση δεκαετιών στην πυρηνική τεχνολογία.
Οι ανησυχίες για το πώς διοικείται το Sellafield έχουν επίσης οδηγήσει σε εντάσεις με τις κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Νορβηγίας.
Οι Νορβηγοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι ένα ατύχημα στην τοποθεσία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα σωρό ραδιενεργών σωματιδίων που μεταφέρονται από τους νοτιοδυτικούς ανέμους που κυριαρχούν στη Βόρεια Θάλασσα, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την παραγωγή τροφίμων και την άγρια ζωή της Νορβηγίας. Ανώτερος Νορβηγός διπλωμάτης είπε στον Guardian ότι πιστεύουν ότι το Όσλο θα πρέπει να προσφέρει βοήθεια στη χρηματοδότηση του ιστότοπου, ώστε να μπορεί να λειτουργεί με μεγαλύτερη ασφάλεια, αντί να «τρέχει κάτι τόσο επικίνδυνο με περιορισμένο προϋπολογισμό και χωρίς διαφάνεια».
Η ιρλανδική κυβέρνηση προσπάθησε να αναλάβει δράση κατά του Sellafield παραπέμποντάς το σε δικαστήριο του ΟΗΕ το 2006 λόγω ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις της τοποθεσίας στο περιβάλλον.
Οι επιστήμονες προσπαθούν να εκτιμήσουν τον κίνδυνο για το κοινό από τη διαρροή από το MSSS μέσω «συνεχιζόμενων ακτινολογικών εκτιμήσεων δόσης», χρησιμοποιώντας στατιστικά μοντέλα.
Το Sellafield προσπαθεί να εξάγει δεκαετίες πυρηνικών αποβλήτων από το MSSS, μια εγκατάσταση που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1960 και περιγράφεται ως «μία από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις υψηλότερης επικινδυνότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο», μια εργασία που λέει ότι μπορεί να διαρκέσει τουλάχιστον 20 χρόνια. Έχει διαρροή για περισσότερα από τρία χρόνια.
Μια έκθεση τον Ιούνιο από το Γραφείο για τον Πυρηνικό Κανονισμό (ONR) ανέφερε ότι ενώ ο τρέχων κίνδυνος από τη διαρροή θεωρείται από το Sellafield ότι είναι «όσο χαμηλός είναι λογικά εφικτό», οι επιστήμονες ανησυχούν όλο και περισσότερο για την πλήρη κλίμακα της διαρροής και το ποσοστό είναι ασαφές. Ο Sellafield θεωρείται ότι υποστηρίζει ότι η διαρροή δεν ενέχει «επιπλέον κίνδυνο» για το προσωπικό και το κοινό.
Το 2019, η Sellafield ανέφερε διαρροή από τη μονάδα αποθήκευσης στο ONR. Η διαρροή επιδεινώθηκε σημαντικά τα επόμενα δύο χρόνια και ένα έγγραφο που δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως αποκαλύπτει ότι 2,3-2,5 κυβικά μέτρα ραδιενεργού «ποτού» διαρρέουν καθημερινά από τις εγκαταστάσεις. Αυτό το υγρό είναι μια σούπα από ρινίσματα ραδιενεργού κράματος μαγνησίου διαλυμένα στο νερό, από την επένδυση απορριμμάτων που περιείχε το αναλωμένο πυρηνικό καύσιμο Magnox.
Οι επιπτώσεις στην υγεία της έκθεσης σε ακτινοβολία ποικίλλουν ανάλογα με τη δόση, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία και έμετο και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καταρράκτης, καρκίνος σε όσους εμφανίζουν υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες.
Οι επιθεωρητές είπαν ότι δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί πόσες ρωγμές έχουν σχηματιστεί στο σιλό, επομένως χρησιμοποιούν εικασίες και μοντελοποίηση με βάση τις διαρροές από την εγκατάσταση για να υπολογίσουν τον κίνδυνο που ενέχει το κοινό και τους εργαζόμενους στην τοποθεσία.
Μια επιτροπή επιστημόνων, επιφορτισμένη με την παρακολούθηση του Sellafield και άλλων πυρηνικών τοποθεσιών, έχει προειδοποιήσει ότι το σιλό χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσοχή.
Τον Ιούλιο του περασμένου έτους, η Επιτροπή Ιατρικών Θεμάτων της Ακτινοβολίας στο Περιβάλλον σημείωσε στα δημόσια πρακτικά της ότι «η διαρροή συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό από τον Οκτώβριο του 2020, περίπου 2,5 εκατομμύρια [κυβικά μέτρα] την ημέρα…».
Ωστόσο, η έκταση του ραδιενεργού υλικού που χάθηκε στο έδαφος από τη διαρροή αφαιρέθηκε από τα πρακτικά της συνεδρίασης.
Ένας επιστήμονας της επιτροπής είπε στον Guardian: «Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε εάν η διαφάνεια παραμερίζεται επειδή κανείς δεν είναι αρκετά γενναίος για να πει «απλώς δεν ξέρουμε πόσο επικίνδυνο είναι αυτό – εκτός από σίγουρα επικίνδυνο».
«Αυτό είναι απίστευτα σοβαρό στο πλαίσιο μιας τοποθεσίας γεμάτης φρίκης και την κληρονομιά πειραμάτων που κανείς δεν τεκμηρίωσε σωστά».
Πηγές έχουν προειδοποιήσει ότι οι βασικές απαιτήσεις ασφάλειας του ιστότοπου γίνονται όλο και πιο λεπτές και ότι οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι αγνοούνται ή δεν περιορίζονται.
«Δεν μπορούν να χειριστούν τη φωτιά ή τον αμίαντο επί τόπου, πόσο μάλλον την κατάρρευση των πυρηνικών υλικών περιορισμού», είπε στον Guardian ένας ανώτερος υπάλληλος του Sellafield.
Υπάρχουν επίσης σοβαρές ανησυχίες για το B30, μια λίμνη που περιέχει πυρηνική λάσπη και περιγράφεται ως ένα από τα πιο επικίνδυνα βιομηχανικά κτίρια στην Ευρώπη.
Περιγράφεται από τους εργαζόμενους στο Sellafield ως "Dirty 30", περιέχει ραδιενεργό λάσπη από διαβρωμένες ράβδους πυρηνικού καυσίμου που χρησιμοποιούνται σε παλιούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και το δέρμα του από σκυρόδεμα και άσφαλτο είναι κολλημένο με ρωγμές. Αυτές οι ρωγμές έχουν επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με πηγές.
Πηγές που είναι εξοικειωμένες με τις εκθέσεις κινδύνου λένε ότι δείχνουν ότι περισσότερα από 100 προβλήματα ασφάλειας στην τοποθεσία αποτελούν θέμα σοβαρής ρυθμιστικής ανησυχίας. Άλλες ανησυχίες περιλαμβάνουν προβλήματα πυρασφάλειας, όπως η έλλειψη λειτουργίας συναγερμών στις δεξαμενές αποθήκευσης Magnox Πρώτης Γενιάς, μία από τις οποίες είναι η B30, καθημερινές στάσεις εργασίας λόγω έλλειψης κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού στην πυρηνική ασφάλεια και αυξανόμενος αριθμός μόλυνσης και ακτινοπροστασίας περιστατικά
Το έγγραφο του Νοεμβρίου 2022, το οποίο ήρθε σε γνώση του Guardian και συντάχθηκε από τον τότε επικεφαλής αξιωματούχο, Δρ Paul Robson, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με την επίβλεψη της πυρηνικής ασφάλειας στην τοποθεσία, αποκάλυψε έναν «σωρευτικό κίνδυνο» που ενέχουν αστοχίες σε μια σειρά τομέων, από την πυρηνική ασφάλεια στη διαχείριση κινδύνων από πυρκαγιά και αμίαντο. Το έγγραφο εστάλη στον Euan Hutton, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν προσωρινός διευθυντής της τοποθεσίας και πρόσφατα έγινε διευθύνων σύμβουλος του Sellafield.
Σύμφωνα με το ίδιο εσωτερικό σημείωμα, οι εργαζόμενοι που είναι επιφορτισμένοι με την επίβλεψη της ασφάλειας στο Sellafield «παρατήρησαν στοιχεία … που υποδηλώνουν διάβρωση των φραγμών πυρηνικής ασφάλειας (συμβατικής και περιβαλλοντικής)».