Τον προηγούμενο μήνα (Απρίλιος του 2020), στην Έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), που αναφέρεται στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, το επίκεντρο ήταν η δραματική πτώση της πετρελαϊκής ζήτησης σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ δεν ήταν σαφές πότε και πόσο θα μειωνόταν η πετρελαϊκή παραγωγή. 

Υπό τις συνθήκες αυτές, διαμορφώθηκε ένα περιβάλλον που ο Εκτελεστικός Διευθυντής του IEA χαρακτήρισε ως «Μαύρος Απρίλιος», καθώς τον συγκεκριμένο μήνα η τιμή του συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης Μαΐου για το αμερικάνικο WTI υποχώρησε σχεδόν στα -$40 το βαρέλι.

Στην αντίστοιχη Έκθεση του ΙΕΑ μηνός Μαΐου, που δημοσιεύτηκε σήμερα (14/5), αναφέρεται ότι έκτοτε οι προοπτικές έχουν βελτιωθεί κάπως και οι τιμές, ενώ είναι ακόμη πολύ χαμηλότερες συγκριτικά με εκείνες πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19, έχουν ανακάμψει τουλάχιστον από τα πολύ χαμηλά επίπεδα του περασμένου Απριλίου. Όπως επισημαίνει ο ΙΕΑ, υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για αυτήν την εξέλιξη: (α) η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων και (β) η απότομη μείωση της πετρελαϊκής παραγωγής στις χώρες εκτός του OPEC παράλληλα με τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του OPEC+. 

Η σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην κυκλοφορία βοηθά στην τόνωση της πετρελαϊκής ζήτησης. Ο ΙΕΑ εκτιμά ότι από μια πρόσφατη κορύφωση της τάξεως των 4 δισ., ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν υπό κάποια μορφή περιορισμού στα τέλη Μαΐου θα μειωθεί σε περίπου 2.8 δισ. παγκοσμίως. Οι περιορισμοί στην κυκλοφορία παραμένουν για πολλούς πολίτες, αλλά οι επιχειρήσεις αρχίζουν να ανοίγουν ξανά σταδιακά και οι άνθρωποι επιστρέφουν σιγά σιγά στη δουλειά τους, κάτι που θα ενισχύσει τη ζήτηση πετρελαίου, αρχικά σε μέτριο βαθμό. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις εξελίξεις, ο ΙΕΑ αναθεώρησε προς τα πάνω την εκτίμησή του για την πετρελαϊκή ζήτηση το 2ο τρίμηνο του 2020. Για το 2020 συνολικά, οι προβλέψεις του ΙΕΑ τον προηγούμενο μήνα για μείωση της πετρελαϊκής ζήτησης της τάξεως των 9.3 εκατ. βαρελιών την ημέρα αναθεωρήθηκε πλέον στα -8.6 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Η νέα εκτίμηση αντιστοιχεί σε πρόβλεψη για ημερήσια πετρελαϊκή ζήτηση στα 91.2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, από περίπου 100 εκατ. βαρέλια την ημέρα το προηγούμενο έτος, μία από κάθε άποψη τεράστια απόκλιση.

Σύμφωνα με τον ΙΕΑ, υπάρχουν μαζικές περικοπές της πετρελαϊκής παραγωγής από χώρες εκτός της συμφωνίας του OPEC+ και μάλιστα οι μειώσεις αυτές έχουν καταγραφεί γρηγορότερα από το αναμενόμενο. Αυτή η ομάδα των χωρών, καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, είδε την παραγωγή τον περασμένο Απρίλιο κατά 3 εκατ. βαρέλια την ημέρα χαμηλότερα σε σύγκριση με την αρχή του τρέχοντος έτους. Τον Ιούνιο, η πτώση αυτή θα μπορούσε να φτάσει τα 4 εκατ. βαρέλια την ημέρα ή και περισσότερα, προσθέτει ο ΙΕΑ. Τώρα, η συμφωνία του OPEC+ έχει τεθεί σε ισχύ.

Υποθέτοντας ότι υπάρχει πλήρης συμμόρφωση και ενσωματώνοντας μειώσεις της πετρελαϊκής παραγωγής και σε άλλες χώρες, ο ΙΕΑ εκτιμά μία πτώση της παγκόσμιας πετρελαϊκής προσφοράς τον Μάιο της τάξεως των 12 εκατ. βαρελιών την ημέρα. Για τον ερχόμενο Ιούνιο, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε την περασμένη Δευτέρα (11/5) ότι θα ενισχύσει τη συμφωνία μειώνοντας εθελοντικά την πετρελαϊκή παραγωγή κατά 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα περισσότερο από ό,τι απαιτείται. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ ακολούθησαν την ίδια πολιτική με επιπλέον περικοπές. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας τον Ιούνιο θα είναι κατά 4.4 εκατ. βαρέλια την ημέρα χαμηλότερη από τα επίπεδα ρεκόρ του Απριλίου.

Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, ωστόσο, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θα συνεισφέρουν τα μέγιστα στην παγκόσμια μείωση της πετρελαϊκής προσφοράς σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο. Η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη κατά 2.8 εκατ. βαρέλια την ημέρα, σε σύγκριση με το τέλος του 2019. Για τη Σαουδική Αραβία, η πτώση θα είναι 0.9 εκατ. βαρέλια την ημέρα, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμορφωθεί 100% με τη συμφωνία του OPEC+ και ότι η επιπλέον εθελοντική περικοπή ισχύει μόνο για τον Ιούνιο. Οι παραγωγοί του OPEC+ θα συναντηθούν ξανά στις 10 Ιουνίου, προκειμένου να συζητήσουν την κατάσταση της πετρελαϊκής αγοράς και την πρόοδο της συμφωνίας.

 

Η σταδιακή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας αποτελεί και την απαρχή μιας σταδιακής και ταυτόχρονα εύθραυστης ανάκαμψης της πετρελαϊκής ζήτησης. Εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, παραμένουν, ωστόσο, σημαντικές αβεβαιότητες. Σύμφωνα με τον ΙΕΑ, η μεγαλύτερη ανησυχία έγκειται στο αν οι κυβερνήσεις μπορούν να άρουν κάποια από τα περιοριστικά μέτρα χωρίς να υπάρξει πυροδότηση ενός νέου κύματος έξαρσης κρουσμάτων του COVID-19. Μία άλλη ανησυχία είναι αν θα επιτευχθεί υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης με τη συμφωνία του OPEC+ και αν αυτή θα διατηρηθεί από όλα τα εμπλεκόμενα μέλη. Απαντήσεις στα συγκεκριμένα ερωτήματα αναμένεται να δοθούν τις επόμενες εβδομάδες, με σημαντικές συνέπειες, όμως, για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου.