και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ένα βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο που θα περιλαμβάνει τον πρωτογενή τομέα, τη βιομηχανική δραστηριότητα και τον κλάδο υπηρεσιών. Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα της χθεσινής επίσκεψης του υφυπουργού Ενέργειας, Γεράσιμου Θωμά στην Μεγαλόπολη κατά τη διάρκεια της οποίας συναντήθηκε με εκπροσώπους των εργαζομένων και την διοίκηση της ΔΕΗ, παρέστη σε ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου του δήμου Μεγαλόπολης και έδωσε συνέντευξη Τύπου με τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, Παναγιώτη Νίκα και τον Υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό και βουλευτή νομού Αρκαδίας, Κωνσταντίνο Βλάσση. Επισκέφθηκε, επίσης, τη λιγνιτική μονάδα τη ΔΕΗ Μεγαλόπολη 4, τη μονάδα φυσικού αερίου Μεγαλόπολη 5, τις εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης της περιοχής, καθώς και την πρότυπη μονάδα ανακύκλωσης ΠΟΚΑΣ ΑΡΚΑΔΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ στη ΒΙΠΕ Τρίπολης που δραστηριοποιείται στην αναγέννηση πλαστικών πρώτων υλών.
Στο πλαίσιο των επαφών του, ο κ. Θωμάς υπογράμμισε ότι η απολιγνιτοποίηση υπαγορεύεται αφενός από περιβαλλοντικούς λόγους και αφετέρου από οικονομικούς, καθώς η ΔΕΗ αντιμετωπίζει εντεινόμενη πίεση από το κόστος των λιγνιτικών μονάδων, συνεπεία της αυξανόμενης τιμής των εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα. Όπως εξήγησε, η τιμή της «λιγνιτικής μεγαβατώρας» διαμορφώνεται στα 80-90 ευρώ, τη στιγμή που η Οριακή Τιμή Συστήματος –με βάση τα τελευταία στοιχεία- κυμαίνεται γύρω στα 60 ευρώ/MWh, ενώ στις τελευταίες δημοπρασίες της ΡΑΕ, που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο, οι τιμές τόσο για τα αιολικά όσο και τα φωτοβολταϊκά διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 55 ευρώ/MWh.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημείωσε ότι το ότι υπάρχουν υποδομές φυσικού αερίου στην περιοχή αποτελεί θετικό παράγοντα και τόνισε ότι αντιλαμβάνεται την ανησυχία της τοπικής κοινωνίας για την «επόμενη ημέρα» στη Μεγαλόπολη μετά το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων. «Γνωρίζουμε ότι μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων της περιοχής περιστρέφονται γύρω από τη ΔΕΗ και γι’ αυτό είναι σημαντικό να βρούμε νέες επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας που θα διασφαλίσουν όλη την κοινωνία και θα φέρουν τη Μεγαλόπολη μπροστά».
Το πώς θα γίνει αυτό είναι το βασικό ζητούμενο του Εθνικού Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης (των λιγνιτικών περιοχών) που εκπονείται ήδη, θα είναι έτοιμο έως το καλοκαίρι και θα τεθεί στη συνέχεια σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, ώστε να ξεκινήσει να υλοποιείται στις αρχές του 2021 που θα ενεργοποιηθεί και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Όπως είπε ο κ. Θωμάς, οι πόροι από αυτό το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ αποτελούν τη «μαγιά» για να πραγματοποιηθούν επενδύσεις έως 4,4 δις. ευρώ στη Μεγαλόπολη και τη Δυτική Μακεδονία. Εντός του 2020, η διαδικασία του μετασχηματισμού των λιγνιτικών περιοχών μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το λιγνιτικό τέλος της ΔΕΗ που θα εκταμιευθεί σύντομα (με το ποσό που αντιστοιχεί στη Μεγαλόπολη να υπολογίζεται σε 25 εκατ. ευρώ) αλλά και από πόρους από το Πράσινο Ταμείο, που εκτιμώνται σε 60 εκατ. ευρώ συνολικά για Μεγαλόπολη και Δυτική Μακεδονία.
Σύμφωνα με τον κ. Θωμά, αποτελεί προτεραιότητα η Μεγαλόπολη να παραμείνει ως δεύτερο μεγαλύτερο ενεργειακό κέντρο της Ελλάδας και στη νέα εποχή. Κομβικό ρόλο σε αυτό θα διαδραματίσει το ότι θα καταστεί εφικτό να λειτουργήσει στην πλήρη ισχύ της (811 MW), η μονάδα φυσικού αερίου, Μεγαλόπολη V, χάρη στην ηλέκτριση της γραμμής μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης 400 kV Μεγαλόπολη - Πάτρα -Αχελώος. Η Η εξέλιξη αυτή θα συμβάλει τα μέγιστα και στην ανάπτυξη ΑΠΕ στην Δυτική Ελλάδα, κάτι που δεν συνέβαινε έως τώρα, επειδή υπήρχε κορεσμός του δικτύου. Ταυτόχρονα, αναμένεται και η υπουργική απόφαση για την κατανομή του λιγνιτικού τελους, αλλά και οι πόροι από το Πράσινο Ταμείο, από τους οποίους θα επωφεληθεί ο Δήμος Μεγαλόπολης.
Έτσι η περιοχή θα παραμείνει σημαντικό κέντρο παραγωγής ενέργειας της χώρας, ανεφοδιάζοντας με ηλεκτρική ενέργεια μέχρι και την Κρήτη μέσω της «μικρής διασύνδεσης», αλλά και επιτρέποντας την ανάπτυξη ΑΠΕ στην Δυτική Ελλάδα, όπως είπε ο ίδιος. Πρόσθεσε, τέλος, ότι η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ είναι σημαντική για την περαιτέρω ανεξαρτησία της χώρας και γι’ αυτό το ΥΠΕΝ στηρίζει το σχέδιο της ΔΕΗ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα «απενεργοποιημένα» λιγνιτικά πεδία, που είναι αποδοτικό οικονομικά και για την ίδια την επιχείρηση.
Από τα όσα ελέχθησαν από πλευράς Γεράσιμου Θωμά είναι φανερό ότι ο μοναδικός λόγος συνέχισης της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, που ούτως ή άλλως μπαίνουν ελάχιστες ώρες στο σύστημα, αφού καθίστανται ολοένα και λιγότερο ανταγωνιστικές, - αυτό επιβεβαιώνεται από τα πρόσφατα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο μηνιαίο δελτίο του ΑΔΜΗΕ, στα οποία φαίνεται ότι η παραγωγή από λιγνίτη ήταν 40% χαμηλότερη, τον περασμένο Νοέμβριο, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2018, ενώ την περίοδο Ιανουάριος-Νοέμβριος 2019, ήταν μειωμένη σε ποσοστό 29% από το αντίστοιχο 11μηνο πέρυσι. Είναι, δε χαρακτηριστικό ότι τον Νοέμβριο, η λιγνιτική παραγωγή συμμετείχε στο σύστημα με μόλις 26%, έναντι 37% του φυσικού αερίου, 6% των υδροηλεκτρικών και 30% των ΑΠΕ - έγκειται στην παροχή τηλεθέρμανσης Σε αυτή την λογική φαίνεται ότι κινήθηκε η συζήτηση με τους εργαζόμενους των μονάδων Μεγαλόπολη 3 & 4, μαζί με την δέσμευση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ ότι η περιοχή έχει λαμβάνειν από το 2021, περί τα 25 εκατ. ευρώ από τον λιγνιτικό πόρο και πως υπάρχουν οι προποθέσεις για την εγκατάσταση μεγάλων φωτοβολταικών.
Οι φορείς των εργαζομένων παραμένουν, όμως, επιφυλακτικοί σε ότι αφορά στις προθέσεις του υπουργείου και εμμένουν στη θέση ότι οι μονάδες είναι βιώσιμες, επικαλούμενοι, μάλιστα, την πρόσφατη ανανέωση των περιβαλλοντικών όρων τους, όπως και τις σημαντικές επενδύσεις αποθείωσης, ύψους 140 εκατ ευρώ, που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.
Στο μεταξύ συνεδριάζει για πρώτη φορά, μεθαύριο, Παρασκευή, η Συντονιστική Επιτροπή που θα αναλάβει να συντονίσει το Εθνικό Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης στη μετά λιγνίτη εποχή για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το Δήμο Μεγαλόπολης.
Σύμφωνα με την σχετική υπουργική απόφαση, στη Συντονιστική Επιτροπή θα συμμετέχουν οι Γενικοί Γραμματείς Οικονομικής Πολιτικής, Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αγροτικής Πολιτικής, μαζί με τους Περιφερειάρχες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου καθώς και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ.
H Περιφέρεια Πελοποννήσου θα μετάσχει, δια του επικεφαλής της, Παναγιώτη Νίκα, σε αυτή την πρώτη συνεδρίαση, μαζί με τον ομόλογό του της Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργο Κασαπίδη.