Πράσινο Φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Ελληνικό Πρόγραμμα Στήριξης της Ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ

Πράσινο Φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Ελληνικό Πρόγραμμα Στήριξης της Ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ
Επιμέλεια: Αδάμ Αδαμόπουλος
Πεμ, 25 Νοεμβρίου 2021 - 08:12

Ενεκρίθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ελληνικό σχέδιο στήριξης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και για την υψηλής απόδοσης συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θέρμανσης, συνολικού ύψους 2,27 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο των κανόνων της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις 

και στοχεύει στη στήριξη εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των περίπου 4,2 GW. Το καθεστώς θα παραμείνει ενεργό έως το 2025, με την ενίσχυση να μπορεί να καταβληθεί για μέγιστο διάστημα 20 ετών. Tο καθεστώς βασίζεται στο προηγούμενο σχέδιο στήριξης που είχε καταθέσει η χώρα και αποσκοπεί στο να βοηθήσει την Ελλάδα να πετύχει τους στόχους της για τις ΑΠΕ χωρίς να προκαλέσει στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό, και να συμβάλει κατ΄αυτό τον τρόπο στο φιλόδοξο όραμα να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050.

Η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού υπογράμμισε ότι το ελληνικό σχέδιο θα στηρίξει ευρύ φάσμα τεχνολογιών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, ενώ θα συμβάλει, παράλληλα, στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal), για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Η επιλογή των δικαιούχων μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών για τις κύριες υποστηριζόμενες τεχνολογίες θα διασφαλίσει την καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής για τα χρήματα των φορολογουμένων και θα ελαχιστοποιήσει τις πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού», είπε χαρακτηριστικά η κα Βεστάγκερ.

Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να θεσπίσει νέο καθεστώς για τη στήριξη της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από διάφορες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και συγκεκριμένα από χερσαίες αιολικές, φωτοβολταϊκές, αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις με εξοπλισμό αποθήκευσης, από βιοαέριο, βιομάζα, αέρια εκλυόμενα από χώρους υγειονομικής ταφής, καθώς και από υδροηλεκτρικούς, γεωθερμικούς και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με συγκεντρωτικά κάτοπτρα. Το καθεστώς θα στηρίξει επίσης υψηλής απόδοσης συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας.

Όσον αφορά στις χερσαίες αιολικές και ηλιακές εγκαταστάσεις, η ενίσχυση θα χορηγηθεί μέσω μιας κοινής ανταγωνιστικής διαδικασίας διαγωνισμού, που θα διοργανώσει η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να εντείνει τον ανταγωνισμό και να μειώσει το κόστος των ΑΠΕ για όλους τους Έλληνες καταναλωτές. Επίσης, στο σχέδιο προβλέπεται η δυνατότητα της Ελλάδας να σχεδιάζει τη χρηματοδότηση έργων εκτός συνόρων.

Είναι σημαντικό να τονιστεί πως η υποστήριξη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άλλες τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας θα χορηγηθεί απευθείας, με την επιφύλαξη ορισμένων ορίων για τα οποία θα ισχύουν οι διαδικασίες διαγωνισμού. Ακόμη, σε ό,τι αφορά στη στήριξη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που θα υπόκειται σε διαδικασία δημοπρασίας, η ενίσχυση μπορεί να πραγματοποιηθεί με μορφή αμφίδρομης σύμβασης για τη διαφορά.

Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, όπου η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας είναι χαμηλότερη από μια τιμή αναφοράς που καθορίστηκε βάσει δημοπρασίας, το κράτος θα καταβάλει στον παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας και της τιμής αναφοράς. Αντιθέτως, όταν η τιμή ηλεκτρικής ενέργειας θα κινείται υψηλότερα από την τιμή αναφοράς, ο παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας θα καταβάλλει στο κράτος τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και της τιμής αναφοράς.

Με αυτό τον τρόπο οι παραγωγοί εξασφαλίζουν συνθήκες μακροπρόθεσμης σταθερότητας τιμών, κάτι που τους βοηθά να πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις αλλά και να περιορίσουν, ταυτόχρονα, το κόστος για το κράτος. Όσον αφορά στις ενισχύσεις για τη στήριξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τεχνολογίες που εξαιρούνται από τις δημοπρασίες, θα ισχύει ένας παραπλήσιος μηχανισμός,  πέραν του ότι η τιμή αναφοράς θα ευθυγραμμιστεί με το κόστος παραγωγής της όποιας τεχνολογίας χρησιμοποιηθεί.

Τέλος, η ενίσχυση ενέχει χαρακτήρα κινήτρου, καθώς οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας δεν καλύπτουν πλήρως το κόστος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και υπ΄αυτή την έννοια, οι επενδύσεις των δικαιούχων δεν θα πραγματοποιούνταν χωρίς την ενίσχυση. Επιπλέον, η ενίσχυση είναι αναλογική και περιορίζεται στο ελάχιστο απαιτούμενο ποσό. Πιο συγκεκριμένα το επίπεδο της ενίσχυσης δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τη διαφορά μεταξύ της αγοραίας τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και του κόστους παραγωγής της. Η ενίσχυση θα καθορίζεται είτε μέσω διαδικασίας διαγωνισμού, είτε μέσω διοικητικής διαδικασίας για τη μέτρηση του κόστους παραγωγής. Η διαδικασία διαγωνισμού θα περιλαμβάνει επίσης κανόνες για τη διατήρηση και την αύξηση του ανταγωνισμού.

Θυμίζουμε πως η Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, του 2018 καθόρισε ως δεσμευτικό στόχο για διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, σε επίπεδο Ε.Ε. ένα ποσοστό ύψους 32% έως το 2030. Όμως, με την ανακοίνωση του European Green Deal, το 2019, η Επιτροπή αύξησε το εν λόγω ποσοστό και καθόρισε ως νέο στόχο τον τερματισμό τών καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου το 2050. Ο νέος ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα, που κατοχυρώνει το στόχο για την κλιματική ουδετερότητα, το 2050 και εισάγει τον ενδιάμεσο στόχο της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030,  προλείανε το έδαφος για την ψήφιση του «Fit for 55» στις 14 Ιουλίου 2021.  Στις προτάσεις που ενεκρίθησαν η Επιτροπή περιέλαβε και μια τροποποίηση στην οδηγία για τις ΑΠΕ, που προβλέπει την παραγωγή του 40% της ενέργειας στην Ένωση από ανανεώσιμες πηγές, έως το 2030.