Εἶχα τήν εὐκαιρία νά παρακολουθήσω μιά τέτοια στρατιωτική παρέλαση στήν κατάμεστη Κόκκινη Πλατεία τόν Ἰούνιο τοῦ 2006, μαζί μέ τήν τότε Δήμαρχο Ἀθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη, τόν υἱό της Κώστα καί ἀντιπροσωπία τοῦ δημοτικοῦ συμβουλίου, προσκεκλημένοι ὅλοι τότε τοῦ Δημάρχου Μόσχας, κυρίου Λουσκώφ. Ἑνός ...λαχανέμπορου μέ ἰσχυρότατες ἄκρες στό νέο σύστημα ἐξουσίας. Ὁ Πρόεδρος Πούτιν ἔφθασε στήν ὥρα του στήν ἡλιόλουστη Κόκκινη Πλατεία μέ τό χαρακτηριστικό βάδισμά του ‒τό ἀριστερό χέρι κολλημένο στήν μέση καί τό ἕνα πόδι νά γέρνει ἐλαφρῶς πρός τά δεξιά σά νά κουτσαίνει– και ἔλαβε τήν θέση του. Ἦταν ἡ δεύτερη φορά πού τόν ἔβλεπα σέ ἀπόσταση ἀναπνοῆς ἐντός ρωσσικοῦ ἐδάφους, ἡ πρώτη ἦταν στό Κρεμλῖνο τέλη 2004, ὅταν κάθισε ἀπέναντι στόν Πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλῆ.
Μοῦ εἶχε κάνει ἐντύπωση τότε ἡ νευρικότητά του. Καθόταν σέ μιά μπερζέρα καί κουνοῦσε καί τά δύο του γόνατα δεξιά καί ἀριστερά, ἀμήχανα, θά ἐπρόκειτο ἀσφαλῶς γιά ἑνός εἴδους τίκ. Αὐτό πού μοῦ ἔμεινε ἀπό ἐκεῖνες τίς ἡμέρες καί τίς (λευκές) νύχτες τῆς παραμονῆς στήν Μόσχα ἦταν ἡ ὑπερηφάνεια πού ἔνοιωθαν οἱ Ρῶσσοι γιά τόν στρατό τους. Ὁ ὁποῖος παρήλαυνε μέ τό χαρακτηριστικό βάδισμα τοῦ στρατοῦ τῶν σοβιέτ, μέ «γεμάτες» δρασκελιές. Πάντοτε ὅταν ταξιδεύω στό ἐξωτερικό γιά δημοσιογραφικές ἀποστολές τρία πράγματα παρατηρῶ: τά γραφεῖα τῆς ἐξουσίας τῶν ἀρχηγῶν κρατῶν (μοῦ ἔκανε τεράστια ἐντύπωση ἡ διάταξη τῶν ἐπίπλων στό Ὀβάλ γραφεῖο τοῦ Προέδρου Μπούς), τά πρόσωπα τῶν ἡγετῶν καί οἱ στρατοί. Οἱ λεπτομέρειες κάνουν τήν διαφορά.
Σέ ἐκεῖνο τό ταξίδι στήν Μόσχα, δεύτερο μέσα σέ δύο χρόνια, εἴχαμε ὅλοι στήν ἀποστολή διακρίνει τά πρῶτα σημάδια φιλοδοξίας τῆς Ρωσσίας καί τοῦ Πούτιν στόν νέο κόσμο. 17 μόλις χρόνια μετά τήν πτώση τοῦ ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ. Εἴχαμε καταλάβει ὅτι ὁ νέος ἡγέτης τῆς Ρωσσικῆς Ὁμοσπονδίας, ὁ ὁποῖος σπούδασε καί μεταλλειολογία, ἤθελε νά ἀξιοποιήσει τήν ἐνέργεια γιά νά ἀναστήσει τήν «ἀρκούδα» τό συντομώτερο δυνατόν. Μολονότι Ὀρθόδοξοι ὅμως, δέν εἴχαμε καταφέρει νά τόν διαβάσουμε πλήρως. Τό 2009 ἐπιδίωκε μέ τήν χάραξη τοῦ ἀγωγοῦ φυσικοῦ ἀερίου South Stream νά γίνει ὁ βασικός προμηθευτής φυσικοῦ ἀερίου τῶν χωρῶν τῆς Νότιας Εὐρώπης, καί ὄχι μόνον. Ὁ τερματικός σταθμός τοῦ νότιου ἀγωγοῦ θά ἔφθανε μέσῳ Ἀλεξανδρουπόλεως καί Ἰταλίας ἕως τήν Βιέννη. Δέν ἀντιληφθήκαμε ἐγκαίρως ὅμως ὅτι μέ τούς ἀγωγούς ὁ Πούτιν ἐπιδίωκε νά πατήσει πόδι καί στήν Μέση Ἀνατολή ‒τόν κατάλαβαν οἱ Ἰσραηλινοί πού τότε δέν εἶχαν καλές σχέσεις μαζί του ὅπως σήμερα καί κινήθηκαν ἀναλόγως. Καθυστέρησαν γιά δέκα χρόνια, ἀλλά δέν ἀπέτρεψαν τελικῶς τήν κάθοδό του σέ Λιβύη καί Συρία. Φοβοῦμαι πώς οὔτε καί σήμερα ἐμεῖς στήν Δύση ἀντιλαμβανόμαστε τόν τρόπο σκέψης του. Ἀναμηρυκάζουμε καθημερινῶς τίς ἀναλύσεις γιά τήν ἀποτυχία του νά φθάσει στό Κίεβο καί νά καταλάβει ὅλη τήν Οὐκρανία (ἐλέγχει ὅμως τό 30% τῆς ἐπικράτειάς της, μιά ἔκταση ὅσο ἡ Ἑλλάδα), γιά τήν κατάσταση τῆς ὑγείας του καί τήν διαδοχή του, γιά τίς σχέσεις του μέ τόν Ὑπουργό Ἄμυνας καί τούς ἀρχηγούς τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, γιά τά σχέδιά του περί εἰσβολῆς στήν Ὑπερδνειστερία, γιά τήν πρόθεσή του νά προκαλέσει ὁλοκαύτωμα, γιά τό ὑποτιθέμενο διάγγελμά του περί συντέλειας τοῦ κόσμου κ.λπ. κ.λπ.
Δέν προσέχουμε ὅμως καθόλου τί λένε καί τί πράττουν ἐπιχειρηματίες καί κράτη πού τόν γυροφέρνουν. Οὔτε τί γίνεται στό ἐσωτερικό τῆς Ρωσσίας. Οἱ Ἕλληνες ἐφοπλιστές ‒μεταξύ αὐτῶν καί καναλάρχες‒ συνεχίζουν καί μεταφέρουν τό ρωσσικό πετρέλαιο στίς ἀγορές χωρίς νά τολμᾶ κανείς αἰσχρός ἀνόητος χαμαιλέων τοῦ δημοσίου βίου μας νά τούς ἀποκαλεῖ «Πουτινάκια». Ὅσοι διαβάζουν τό China Today καί Ἰνδικές πηγές ἐνημέρωσης μαθαίνουν ἐπίσης ὅτι ἡ Ρωσσία ἔχει ἤδη στρίψει ἀνατολικά καί χρηματοδοτεῖ τήν οἰκονομία της ἀπό νέες ἀγορές. Πουλᾶ τεράστιες ποσότητες πετρελαίου ἔναντι 55 δολαρίων τό βαρέλι στούς Ἰνδούς, ἐνῶ οἱ κινεζικές ἐπιχειρήσεις σπεύδουν στήν Μόσχα γιά νά καλύψουν τό κενό πού ἄφησαν πίσω τους ὑπακούοντας ἀνοήτως στίς κυβερνήσεις τους οἱ δυτικές πολυεθνικές ἐπιχειρήσεις. Ἀποχωρῶντας. Τό ρούβλι αὐτή τήν στιγμή φαίνεται νά σταθεροποιεῖται στά πρό κρίσεως ἐπίπεδα, ἐνῶ ἡ ρωσσική οἰκονομία χρηματοδοτεῖται ἀπό τίς πληρωμές εὐρωπαϊκῶν κυβερνήσεων γιά προμήθειες φυσικοῦ ἀερίου. Μέ δύο λόγια ὁ καπιταλισμός λειτουργεῖ. Μέ ἐμπόδια στήν Εὐρώπη γιά τά ρωσσικά συμφέροντα, ἀλλά λειτουργεῖ, χωρίς ἐμπόδια στήν Ἀνατολή. Αὐτές τίς μέρες πού ἐμεῖς πανηγυρίζουμε λοιπόν γιά τό... πάρκινσον καί τήν…. ἐπάρατο τοῦ Πούτιν, γιά τά ἀδιέξοδα τῆς πολιτικῆς του καί λοιπές ἄλλες διαδόσεις, στόν ὑπόλοιπο πλανήτη συμβαίνουν συ-γκλο-νι-στι-κά πράγματα.
Οἰκοδομεῖται κάτω ἀπό τήν μύτη μας, τήν ὥρα πού ἐμεῖς στήν Εὐρώπη βαλτώνουμε μέσα στόν πόλεμο καί στήν ἀκρίβεια πού φέρει στίς ζωές μας, μία νέα τάξη πραγμάτων στήν Ἀνατολή. Μία τάξη πραγμάτων πού μᾶς προσπερνᾶ ὅλους. Βεβαίως ὁ ρωσσικός λαός καί ἡ ρωσσική οἰκονομία δέν θά μείνουν ἀλώβητοι ἀπό αὐτήν ἐδῶ τήν κρίση τά ἑπόμενα δύο χρόνια, ἀλλά ὅπως μοῦ ἔλεγε καί φίλος ἐπιχειρηματίας πού παρακολουθεῖ στενά τίς ἐξελίξεις ἐκεῖ «τί καί ἄν τό κατά κεφαλήν εἰσόδημα τῶν Ρώσσων πού εἶναι ὅσο καί τό δικό μας μειωθεῖ ἀπό 30.000 δολλάρια σέ 20.000; Γιά δύο τρία χρόνια θά τό ἀντέξουν. Ἐμεῖς ὅμως; Ἀντέχουμε μέ 20.000 εὐρώ;». Τό ἐμεῖς δέν ἀφορᾶ καί μόνο τήν Ἑλλάδα καί ὅλους μας οἱ ὁποῖοι θά τρέχουμε σάν ζεματισμένοι, ἄν λόγῳ τῆς ἐνεργειακῆς κρίσης ἐκτοξευτοῦν τοῦ χρόνου τά ἐπιτόκια δανεισμοῦ μας στό 5% ‒ἄν συμβεῖ αὐτό «χαίρετε». Τό θέμα ἀφορᾶ καί τήν Δύση ἡ ὁποία μπῆκε μέ ἀφορμή τήν Οὐκρανία σέ μιά κούρσα ἀντοχῆς μέ τήν Ἀνατολή (Ρωσσία, Κίνα, Ἰνδία) μέ διακύβευμα αὐτῆς ποιός θά «λαχανιάσει» καί θά «σκάσει» πρῶτος. Ὑποτίθεται ὅτι τά δεδομένα εἶναι ὑπέρ μας. Μιά ματιά στήν Κόκκινη Πλατεία νά ρίξει κανείς καί μιά ἀπόπειρα νά τήν περπατήσει ἀπό τήν μία ἄκρη ἕως τήν ἄλλη, φανερώνει τό ἑξῆς: οἱ Ρῶσσοι ἔχουν ἄλλη αἴσθηση καί ἄλλη ἀντίληψη γιά τόν χρόνο, πιό ἀργή. Καί ἄς διανύουμε τόν ταχύτερο αἰῶνα. Καλόν εἶναι νά μήν τούς ὑποτιμοῦμε. Ἕνας παρατεταμένος πόλεμος θά εἶναι ἴσως τό σχοινί πού θά χαρίσουμε στούς Κινέζους γιά νά κρεμάσουν τήν Δύση. Τόν θέλουμε λοιπόν ὅσο οἱ ΗΠΑ; Ἀμφιβάλλω.
(ἀπό την ἐφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»)