Το οικονομικό τοπίο στην Ευρωπαϊκή Ένωση που χαρακτηρίζεται αφενός από την αισιοδοξία που έφεραν οι καλές επιδόσεις στον τομέα του τουρισμού σε ορισμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, την αύξηση της προσφοράς θέσεων εργασίας και τον θετικό αντίκτυπο από τη μείωση της ανεργίας και αφετέρου, οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό, σκιαγράφησε ο Reinhard Felke, director for policy, strategy and communication, DG ECFIN and European Commission. Το καλοκαίρι προβλέψαμε όλους τους κινδύνους που έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται, είπε, αναφερόμενος -μεταξύ άλλων- στον πληθωρισμό που, όπως είπε, είναι υψηλός αλλά δεν είναι πλέον ο ενεργειακός τομέας μόνο που τον πυροδοτεί αλλά οι ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η τεχνική ύφεση στην αμερικανική οικονομία και η ισχνή ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας.
Υπενθύμισε δε, ότι η εικόνα του πληθωρισμού είχε αρχίσει να επηρεάζεται ήδη από τα προηγούμενα χρόνια με τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ συμπλήρωσε πως ο πόλεμος είναι σαφώς ένας παράγοντας που επιταχύνει την όλη διαδικασία. Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή επάρκεια, σημείωσε ότι οι αποθήκες φυσικού αερίου είναι γεμάτες προς το παρόν αλλά αυτή είναι μια από τις προκλήσεις με τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπη η Ευρώπη την επόμενη ίσως χρονιά.
Οι ενεργειακές ανάγκες για φέτος θα εξυπηρετηθούν αλλά η επόμενη χρονιά θα είναι πιο δύσκολη, επισήμανε, από την πλευρά της, η Μαρία Δεμερτζή, αναπληρώτρια διευθύντρια της ευρωπαϊκής δεξαμενής σκέψης, Bruegel. Σημείωσε δε, πως πολύ αποφασιστική για το τοπίο που θα διαμορφωθεί είναι η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, η οποία, ωστόσο, στην περίπτωση της βιομηχανίας μπορεί να έχει αντίκτυπο στην οικονομία, με τη μείωση της παραγωγής για λόγους ενεργειακής εξοικονόμησης. Ωστόσο, όπως είπε, η πολιτική που θα πρέπει να ακολουθήσουμε είναι αυτή της αποθάρρυνσης και όχι της ενθάρρυνσης κατανάλωσης ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί εν πολλοίς με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- και στην ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας, όπως με σαφήνεια κατέδειξε ο πόλεμος στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας πως είναι πρωτίστως οικονομικό και όχι πολιτικό ζήτημα.
«Η απανθρακοποίηση είναι η λύση και το “κλειδί”, είναι το πλαίσιο που θα μας βοηθήσει να τρέξουμε πολύ γρήγορα αυτή τη διαδικασία», υπογράμμισε η Διευθύντρια Στρατηγικής της ΔΕΗ, Έλενα Γιαννακοπούλου, μιλώντας στην ενότητα για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις οικονομικές του επιπτώσεις στην ΕΕ. Το γεγονός ότι έπρεπε να επαναφέρουμε τη δραστηριότητά μας στις λιγνιτικές μονάδες δεν επηρεάζει τη δραστηριότητά μας γύρω από τον τομέα της «καθαρής ενέργειας» και των ανανεώσιμων πηγών ενέργεια, σημείωσε η Διευθύντρια Στρατηγικής της ΔΕΗ, επισημαίνοντας πως «μπορεί να την καθυστερήσει λίγο καθώς τώρα στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η ασφάλεια στην προμήθεια της ενέργειας, αλλά εμείς συνεχίζουμε παράλληλα στην ανάπτυξη του προγράμματος των ΑΠΕ». Άλλωστε, όπως σημείωσε η κα Γιαννακοπούλου, η απανθρακοποίηση δεν είναι μια λύση γι’ αυτόν ή τον επόμενο χειμώνα, αλλά μια λύση με μεσοπρόθεση και μακροπρόθεσμη προοπτική.
Σχολιάζοντας τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στην ελληνική οικονομία, ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Γιώργος Παγουλάτος υπογράμμισε πως «η ελληνική οικονομία υφίσταται όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες ένα πλήγμα στα πραγματικά εισοδήματα. Από την άλλη πλευρά υπάρχει ένα "silver lining" στην κρίση που είναι ότι ο πληθωρισμός βελτιώνει τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Επίσης, μειώνει το πραγματικό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, λόγω του ότι μεγάλο μέρος του χρέους είναι σε σταθερά επιτόκια και αυξάνει τα δημόσια έσοδα από έμμεσους φόρους. Αρα στο τέλος της ημέρας, η δημοσιονομική επίδραση λόγω πληθωρισμού μπορεί να καταλήξει ακόμα και σταθεροποιητική».
Στο διαρθρωτικό πεδίο, όπως ανέφερε ο κ. Παγουλάτος, θετικές εξελίξεις είναι οι πολύ σημαντικές εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων που αφορούν σε σημαντικό βαθμό την υψηλή τεχνολογία, την έρευνα και την ανάπτυξη και η αύξηση του ποσοστού των εξαγωγών σε ποσοστό άνω του 40%. «Αυτά μπορούν να βοηθήσουν την ελληνική οικονομία να αμβλύνει την αρνητική επίδραση της κρίσης που βέβαια θα είναι αισθητή και ιδίως θα πλήξει την κατανάλωση η οποία -δυστυχώς θα έλεγα- τη χρονιά που πέρασε αποτέλεσε τον κύριο μοχλό οικονομικής μεγέθυνσης», υπογράμμισε.
Για τη δε ευρωπαϊκή οικονομία, ανέφερε ότι είχαμε συσσώρευση ευπάθειας και πάνω σ’ αυτή χτύπησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που ήταν ένα γεγονός χαμηλής πιθανότητας αλλά καταστροφικών επιπτώσεων. «Δεν οργανώνουμε τη ζωή μας στη βάση τέτοιων χαμηλής πιθανότητας γεγονότων αλλά φροντίζουμε να αγοράζουμε ασφάλεια απέναντι σ’ αυτά και να δείχνουμε ανθεκτικότητα όταν συμβαίνουν. Με αυτή την έννοια, η ΕΕ αν και θα έπρεπε να είχε φροντίσει περισσότερο την ενεργειακή της ασφάλεια, αντέδρασε με σημαντική ανθεκτικότητα στην κρίση», εκτίμησε ο κ. Παγουλάτος.
Σαν ένα τρένο που έρχεται καταπάνω μας, περιέγραψε την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η Μegan Greene, senior fellow, M-RCBG, Harvard Kennedy School. Όπως είπε, «υπήρχαν ευάλωτα σημεία στην Ευρώπη και πριν αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν αυτός που πυροδότησε την κρίση, επισημαίνοντας πως η ελπίδα είναι να υπάρξει ένας κάποιος οικονομικός συντονισμός «αλλά μέχρι στιγμής δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο». Υπογράμμισε ακόμη την ανάγκη να υπάρξει ενότητα στην Ευρώπη σε αυτή την κρίσιμη στιγμή και χαρακτήρισε ανησυχητικό το γεγονός ότι ο Καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, θα επισκεφθεί μόνος, τον ερχόμενο μήνα, την Κίνα, παρά το γεγονός ότι, όπως είπε, ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν προσφέρθηκε να πάει μαζί του. «Με ανησυχεί η ενότητα της Ευρώπης, ιδίως για την επόμενη χρονιά», ανέφερε χαρακτηριστικά.