πιο εντυπωσιακό στοιχείο που προκύπτει από την εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι το γεγονός της έντονης διακύμανσης της συμμετοχής των καυσίμων στο ενεργειακό μείγμα.
Έτσι, ενώ σήμερα οι ΑΠΕ εμφάνισαν εντυπωσιακή αύξηση μεριδίου με 43,8%, για αύριο οι ίδιες πηγές κατρακύλησαν στο μόλις 19,2%! Ακολουθούν οι εισαγωγές με 34,7% (από 21,9% σήμερα) το φυσικό αέριο με 28,3% (από 16,2% σήμερα), ο λιγνίτης με 11,2% (από 10,6%), και τα υδροηλεκτρικά με 2,1% (από 4,2% σήμερα, Τρίτη).
Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο ενεργειακής ανάλυσης του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για την τελευταία εβδομάδα που έληξε στο 8 Ιανουαρίου, η εγχώρια εβδομαδιαία ζήτηση ηλεκτρισμού σημείωσε άνοδο αλλά παρέμεινε στα επίπεδα των 882 GWh, ενώ η συνολική εβδομαδιαία ζήτηση στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) διαμορφώθηκε στις 895 GWh.
Όσον αφορά στις μονάδες ΑΠΕ, η συμμετοχή τους στο εβδομαδιαίο μείγμα καυσίμου διαμορφώθηκε στο 21%, με μέση ημερήσια παραγωγή 26 GWh και εβδομαδιαία παραγωγή 180 GWh, με αύξηση 8%. Τα υδροηλεκτρικά κάλυψαν συνολικά το 2% της ζήτησης, εγχέοντας στο σύστημα 17 GWh από -18% την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα, οι μονάδες φυσικού αερίου παρουσίασαν εβδομαδιαία παραγωγή 228 GWh και κάλυψαν το 27% της ζήτησης, ενώ η λιγνιτική παραγωγή κάλυψε το 13% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας με συνολική παραγωγή 111 GWh.
Οι εισαγωγές κτυριάρχησαν στο μείγμα και το τελευταίο επταήμερο ενώ συνεχίζουν τις «υψηλές πτήσεις τους» και αυτή την εβδομάδα. Το μερίδιό τους στο ενεργειακό μείγμα ήταν 36%, ενώ του φυσικού αερίου, 27%, των ΑΠΕ, 21%, του λιγνίτη, 13% και των μεγάλων υδροηλεκτρικών, 2%.
Από αυτά τα στοιχεία παρατηρούμε ότι υπήρξε αύξηση στα μερίδια του λιγνίτη κατά 4% και των ΑΠΕ κατά 1%, με μικρή υποχώρηση του μεριδίου των εισαγωγών κατά 2% και του φυσικού αερίου κατά 3%.
Σημειώνουμε ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο και ΑΠΕ ανήλθε σε 227,946 MWh και 179,590 MWh αντίστοιχα την περασμένη εβδομάδα, ενώ η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη ανήλθε στις 111,220 MWh.
(Στο διάγραμμα απεικονίζεται η εβδομαδιαία μέση ωριαία διακύμανση του μείγματος καυσίμου στην Ελλάδα. Πηγή: ΙΕΝΕ)
Το κεφάλαιο "λιγνίτης"
Αξίζει να τονιστεί ότι τον Νοέμβριο, καταγράφηκε αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο μείγμα, σε ποσοστό 5,4%, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, καθώς η χώρα επιχειρούσε να αντισταθμίσει την απώλεεια προμήθειας φ. αερίου από την Ρωσία. Η αξιοσημείωτη ενίσχυση της λιγνιτικής παραγωγής που ανήλθε σε 16 GWh υπολείπεται, όμως, μερικές ποσοστιαίες μονάδες από τις αρχικές εξαγγελίες της Κυβέρνησης για το διπλασιασμό της. Σημειώνουμε ότι το περασμένο καλοκαίρι, η διοίκηση της ΔΕΗ είχε ανακοινώσει ότι ξεκινά ο διπλασιασμός της παραγωγής στις 10 TWh, ποσότητα που θα κάλυπτε το 20% της συνολικής ετήσιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Η απόφαση συνδεόταν άμεσα με την ανάγκη να υποκατασταθεί η ηλεκτροπαραγωγή με το πανάκριβο, εκείνη την περίοδο, φυσικό αέριο και να μειωθούν τα τιμολόγια του ρεύματος για οικιακούς και επιχειρηματικούς καταναλωτές.
Παρά τις τολμηρές δεσμεύσεις για το Κλίμα, που ανέλαβαν οι Κυβερνήσεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών, ιδίως εκείνων που έχουν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην πράσινη σταυροφορία η έλειψη φ. αερίου λόγω των επιπτώσεων από τον πόλεμο στην Ουκρανία και της κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, φαίνεται ότι δύσκολα θα σπάσει ο ομφάλιος λώρος με τον άνθρακα, καθώς η κατανάλωση αναμένεται να φτάσει για άλλη μια φορά σε νέα ιστορικά υψηλά και το 2023, παρά τις πολιτικές που έχουν δρομολογηθεί για να αντικατασταθεί το βρώμιμο καύσιμο με καθαρότερο φυσικό αέριο και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.
Προς επίρρωση αυτών των προβλέψεων, έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας αναφέρει ότι η κατανάλωση άνθρακα θα φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών και θα παραμείνει σταθερά υψηλή μεταξύ 2022 -2025, εκτός και εάν επιταχυνθεί η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Η κατανάλωση άνθρακα προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 1,2% το 2022, δηλαδή, στο υψηλότερο, ιστορικά, επίπεδό της. Στην έκθεση του ΙΕΑ αναφέρεται ακόμη πως οι αγορές άνθρακα που κλονίστηκαν σοβαρά το 2022, εξαιτίας της διατάραξης των παραδοσιακών εμπορικών ροών και της εκτόξευσης των τιμών, θα δουν αύξηση της ζήτησης κατά 1,2%, που θα ξεπεράσει για πρώτη φορά, τους 8 δισεκ. μετρικούς τόνους. Ο ΙΕΑ αναφέρει πως η χρήση άνθρακα στην Ευρώπη ανεβαίνει προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της ηπείρου, με την αύξηση να υπολογίζεται στο 2%.
Βέβαια, ο άνθρακας αναμένεται να παραμείνει μακράν η μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή εκπομπών CO2, σύμφωνα με τον ΙΕΑ, με τον Keisuke Sadamori, Διευθυντή Ενεργειακών Αγορών και Ασφάλειας του Οργανισμού να δηλώνει: «Ο κόσμος βρίσκεται κοντά στην κορύφωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, με τον άνθρακα να είναι ο πρώτος που θα μειωθεί, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί.»