Μια σειρά εξελίξεις και επιδράσεις από προηγούμενα ζοφερά γεγονότα θα είναι οι καταλύτες μιας νέας έκρηξης εγκατάστασης ανανεώσιμης ισχύος σε παγκόσμια κλίμακα αυτό το έτος, προβλέπει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ). Οι εξελίξεις είναι η νομοθεσία που συντείνει στη μείωση του πληθωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες και η ραγδαία διείσδυση ΑΠΕ στην Κίνα καιτην Ινδία, και οι επιδράσεις, ο απόηχος της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη. Σε έκθεσή του την προηγούμενη εβδομάδα, ο ΙΕΑ προβλέπει ότι οι νέες εγκαταστάσεις δυναμικότητας ΑΠΕ θα εκτιναχθούν στα 440 GW, το 2023, ήτοι, αυξημένες κατά 107 GW σε ετήσια βάση

στη μεγαλύτερη αύξηση νέας δυναμικότητας που έχει σημειωθεί στα χρονικά. Από αυτή την ισχύ, οι προσθήκες φωτοβολταϊκών έργων θα αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα της αύξησης της δυναμικότητας ανανεώσιμης ενέργειας, σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό. 

Τόσο το τρέχον, όσο και το επόμενο έτος, η Κίνα θα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 55% της παγκόσμιας νέας ισχύος ανανεώσιμης ενέργειας, δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του ΙΕΑ, Φατίχ Μπιρόλ, ο οποίος τόνισε πως το άλμα στη διείσδυση ΑΠΕ  είναι, φέτος, υπερδιπλάσιο από τη δυναμικότητα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που προστέθηκε στο παγκόσμιο σύστημα, το 2019, δηλαδή, ένα έτος πριν από την πανδημία του νέου κορονοϊού.

"Η ενεργειακή κρίση έχει εκτοξεύσει τη ζήτηση τόσο για μεγάλης κλίμακας μονάδες όσο και για φωτοβολταϊκά σε στέγες", είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπιρόλ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επενδύσεις στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας πρόκειται να επισκιάσουν τις επενδύσεις στην παραγωγή πετρελαίου αυτό το χρόνο, για πρώτη φορά στα χρονικά, αναφέρει ο ΙΕΑ στην έκθεσή του.

(Παγκόσμιες επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας, ανά τομέα, 2019-2023. Πηγή: ΙΕΑ)

Για το 2023, ο ΙΕΑ αναμένει ότι οι συνολικές επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας θα ανέλθουν σε 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων το 1,74 τρισεκατομμύριο θα κατανεμηθούν στην καθαρή ενέργεια και τις νέες τεχνολογίες, με τα υπόλοιπα να επενδύονται σε νέα έργα ορυκτών καυσίμων.

"Για κάθε δολάριο που επενδύεται σε ορυκτά καύσιμα, περίπου 1,7 δολάρια πηγαίνουν τώρα στην καθαρή ενέργεια. Πριν από πέντε χρόνια, η αναλογία αυτή ήταν ένα προς ένα", είπε ο Μπιρόλ.

Η ραγδαία αύξηση των εγκαταστάσεων ηλιακής και αιολικής ενέργειας θα αποφέρει σωρευτική παγκόσμια δυναμικότητα ΑΠΕ άνω των 4.500 GW, στο τέλος του 2024, δηλαδή ισχύς ίση με την συνολική δυναμικότητα ενέργειας της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών μαζί, αναφέρει ο ΙΕΑ στην έκθεση «Renewable Energy Market Update».

Στις Ηνωμένες Πολιτείες,  όπου οι αγορές αιολικής και ηλιακής ενέργειας συρρικνώθηκαν πέρυσι λόγω περιοριστικών εμπορικών μέτρων και περιορισμών στην αλυσίδα εφοδιασμού, οι ετήσιες προσθήκες και για τις δύο τεχνολογίες αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 40% το 2023, ενώ οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών θα σημειώσουν νέο ρεκόρ. Ο αντίκτυπος του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού στην ανάπτυξη τεχνολογιών ΑΠΕ στις ΗΠΑ θα γίνει εμφανής το 2025, αναφέρει ο ΙΕΑ.

Ωστόσο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποίησε ότι η ταχεία επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνοδεύεται από μια σειρά προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν εάν πρόκειται να εκπληρωθούν οι υφιστάμενες μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις για το σενάριο του net zero.

Και τούτο επειδή ο Οργανισμός τονίζει πως η επέκταση της αιολικής και της ηλιακής ισχύος, πρέπει να συνοδεύεται από πολιτικές και κανόνες της αγοράς που θα υποστηρίζουν τις υποδομές του δικτύου, τις επενδύσεις ευελιξίας και την αδειοδότηση νέων έργων.

"Οι ανεπαρκείς επενδύσεις σε υποδομές δικτύου παραμένουν μια πρόκληση παγκοσμίως όχι μόνο όσον αφορά στην ταχύτερη ανάπτυξη νέας αιολικής και ηλιακής ισχύος, αλλά και για τη μεγιστοποίηση του δυναμικού παραγωγής από υφιστάμενες μονάδες παραγωγής", αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.

Το μερίδιο της περικοπείσας αιολικής και ηλιακής παραγωγής ενισχύεται σε πολλές αγορές, καθώς αυξάνεται το μερίδιο της μεταβλητής ανανεώσιμης ενέργειας. Η αυξημένη περικοπή της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές είναι ιδιαίτερα εμφανής σε περιοχές όπου οι μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές δικτύου και ο προηγμένος σχεδιασμός και η ρύθμιση της αγοράς δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την ανάπτυξη των ΑΠΕ, τονίζει ο ΙΕΑ.

Το κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας βαίνει διαρκώς μειούμενο, αλλά όχι στο βαθμό που απαιτείται για να φθάσει στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από την ενεργειακή κρίση, τις δυσχέρειες στην αλυσίδα εφοδιασμού και τα υψηλότερα τραπεζικά επιτόκια,σύμφωνα με τον ΙΕΑ. 

Επίσης, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από νέες χερσαίες αιολικές και ηλιακές εγκαταστάσεις θα παραμείνει σε ποσοστό 10-15% πάνω από τα επίπεδα του 2020, κατά το 2024, και τούτο παρά την μείωση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων. Παράλληλα,το κόστος χρηματοδότησης έχει αυξηθεί μαζί με την άνοδο του κόστους δανεισμού. Τέλος, το μέσο σταθμισμένο κόστος ενέργειας για την χερσαία αιολική και την ηλιακή ενέργεια αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς φέτος και του χρόνου, αν και θα εξακοουθήσει να παραμένει υψηλότερο από τα επίπεδά του το 2020, τονίζει ο ΙΕΑ.