Η εντυπωσιακή συμμετοχή των ΑΠΕ στο εγχώριο ηλεκτρικό σύστημα απασχόλησε την τέταρτη κατά σειρά διαδικτυακή συζήτηση που οργάνωσε το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ Webinars), με σκοπό τη δημόσια ενημέρωση για τις συνθήκες που διαμορφώνονται στην οικονομία και ιδιαίτερα στον ενεργειακό κλάδο, στον απόηχο της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Το 4o IENE Webinar, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 27 Μαΐου με κεντρικό θέμα «Επιπτώσεις από την κρίση του Κορωνοϊού στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην Ελλάδα».
Την ιδιαίτερα ουσιαστική συζήτηση στην οποία συμμετείχαν ο κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, Πρόεδρος ΔΣ, της ΕΛΕΤΑΕΝ, ο Δρ. Στέλιος Λουμάκης, Πρόεδρος του ΣΠΕΦ και ο κ. Ηλίας Κακιόπουλος, Γενικός Γραμματέας του ΕΣΜΥΕ, συντόνισε η δημοσιογράφος του Βήματος και του energia.gr, Μάχη Τράτσα.
Ανοίγοντας τη συζήτηση ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος είπε ότι ότι το πιο ενδιαφέρον μήνυμα που έχει προκύψει αυτή την περίοδο είναι το ότι οι ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, ιδίαιτερα την περίοδο του Απριλίου, όπου υπήρξε το κύριο lock down, μας έδωσαν μια εικόνα από το μέλλον, καθώς υπήρξαν ημέρες και ώρες - όχι στιγμιαία αλλά συνεχόμενες που ξεπερνούσαν το 24ωρο- όπου με επίκεντρο τα αιολικά, λειτούργησαν ως μονάδες βάσης!
«Θυμάμαι μάλιστα πως στις 8/4 ή 9/4, τα αιολικά, μέρα –νύχτα, για πάνω από ένα 24ωρο, είχαν σταθερή παραγωγή που κυμαινόταν από 1,9-2,4 γιγαβάτ. Και πράγματι, τις βραδυνές ώρες, ήτοι τις ώρες της χαμηλής κατανάλωσης, είδαμε διεισδύσεις που ξεπέρασαν και το 64%-65% στο ηλεκτρικό σύστημα. Η υψηλή διείσδυση που παρατηρήσαμε στα αιολικά, μας έδωσε τη δυνατότητα να τεστάρουμε κατά κάποιο τρόπο, σαν ηλεκτρικό σύστημα, το πώς συμπεριφέρεται σε συνθήκες υψηλής διείσδυσης αιολικών και φωτοβολταϊκών και κατά τις ημερήσιες ώρες», τόνισε.
«Το μήνυμα αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό.Είδαμε μια φωτογραφία από το μέλλον και αν δει κανείς τις καμπύλες του συστήματος θα δούμε ένα στιγμιότυπο του πώς ευελπιστούμε να είναι το ενεργειακό σύστημα στα επόμενα χρόνια, όπου θα κυριαρχούν οι ανανεώσιμες πηγές και ο λιγνίτης θα μπαίνει ολοένα πιο πολύ στο περιθώριο», πρόσθεσε ο κ. Λαδακάκος.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ, Στέλιος Λουμάκης υπογράμμισε πως η περίοδος της κρίσης δοκίμασε πολλά πράγματα. Χαριτολογώντας είπε πως… εκτός από τα νεύρα μας, δοκίμασε και τις αντοχές του ηλεκτρικού συστήματος.
Ο δρ Λουμάκης υποστήριξε πως διαλύθηκαν μύθοι και προσομοιώσεις μελετών που ανέφεραν πως η διείσδυση των ΑΠΕ σε ποσοστά άνω του 30-35% θα οδηγούσε σε αναγκαστικές περικοπές. Τον Απρίλιο και τον Μάιο, ανέφερε, όλο αυτό κατέρρευσε και οι ΑΠΕ, χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, κάλυψαν το 36% και το πιο σημαντικό δεν είναι μόνο σε όρους ενέργειας αλλά, καθημερινά, και σε όρους ισχύος. Υπήρξαν ημέρες όπως το μεσημέρι της 9/4, συνέχισε ο ίδιος, όπου είχαμε 70% συμμετοχή των ΑΠΕ στο ισοζύγιο προσφοράς- ζήτησης, που είναι πολύ σημαντικό και παράλληλα δεν είχαμε κανένα πρόβλημα, ούτε ανάγκης περικοπών ούτε αστάθειας. Προφανώς αυτό είχε να κάνει, αφενός με το ότι το τοπίο ήταν αχαρτογράφητο και επομένως δεν είχαμε άλλη επιλογή, επειδή είχε μειωθεί η ζήτηση, και αφετέρου με το ότι έχει μειωθεί πολύ ο λιγνίτης που δεν έχει χαρακτηριστικά ευελιξίας. Επομένως δημιουργήθηκε ένα μείγμα ΑΠΕ, φυσικού αερίου και διασυνδέσεων, Αυτό έφερε το αποτέλεσμα αυτό και χάρη σε αυτό είχαμε, επίσης, την δραματική πτώση της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος που έκανε καλό στους προμηθευτές και τους καταναλωτές.
«Άρα, επιγραμματικά, το ηλεκτρικό σύστημα δοκιμάστηκε αλλά δεν προέκυψαν αρρυθμίες τεχνικού χαρακτήρα. Όσο δε θα αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ, τόσο θα πέφτει η κόστος ρεύματος. Φυσικά τούτο δεν συμβαίνει αποκλειστικά λόγω των ΑΠΕ αλλά και λόγω εξωγενών παραγόντων όπως η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων CO2 που υπερκάλυψαν το οποίο πρόβλημα δημιούργησε η κρίση στις πληρωμές των λογιαριασμών, εμπροθέσμως και εγκαίρως», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ.
Στη συνέχεια, το λόγο έλαβε ο γενικός γραμματέας ρτου ΕΣΜΥΕ, Ηλίας Κακιόπουλος ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά στην πτώση των τιμών, και στη στήριξη του ηλεκτρικού συστήματος από τις ΑΠΕ. Φάνηκε, είπε, ότι μειούμενης της συμμετοχής του λιγνίτη, οι ΑΠΕ οδηγούν τις τιμές προς τα κάτω, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων CO2.
«Είναι σαφές ότι καταρρίφθηκε ο μύθος ότι οι ΑΠΕ είναι ακριβές και ανεβάζουν το κόστος του συστήματος. Όλα αυτά έχουν καταρρεύσει. Οι ΑΠΕ ρίχνουν τις τιμές προς όφελος των προμηθευτών, των καταναλωτών, του συστήματος και της κοινωνίας. Υπάρχουν, σαφέστατα, εργαλεία που μπορούν να αμβλύνουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ, να μειώσουν τη διακύμανσή τους, έτσι ώστε να προσομοιάζουν σε μονάδες βάσης και άρα να μην τίθεται θέμα επάρκειας του συστήματος –ψυχρής εφεδρείας του συστήματος, κορυφών και αιχμών του συστήματος που θα πρέπει να καλύπτουμε με εφεδρείες που δημιουργούν υψηλό κόστος λόγω των αποσβέσεων και του idle time των εφεδρειών» τόνισε.
«Έγινε ξεκάθαρο ότι πρέπει να αυξηθούν οι ΑΠΕ και να υπάρξει δυνατότητα να δώσουν περισσότερη ισχύ, πρωτευόντως και ενέργεια, δευτερευόντως, που είναι το ζητούμενο. Πλην όμως, αυτό που μπλοκάρει σήμερα τις ΑΠΕ είναι ότι το δίκτυο, όπως στήθηκε τα προηγούμενα 50 χρόνια, είναι κεντροβαρές όσον αφορά στις μεγάλες μονάδες, τις λιγινιτικές. Θα πρέπει να υπάρξει διευρυμένο και φθηνό δίκτυο, να αναπτυχθεί ελεύθερα και πολύ γρήγορα, χωρίς την ανάμειξη του ΔΕΔΔΗΕ καθώς εκεί υπάρχουν καθυστερήσεις και πολύ υψηλά κόστη, χωρίς διαφάνεια στην αποτύπωση του κόστους των εργασιών και των υλικών. Επειδή οι ΑΠΕ δεν παράγουν σε αστικά κέντρα αλλά στην εξοχή και στα βουνά, η ενέργεια είναι αποκεντρωμένη, κάτι που σημαίνει μειωμένο κόστος και μειωμένες απώλειες κατά στη μεταφορά της στον καταναλωτή»,κατέληξε ο κ. Κακιόπουλος.
Αναφερόμενος στο καίριο ζήτημα της αποθήκευσης ενέργειας και το αν το σύστημα είναι έτοιμο να υποδεχτεί μεγάλο ποσοστό ΑΠΕ, ο κ. Λαδακάκος αναφέρθηκε στην εκδήλωση της ΡΑΕ πριν μερικές εβδομάδες, με θέμα την αποθήκευση ενέργειας, αλλά και στην πρόθεση του ΥΠΕΝ να εκσυγχρονίσει την νομοθεσία.
«Αυτό που πιστεύουμε είναι ότι όχι μόνο έφθασε η ώρα, αλλά ότι βρισκόμαστε σε οριακό επίπεδο και πρέπει να επιταχύνουμε όσο γίνεται για να φέρουμε συστήματα αποθήκευσης στο εγχώριο ηλεκτρικό σύστημα. Το μέλλον είναι εδώ, όπως είδαμε, επομένως πρέπει να επιταχύνουμε το θέμα της αποθήκευσης παράλληλα με την διεόισδυση των ΑΠΕ. Είναι θετικό ότι το σύστημα έχει ανταπροκριθεί θετικά, αλλά από δω και πέρα πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα στο επόμενο βήμα, αν θέλουμε να μιλάμε για πραγματική απανθρακοποίηση του συστήματος και όχι απλώς για απολιγνιτοποίηση και να αντικαταστήσουμε εντέλει αυτό που λέμε καύσιμο- γέφυρα, δηλαδή, το φυσικό αέριο, με συστήματα αποθήκευσης που, μαζί με τις ΑΠΕ θα μας δώσουν ορίζοντα μερικών δεκαετιών για ένα σύστημα ανανεώσιμο, καθαρό και φθηνό. Τα κόστη της αποθήκευσης έχουν πέσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια και αυτό καταρρίπτει και άλλο ένα μύθο. Ήρθε η ώρα να προγραμματίσουμε τέτοια συστήματα γιατί όταν ενταχθούν, τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για φθηνή και καθαρή ηλεκτροπαραγωγή». Είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ.
Από την πλευρά του, ο κ. Κακιόπουλος, υπογράμμισε ότι όσο αυξάνει η διείσδυση των ΑΠΕ τόσο θα καθίσταται πιο ελκυστική η αποθήκευση, ενώ ο δρ. Λουμάκης τόνισε πως η αποθήκευση είναι αναγκαιότητα και αναφέρθηκε διεξοδικά στην κεντρικοποιημένη μορφή της, που είναι η πιο ώριμη, όπως ανέφερε.
Μιλώντας για το θέμα των επενδύσεων στον κλάδο στην μετα-κορονοϊό εποχή, καθώς επίσης για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που ορθώνονται, ο κ. Λαδακάκος υποστήριξε πως είναι πολύ υπερήφανος, επειδή ο κλάδος αποδείχτηκε πάρα πολύ ισχυρός και ανθεκτικός, εν μέσω αυτής της μεγάλης κρίσης.
«Αρρυθμίες και πρακτικά μικροπροβλήματα υπήρξαν όπως, π.χ. στα νησιά όπου δεν μπορούσαν να πάνε οι τεχνικοί για τη συντήρηση των ανεμογεννητριών. Τα έργα όμως συνέχισαν να παράγουν και στήριξαν αρκετά το ηλεκτρικό σύστημα. Υπάρχουν ανησυχίες για το αν θα επηρεαστούν οι επενδύσεις που προγραμματίζονταν για το κοντινό μέλλον, για τη διαθεσιμότητα εξαρτημάτων και νέων εξοπλισμών και για την ικανότητα των κατασκευαστών να προμηθεύσουν, μετά το κλείσιμο εργοστασίων στην Ευρώπη, ιδίως στην Ισπανία και την Ιταλία, αλλά εν γένει ο κλάδος των κατασκευαστών ανεμογεννητριών συνέχισε απρόσκοπτα την πορεία του. Η επίδραση θα είναι πολύ μικρή. Για αυτό και το υπουργείο έκανε καλά που έδωσε παρατάσεις. Η χώρα αναδεικνύεται ως ένας πολύ ελκυστικός προορισμός για ΑΠΕ. Εμείς το ενθαρρύνουμε και θέλουμε και τους μικρούς παραγωγούς που είναι απολύτως χρήσιμοι και απαραίτητοι, όσο και μεγάλοι ξένοι. Μετά το καλοκαίρι θα υπάρξουν εξελίξεις σε αυτό το πλαίσιο και χρειάζεται η βοήθεια της Δημόσιας Διοίκησης. Χρειαζόμαστε τους σταθερούς μακροπρόθεσμους επενδυτές και όχι τους ευκαιριακούς που θα φύγουν με την πρώτη ευκαιρία», είπε χαρακτηριστικά.
Τέλος, ο δρ. Λουμάκης είπε, από την πλευρά του, ότι κάθε κρίση, όπως η τρέχουσα, παρουσιάζει ευκαιρίες και προκλήσεις. «Τις ευκαιρίες η χώρα αρχίζει να τις εκμεταλλεύεται. Τα πάμε πολύ καλά. Όχι μόνο δεν χρησιμοποιήθηκε η κρίση ως ευκαιρία για να δημιουργηθούν παρενέργειας στο επενδυτικό κλίμα, αλλά φαίνεται πως η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί την ευκαιρία και δείχνει ξεκάθαρα ότι σοβαρολογεί και εννοεί αυτά που αναφέρει το ΕΣΕΚ, πως η πράσινη ανάπτυξη αποτελεί μοχλό ανάπτυξης», κατέληξε.