Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α’ 193/2019) ο Νόμος 4643/2019, ο οποίος περιλαμβάνει πληθώρα διατάξεων που άπτονται του ρυθμιστικού πλαισίου του ευρύτερου τομέα της ενέργειας:
Στο Κεφάλαιο Α', με τίτλο «Θέματα οργάνωσης και εποπτείας των αγορών ενέργειας»:
· Προβλέπεται η δυνατότητα καθορισμού δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος για την έναρξη λειτουργίας των αγορών ενέργειας του ν. 4425/2016 δυνάμει Υπουργικής Απόφασης (άρθρο 1) και
· Εισάγονται τροποποιήσεις της κείμενης εθνικής νομοθεσίας προς το σκοπό εναρμόνισης της με τον Κανονισμό ΕΕ 1227/2011 (REMIT) για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας (άρθρο 2).
Με το Κεφάλαιο Β’, υπό τον τίτλο «Θέματα οργάνωσης και λειτουργίας της ΔΕΗ Α.Ε.», ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν ΔΕΗ και συγκεκριμένα:
· προσλήψεων προσωπικού αορίστου (άρθρο 3) και ορισμένου (άρθρο 4) χρόνου και προβλέπεται η σύσταση Επιτροπής Αμοιβών και Προσλήψεων (άρθρο 5),
· δυνητικών προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου (άρθρο 6), μετακινήσεων προσωπικού εντός του Ομίλου (άρθρο 7) ή μεταφοράς αυτού στο Δημόσιο (άρθρο 8),
· πολιτικής προμηθειών (άρθρο 9) καθώς και
· ειδικών τιμολογίων προσωπικού (άρθρο 11).
Το Κεφάλαιο Γ’, το οποίο φέρει τον τίτλο «Θέματα βελτίωσης εισπραξιμότητας οφειλών», προβλέπει:
· Την υπαγωγή των απαιτήσεων των εταιρειών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στις διατάξεις που ρυθμίζουν τη διαχείριση και μεταβίβαση των απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, τα οποία χορηγούνται από πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα (άρθρο 12),
· Την τροποποίηση της διαδικασίας ορισμού των προμηθευτών που παρέχουν Καθολική Υπηρεσία καθώς και τη διασπορά της σχετικής υποχρέωσης στους πέντε προμηθευτές με τα μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά, σε περίπτωση που η σχετική διαδικασία επιλογής δεν τελεσφορήσει (άρθρο 13),
· Την καθιέρωση αλληλέγγυας και εις ολόκληρον ευθύνης των Δήμων για οφειλές από προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος ή φυσικού αερίου των επιχειρήσεων ΟΤΑ στις οποίες συμμετέχουν (άρθρο 14) και
· Μειώσεις των μοναδιαίων χρεώσεων του ανταλλάγματος για την παροχή ΥΚΩ ως προς τις νυχτερινές καταναλώσεις πελατών οικιακής χρήσης (άρθρο 15).
Στο Κεφάλαιο Δ’, υπό τον τίτλο «Ρυθμίσεις για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ ΑΕ και λοιπές διατάξεις αγοράς φυσικού αερίου», καταργούνται και τροποποιούνται διατάξεις του Ν. 4001/2011 αναφορικά με:
· Την Πιστοποίηση των Διαχωρισμένων Διαχειριστών Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου, προς το σκοπό της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας,
· Τους περιορισμούς όσον αφορά τις συμμετοχές και τα δικαιώματα ψήφου των μετόχων Διαχειριστών Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου και εταιρειών που έχουν την κυριότητα ή ελέγχουν Δίκτυα Διανομής Φυσικού Αερίου, καθώς και τη μεταβίβαση αυτών,
· Τον εταιρικό μετασχηματισμό της ΔΕΠΑ ΑΕ. Ειδικότερα, στο πλαίσιο μερικής διάσπασης του κλάδου υποδομών και απόσχισης του κλάδου των διεθνών έργων και αντίστοιχα της σύστασης των εταιρειών ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΑΕ και ΔΕΠΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΕ, προβλέπεται η διατήρηση από τη μετονομαζόμενη ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΕ του συνόλου των δραστηριοτήτων προμήθειας και εμπορίας της υφιστάμενης εταιρείας. Επιπροσθέτως, εξειδικεύονται διαδικαστικοί όροι λογιστικής και φορολογικής φύσης ως προς τον εταιρικό μετασχηματισμό, περιλαμβανομένων των απαλλαγών των επωφελούμενων εταιρειών από τέλη και φόρους και της μη μεταφοράς των ζημιών ενώ προβλέπεται η πώληση, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας του ΤΑΙΠΕΔ, της συμμετοχής του Δημοσίου στις εταιρείες ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΑΕ και ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΕ (άρθρο 16) και
· Τις εγκαταστάσεις που υπάγονται στο ΕΣΦΑ (άρθρο 18).
Στο Κεφάλαιο Ε’, με τίτλο «Ρυθμίσεις για τη στήριξη της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας», προβλέπονται τροποποιήσεις στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και συγκεκριμένα:
· Της αποζημίωσης των σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ με Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης Διαφορικής Προσαύξησης για την ενέργεια που παρήγαγαν έως και την 31.10.2019, ημερομηνία έναρξης συμμετοχής του ΦοΣΕΤεΚ στην αγορά του ΗΕΠ (άρθρο 19),
· Προβλέπεται η δυνατότητα συμμετοχής στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ των οποίων οι κάτοχοι δεν έχουν λάβει επενδυτική ενίσχυση (άρθρο 20),
· Διαμορφώνεται πλαίσιο χορήγησης μεμονωμένης ενίσχυσης για συγκροτήματα σταθμών Α.Π.Ε. με κοινό σημείο σύνδεσης με το Σύστημα συνολικής ισχύος μεγαλύτερης των 250 MW χωρίς τη συμμετοχή τους στις ανταγωνιστικές διαδικασίες (άρθρο 21),
· Θεσπίζεται πλαίσιο καθορισμού του καθεστώτος στήριξης ωρίμων και μη, Υβριδικών Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (άρθρο 22),
· Αυξάνεται η διάρκεια ισχύος της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από σταθμούς ΣΗΘΥΑ των οποίων η θερμική ενέργεια αξιοποιείται για αγροτική εκμετάλλευση ή τηλεθέρμανση πόλεων, ενώ εισάγεται ειδικό, ευνοϊκό πλαίσιο αδειοδότησης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο οι οποίοι πρόκειται να λειτουργήσουν υπό την ευθύνη των ΦΟΔΣΑ (άρθρο 23),
· Τροποποιείται το πλαίσιο εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ και ειδικότερα φωτοβολταϊκών, σε αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας (άρθρο 24),
· Αναμορφώνεται το πλαίσιο υποβολής της ετήσιας δήλωσης και του τρόπου υπολογισμού της τιμής αποζημίωσης των κατ’ επάγγελμα αγροτών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας (άρθρου 25),
· Επιχειρείται εναρμόνιση της εθνικής με την ενωσιακή νομοθεσίας ως προς την ευθύνη εξισορρόπησης σταθμών ΑΠΕ. Ειδικότερα, με την αντικατάσταση του άρθρου 5 του Ν. 4414/2016 προβλέπεται υποχρέωση σύναψης σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης διαφορικής προσαύξησης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ ισχύος ίσης ή μεγαλύτερης των 400 KW (όριο το οποίο πρόκειται να μειωθεί στα 200 KW από το 2026) και ως εκ τούτου η υποχρέωση συμμετοχής του στην αγορά και η δημιουργία υποχρεώσεων εξισορρόπησης. Περαιτέρω θεσπίζεται η δυνατότητα μετάπτωσης σταθμών που διαθέτουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης σταθερής τιμής σε καθεστώς λειτουργικής ενίσχυσης. Ευθύνες εξισορρόπηση αποκτούν επίσης και σταθμοί με ενίσχυση σταθερής τιμής οι οποίοι τέθηκαν σε λειτουργία από τις 04.07.2019. Τέλος ορίζεται ότι από 01.01.2020 και για σταθμούς που έχουν τεθεί σε λειτουργία μετά από την 4η Ιουλίου 2019 μόνο, η προτεραιότητα κατανομής φορτίου στο ηπειρωτικό σύστημα και δίκτυο από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ περιορίζεται σε σταθμούς ισχύος μικρότερης των 400 KW (άρθρο 26),
· Εισάγεται και προβλέπεται η εξειδίκευση του μέσω Υπουργικής Απόφασης, πλαισίου για την ηλεκτροκίνηση, τις υποδομές φόρτισης, την εκπροσώπηση του φορτίου ηλεκτρικών οχημάτων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κ.ο.κ. (άρθρο 27),
· Επανακαθορίζονται οι όροι χρηματοδότησης του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτηρίων (άρθρο 28) και
· Προβλέπεται η διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου ανταγωνιστικών διαδικασιών στην ενεργειακή απόδοση από ειδική επιτροπή (άρθρο 29)
Τέλος στο Κεφάλαιο ΣΤ’, με τίτλο «Λοιπές διατάξεις Τομέα Ενέργειας και Ορυκτού Πλούτου», εισάγονται ρυθμίσεις αναφορικά με:
· Την τροποποίηση των ισχυουσών διατάξεων ως προς τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης αργού πετρελαίου (άρθρο 30),
· Την παράταση της ισχύς της Προσωρινής Ενιαίας Άδειας Λειτουργίας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής των ΔΕΗ ΑΕ και ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ (άρθρο 32),
· Την τροποποίηση των διατάξεων που αφορούν τον ενεργειακό εφοδιασμό της Κρήτης, με σκοπό τη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της νήσου έως την ολοκλήρωση της διασύνδεσης με την Πελοπόννησο (άρθρο 33),
· Την παράταση της δυνατότητας παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών από τη ΔΕΗ ΑΕ στον ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ έως την 31.12.2020 (άρθρο 34),
· Τη βελτίωση του πλαισίου προέγκρισης και έκδοσης οικοδομικών αδειών για την εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ (άρθρο 35),
· Την παράταση, έως την 31.12.2019, της προθεσμίας για σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που συνδέονται στο σύστημα μέσω του έργου Ν. Μάκρη – Πολυπόταμος (άρθρο 39),
· Την εισαγωγή πλαισίου για το συμψηφισμού απαιτήσεων που καταχωρίζονται σε λογιστικούς λογαριασμούς που τηρούνται από τους Διαχειριστές των Συστημάτων Μεταφοράς, των Δικτύων Διανομής και τον ΔΑΠΕΕΠ (άρθρο 41),
· Την απλοποίηση της διαδικασίας καθορισμού των εγγυήσεων των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας και των Αυτοπρομηθευόμενων Πελατών προς τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ και τη ΔΑΠΕΕΠ ΑΕ προς εξασφάλιση σχετικών εσόδων τους (χρεώσεις ΥΚΩ και έσοδα ΕΛΑΠΕ) (άρθρο 42),
· Τη δυνατότητα των κατόχων σταθμών ΑΠΕ να συνάψουν σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ή σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης πριν τη σύναψη σύμβασης σύνδεσης, εφόσον έχουν αποδεχτεί την οριστική προσφορά σύνδεσης,
· Την αυτοδίκαια λύση των συμβάσεων λειτουργικής ενίσχυσης, εφόσον λήξει η προσφορά σύνδεσης ή παρέλθει η προθεσμία ενεργοποίησης της σύνδεσης σταθμού που έχει επιλεγεί στο πλαίσιο των διαγωνισμών ΑΠΕ της ΡΑΕ (άρθρο 43),
· Τον καθορισμό, διά υπουργικής απόφασης, του ειδικού πλαισίου προτεραιότητας στη χορήγηση οριστικών Προσφορών Σύνδεσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, κατά παρέκκλιση των γενικών ή ειδικών διατάξεων (άρθρο 44),
· Του υπολογισμού του Μεταβατικού Τέλους Ασφάλειας Εφοδιασμού για σταθμούς ΑΠΕ (άρθρο 45),
· Τη δυνατότητα μετεγκατάστασης σταθμού ΑΠΕ, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις απώλειας της χρήσης του χώρου εγκατάστασης µε τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή μεταγενέστερη διοικητική πράξη (άρθρο 46),
· Τη δυνατότητα επανέκδοσης Άδειας Εγκατάστασης, η διάρκεια της οποίας έληξε, ενώ εκκρεμούσε ενώπιον των δικαστηρίων ο έλεγχος του κύρους διοικητικής πράξης, η οποία εμπόδιζε την υλοποίηση του έργου, εφόσον η ανωτέρω διοικητική πράξη ακυρώθηκε με αμετάκλητη απόφαση (άρθρο 47),
· Την επέκταση των ευνοϊκών ρυθμίσεων του άρθρου 190 του ν. 4001/2011 και σε υποσταθμούς και κέντρα διανομής που προϋπήρχαν της έναρξης ισχύος του παρόντος νομοθετήματος (άρθρο 50),
· Το πλαίσιο επανέκδοσης αδειών παραγωγής που ανακλήθηκαν λόγω μη καταβολής του τέλους διατήρησης της υποπαραγράφου Ι.2 του Ν. 3468/2006 για έργα που έχουν ενταχθεί στις διαδικασίες του αρ. 9 του Ν. 3775/2009 (Διαδικασία Ταχείας Αδειοδότησης) και του Ν. 3894/2010 (Διαδικασία Στρατηγικών Επενδύσεων) (άρθρο 61),
· Την παροχή λειτουργικής ενίσχυσης σύμφωνα με την παρ. 16 του άρθρου 3 του Ν. 4414/2016 για ποσοστό έως και 75% της συνολικά παραγόμενης ενέργειας από σταθμούς αυτοπαραγωγής ΑΠΕ που εξυπηρετούν αποκλειστικά αγροτική εκμετάλλευση (άρθρο 62) και
· Την καθιέρωση ειδική αποζημίωσης για τους κατόχους σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, οι οποίοι ενώ δικαιούντο, αδυνατούσαν να υπογράψουν Σύμβαση Πώλησης του ν. 3468/2006 μέχρι την 31.12.2015, λόγω αναστολής εκτέλεσης των ΑΕΠΟ στο πλαίσιο εκκρεμών διοικητικών ή ακυρωτικών διαδικασιών, εφόσον κατά την ανάκληση της σχετικής αναστολής βρίσκονταν σε ισχύ όλες οι απαιτούμενες άδειες και εγκρίσεις για την κατάρτιση σύμβασης πώλησης και εξεδόθη απόφαση η οποία ανακαλεί την ως άνω αναστολή.
Η ισχύς του νόμου 4643/2019 αρχίζει την 3η Δεκεμβρίου 2019, ημερομηνία δημοσίευσης του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Επισυνάπτονται τα σχετικά Φύλλα της Κυβέρνησης, καθώς και η Απόφαση της ΡΑΕ: εδώ εδώ εδώ και εδώ
* Ο κ. Κωνσταντίνος Α. Βαρελάς είναι Δικηγόρος, Senior Associate της KYRIAKIDES GEORGOPOULOS Law Firm, Μέλος της Ομάδας 'Ενέργεια Υποδομές'.