Έκθεση Κομισιόν 2020: Εμπόδια για την Απελευθέρωση των Αγορών Λιανικής Ηλεκτρισμού και Φ. Αερίου στην Ελλάδα

Έκθεση Κομισιόν 2020: Εμπόδια για την Απελευθέρωση των Αγορών Λιανικής Ηλεκτρισμού και Φ. Αερίου στην Ελλάδα
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Παρ, 26 Φεβρουαρίου 2021 - 15:51

Η πορεία προς την απελευθέρωση των αγορών λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ελλάδα, παρά την πρόοδο που έχει υπάρξει, αντιμετωπίζει μια σειρά εμποδίων όπως διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της για το περασμένο έτος, με την Κομισιόν να προχωρά σε συστάσεις προς τις Αρχές και τους φορείς χάραξης της πολιτικής, για το πώς μπορεί αυτά να υπερκεραστούν κατά τρόπο ώστε

να επιτρέπει την ανεμπόδιστη είσοδο νέων προμηθευτών σε αυτές τις αγορές. Η έκθεση αναλύει τα προβλήματα που εντοπίστηκαν και ομαδοποιήθηκαν σε 30 ευρωπαϊκές αγορές σύμφωνα με τα οποία είναι τα αντικίνητρα ρυθμιστικού χαρακτήρα, η ανισότητα στην αγορά, τα επιχειρησιακά και διαδικαστικά εμπόδια και η αδράνεια πελατών που αναλύονται ως εξής:

Στα αντικίνητρα ρυθμιστικού χαρακτήρα, τα εμπόδια προκύπτουν ως συνέπεια του γενικού κανονιστικού πλαισίου της λειτουργίας των λιανικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Η έκθεση αναφέρει το πώς αντιμετωπίζεται ο αντίκτυπος της ρύθμισης των τιμών, της επιβάρυνσης (κατανομής), των απρόβλεπτων ρυθμίσεων και της πρόσβασης στην καινοτομία. Όλα αυτά ενδέχεται να αποθαρρύνουν τον ανταγωνισμό στο πλαίσιο των εν λόγω λιανικών αγορών, καθώς και την είσοδο νέων προμηθευτών.

Αναφορικά με την ανισότητα στην αγορά, τα εμπόδια προκύπτουν από την ύπαρξη άνισων όρων σε επίπεδο ανταγωνισμού, για διαφορετικούς τύπους προμηθευτών. Συχνά, ορισμένοι παράγοντες της αγοράς διαθέτουν ήδη ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ελέγχοντας υψηλό μερίδιο παραγωγικής ικανότητας ή υψηλό μερίδιο αγοράς. Εάν οι κανόνες της αγοράς δεν αποτρέπουν αυτού του είδους το πλεονέκτημα, οι προμηθευτές μπορούν να χειραγωγήσουν την αγορά, σε βάρος του ανταγωνισμού, ορθώνοντας σοβαρά εμπόδια στην αγορά. Η έκθεση εξετάζει ζητήμτα που σχετίζονται με το διαχωρισμό, τον ιστορικό ρόλο και την πρόσβαση στους μηχανισμούς της αγοράς.

(γράφημα που απεικονίζει τους δείκτες απόδοσης της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού και φ. αερίου) 

Τα επιχειρησιακά και διαδικαστικά εμπόδια προκύπτουν ως συνέπεια της πολυπλοκότητας και της διαφοροποίησης των προτύπων και διαδικασιών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδα, επηρεάζοντας τα κατά πόσο εύκολα μπορούν οι νεοεισερχόμενοι επενδυτές μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στις εν λόγω αγορές λιανικής ενέργειας. Η έκθεση εξετάζει τα ζητήματα και τις διαφορές που προκύπτουν αναφορικά με την αδειοδότηση, την εγγραφή και τη συμμόρφωση με τις διαδικαστικές λειτουργίες, καθώς και την πρόσβαση σε δεδομένα, διαδικασίες και στοιχεία διαχείρισης από την πλευρά των προμηθευτών.

Τέλος, αναφορικά με την αδράνεια πελατών, (ήτοι, η διασφάλιση συνθηκών διαρκούς προστασίας των καταναλωτών) αποτελεί εμπόδιο που προκύπτει από τη συμπεριφορά και στάση των πελατών. Για να λειτουργεί η αγορά ενέργειας, οι τελικοί χρήστες πρέπει να είναι πρόθυμοι και σε θέση να αλλάξουν προμηθευτή. Εάν οι πελάτες δεν αλλάζουν προμηθευτή, τότε αυτοί δεν χρειάζεται να βελτιώνπυν τις υπηρεσίες που προσφέρουν, να μειώνουν τα τιμολόγιά τους ή να προωθούν καινοτόμς εμπορικές πρακτικές για να προσελκύσουν νέους πελάτες. Η έκθεση εξετάζει τα εμπόδια που σχετίζονται με την αδράνεια των πελατών, ή την αδιαφορία τιυς για τις αγορές ενέργειας.

Οι συστάσεις της Κομισιόν εστιάζουν στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός σταθερού ρυθμιστικού πλαισίου που θα προσφέρει επαρκή βεβαιότητα και ασφάλεια στους συμμετέχοντες στην αγορά, και να περιορίζει, παράλληλα, τη συχνότητα  προσφυγής σε ρυθμιστικές παρεμβάσεις.

Ακόμη, η έκθεση αναφέρει πως μεταξύ των κύριων ανησυχιών των προμηθευτών είναι η υψηλή αβεβαιότητα για τα μελλοντικά κόστη προμήθειας, λόγω του μηχανισμού αποζημίωσης ισχύος, καθώς και η αστάθεια της αγοράς λόγω των ανεξόφλητων χρεών των νοικοκυριών αλλά και της ρευστότητας του ρυθμιστικού πλαισίου καθαυτού.

Υπ΄αυτή την έννοια, η Επιτροπή συστήνει, να αποσυνδεθεί η είσπραξη των ρυθμιζόμενων χρεώσεων από τα τιμολόγια του ρεύματος, ώστε να αυξηθεί η ρευστότητα των προμηθευτών, να αναζητηθούν νέοι τρόποι είσπραξης και να δημιουργηθεί μηχανισμός αντιστάθμισης σε περίπτωση αποτυχίας της είσπραξης.

Ακόμη, η έκθεση καλεί για ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που θα καλύπτει την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών, για όσο χρονικό διάστημα δεν θα υλοποιείται το σχέδιο εγκατάστασης έξυπνων μετρητών σε ευρεία κλίμακα. Παράλληλα, η Κομισιόν καλεί για πιο αποτελεσματική και ακριβή εποπτεία και παρακολούθηση της αγοράς από τις αρμόδιες Αρχές, ώστε να αποτρέπονται τυχόν φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού.

Τέλος, η έκθεση αναφέρει ως απόδειξη μιας απελευθερωμένης αγοράς ηλεκτρισμού την ευκολία, ή αντιθέτως, τη δυσκολία αλλαγής προμηθευτή. Ειδικότερα για την  ελληνική αγορά, τα προβλήματα εντοπίζονται στην ελλιπή ενημέρωση των πελατών, κάτι που αποβαίνει σε βάρος της επιθυμητής κινητικότητας και προτείνει, μεταξύ άλλων, τη βελτίωση της διαφάνειας, της δυνατότητας σύγκρισης των τιμών και της  λεπτομερούς πληροφόρησης όσον αφορά στους όρους που εμπεριέχονται στα συμβόλαια, πριν από τη σύναψή τους.

Mπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο της έκθεσης εδώ