στην Ελλάδα." Όπως αναφέρει ο κ. Αρώνης, οι επισημάνσεις και διαπιστώσεις του τονίζουν την σκοπιμότητα της άμεσης επανεκκίνησης των Ερευνών & της Παραγωγής Εγχωρίων Υ/Α στην Ελλάδα, καθώς και της θαρραλέας και σθεναρής αντιμετώπισης των συμφερόντων που επιδιώκουν, διαχρονικά και επίμονα, να καθυστερήσουν, ή ακόμα και να διακόψουν την προώθηση του εγχειρήματος αυτού.
Ι) ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Θα αρχίσω την παρουσίασή μου με δύο πολύ σημαντικές επισημάνσεις :
Πρώτη επισήμανση : ότι μία άμεση και δυναμική επανεκκίνηση των Ερευνών & της Παραγωγής Εγχωρίων Υδρογονανθράκων (Ε&Π Υ/Α), θα έδινε στην Ελλάδα μια μοναδική δυνατότητα α) να χρηματοδοτήσει, σε ορίζοντα 50ετίας, την ανάκαμψη της οικονομίας της και την ταχύρρυθμη ανάπτυξη της σε όλους τους τομείς και β) να εξασφαλίσει, με τους κατάλληλους εξοπλισμούς και την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού των ενόπλων της δυνάμεών, την σημαντική ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της, ώστε να μπορεί να προασπίζει, αυτοδύναμα, τα κυριαρχικά της δικαιώματα έναντι οποιασδήποτε επιβουλής. Οι φιλόδοξες και απόλυτα εύλογες αυτές επιδιώξεις της χώρας μας, αποτελούν, ταυτόχρονα, και δύο από τις βασικότερες προϋποθέσεις για την επιβίωση της στο μέλλον. Δεύτερη επισήμανση : ότι, μέχρι σήμερα, όλες οι πρωτοβουλίες της Ελληνικής Πολιτείας που αποσκοπούσαν στην προώθηση της εκμ/σης των ελληνικών Υ/Α, συνάντησαν, διαχρονικά, πολλά και ποικίλα «εμπόδια», τα οποία παραπέμπουν σε κύκλους που υπηρετούν οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα στο «εσωτερικό» ή στο «εξωτερικό» της χώρας. Τα εμπόδια αυτά, οδήγησαν, στο παρελθόν, στον «αποπροσανατολισμό», στην «καθυστέρηση» ή ακόμα και στην «μακροχρόνια διακοπή» των ανωτέρω πρωτοβουλιών, προκαλώντας τεράστιες ζημίες στη χώρα. Θα διατυπώσω, τέλος, μια σειρά από Διαπιστώσεις – βλ. Κεφ ΙΙ που αφορούν στα ανωτέρω, που, με τη σειρά τους, οδηγούν σε Προτάσεις για Δράσεις – βλ. Κεφ ΙΙΙ. Οι δράσεις αυτές αποτελούν τα βασικά «προαπαιτούμενα», από την εξασφάλιση των οποίων, θα εξαρτηθεί, σε μέγιστο βαθμό, η επιτυχία του εγχειρήματος της επανεκκίνησης των Ερευνών & της Παραγωγής Υ/Α στην Ελλάδα.
ΙΙ) ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ (ΣΚΕΠΤΙΚΟ)
(Οι «επισημάνσεις» και «διαπιστώσεις» που διατυπώνονται κατωτέρω, τονίζουν την σκοπιμότητα α) της άμεσης επανεκκίνησης των Ερευνών & της Παραγωγής Εγχωρίων Υ/Α στην Ελλάδα και β) της θαρραλέας και σθεναρής αντιμετώπισης των «συμφερόντων» που επιδιώκουν, διαχρονικά και επίμονα, να καθυστερήσουν ή ακόμα και να διακόψουν την προώθηση του εγχειρήματος αυτού).
1) Υπάρχει, αναμφισβήτητα, σκοπιμότητα (αναγκαιότητα θα έλεγα) για την «άμεση επανεκκίνηση των Ερευνών και της Παραγωγής των ελληνικών Υ/Α», δεδομένου ότι, η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το θάρρος και την επιμονή μας, θα βοηθούσε την χώρα α) να ανακάμψει και να αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς και β) να χρηματοδοτήσει «την ενίσχυση της αποτρεπτικής της ισχύος», ώστε να μπορεί να προασπίζει, αυτοδύναμα, τα κυριαρχικά της δικαιώματα και να επιβιώνει απέναντι σε κάθε επιβουλή.
2) Διαπιστώνεται ότι στον συνημμένο Χάρτη Παραχωρήσεων για Έρευνες & Παραγωγή Υ/Α που πραγματοποίησαν, μέχρι το 2008, όλες οι χώρες της Μεσογείου (βλ. σελίδα 13), η Ελλάδα «λάμπει δια της απουσίας της». Η σημερινή εικόνα των παραχωρήσεων στην Μεσόγειο, δεν είναι πολύ διαφορετική, αν και, μετά την είσοδο των EXXON MOBIL, TOTAL, κλπ στις ελληνικές έρευνες Υ/Α, το σκηνικό έχει βελτιωθεί σημαντικά !
3) Επισημαίνεται ότι, μέχρι σήμερα, όλες οι πρωτοβουλίες των αρμοδίων φορέων της Ελληνικής Πολιτείας για προώθηση της εκμετάλλευσης των Ελληνικών Υ/Α, συναντούσαν ποικίλες «αντιρρήσεις», «αντιδράσεις» και, γενικώς, «εμπόδια», τα οποία έχουν την προέλευσή τους σε κύκλους που υπηρετούν οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα, στο «εσωτερικό», ή στο «εξωτερικό» της χώρας. Τα εμπόδια αυτά, οδήγησαν, στην καλύτερη περίπτωση, σε «αποπροσανατολισμό» και «καθυστέρηση» και, στην χειρότερη περίπτωση, σε «μακροχρόνια διακοπή των σχετικών προσπαθειών», προκαλώντας πάντοτε, σημαντικές ζημίες στη χώρα.
4) Ενας «πονηρός τρόπος» που επεννόησαν ορισμένοι κύκλοι, στο παρελθόν, για να «καθυστερήσουν την επανεκκίνηση της εκμετάλλευσης Υ/Α στην Ελλάδα», ήταν η άποψη ότι ένα τέτοιο εγχείρημα δεν θα ήταν σκόπιμο να προωθηθεί «αυτόνομα», αλλά ότι θα έπρεπε να ενταχθεί σε μία «ευρύτερη προσπάθεια εξυγίανσης και αναδιοργάνωσης του Κράτους». Βέβαια, είναι παγκοίνως γνωστόν οτι, φιλόδοξα σχέδια όπως η αναδιοργάνωση του Κράτους, έχουν ελάχιστες πιθανότητες να προχωρήσουν στην Ελλάδα, λόγω της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς που ακμάζουν στη Δημόσια Διοίκηση. Από τις παθογένειες αυτές προσπορίζουν οφέλη αρκετοί δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι και αντιδρούν δυναμικά σε κάθε απόπειρα αλλαγής του “status quo”, προκειμένου να διαφυλάξουν τα «κεκτημένα» τους.
5) Ενας άλλος τρόπος για να καθυστερήσει η εκμετάλλευση των Υ/Α στην Ελλάδα, βασίστηκε στην άποψη ότι οι οποιεσδήποτε καθυστερήσεις στην εκμετάλλευση των ελληνικών Υ/Α, δεν έχουν δυσμενή επίδραση στην αξία των Υ/Α. Αυτό είναι μια αφελής και λανθασμένη προσέγγιση, γιατί, όπως γνωρίζουμε, η αξία ενός εμπορεύματος όπως οι Υ/Α, προσδιορίζεται από παράγοντες όπως ο «ανταγωνισμός», η «εικόνα του προϊόντος στις αγορές», οι «κερδοσκοπικές παρεμβάσεις», η «προγραμματισμένη ή η βίαιη μείωση της παραγωγής του, διεθνώς», οι «συγκυρίες», δηλαδή από παράγοντες, ορισμένοι από τους οποίους είναι ελεγχόμενοι, ενώ άλλοι είναι τελείως απρόβλεπτοι. Παραδείγματα :
Α) Η πλήρης διακοπή των δραστηριοτήτων στον τομέα των Ερευνών & της Παραγωγής Υ/Α τα 12 χρόνια της περιόδου 1999-2011, κόστισε στην Ελλάδα πολύ ακριβά. Ο λόγος ήταν, οτι βρεθήκαμε μέσα στην κρίση του 2008, χωρίς πόρους και με τερατώδη δάνεια, τα οποία εκμεταλλεύτηκαν οι δανειστές μας για να μας δέσουν χειροπόδαρα με τα γνωστά μνημόνια, προκειμένου να βάλουν χέρι στον κρατικό και ιδιωτικό πλούτο της χώρας. Αν είχαμε, το 2008, τις προοπτικές που έχουμε σήμερα αναφορικά με τις προσόδους που προβλέπουμε να προσπορίσουμε από την εκμετάλλευση των ελληνικών Υ/Α μέσα στην επόμενη 30ετία, οι δανειστές μας θα ήταν πολύ πιο συνεργάσιμοι και θα είχαμε αποφύγει τα χειρότερα. Αυτό είναι ένα τυπικό παράδειγμα «δυσμενούς συγκυρίας».
Β) Η κυριαρχία των Υ/Α στον πλανήτη μας έχει ημερομηνία λήξεως, που αποδίδεται, κυρίως, ι) στις αρνητικές επιπτώσεις των εκπομπών από την καύση των Υ/Α στην υγεία μας (κυρίως του πετρελαίου και, λιγότερο του φυσικού αερίου) και, ενδεχομένως, στην ταχύτερη επέλαση της Κλιματικής Αλλαγής, και iι) λόγω της επιτάχυνσης των επενδύσεων σε «Εναλλακτικές Μορφές Ενέργειας» όπως πχ. στη φθηνή αξιοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας στις μεταφορές {και, ειδικότερα, στα «ηλεκτρικά αυτοκίνητα» που προβλέπεται να υποκαταστήσουν τεράστιες ποσότητες βενζίνης και ντήζελ), στις «ανανεώσιμες μορφές ενέργειας», στην παραγωγή «υδρογόνου», στις «κυψέλες καυσίμου» (fuel cells) και «σε πολλές άλλες μορφές ενέργειας» που έχουν σχεδόν ολοκληρώσει την φάση των «ερευνών» και των «πιλοτικών εφαρμογών» τους και βρίσκονται σε φάση «εμπορευματοποίησης». Αυτό είναι τυπικό παράδειγμα των δυσμενών επιδράσεων του «ανταγωνισμού» και της «εικόνας του προϊόντος στις αγορές».
Πολλοί αναρωτιούνται, πόσα χρόνια ακόμα, θα είναι οι Υ/Α κυρίαρχη μορφή ενέργειας; Κανένας δεν ξέρει ακριβώς, αλλά πολλοί διαισθάνονται ότι το τέλος των Υ/Α δεν είναι πάρα πολύ μακριά. Το «τέλος της εποχής των Υ/Α» σηματοδοτείται από τη στιγμή που η αγορά αρχίζει να απαξιώνει τους Υ/Α επειδή, ας πούμε, αναγνωρίζεται πλέον, επίσημα, από την πλειονότητα των ανεπτυγμένων χωρών ότι, οι εκπομπές από την καύση τους βλάπτουν σοβαρά την υγεία ή ότι επιταχύνουν την επέλαση της Κλιματικής Αλλαγής. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, να μειωθεί η ζήτηση και να αρχίσει η πτώση της διεθνούς τιμής τους. Όταν η τιμή τους φθάσει σε επίπεδα κάτω από το κόστος παραγωγής, τότε, σταματά η παραγωγή τους, όπως συνέβη πρόσφατα με τον λιγνίτη.
Για όλους αυτούς τους λόγους, θα πρέπει, όχι μόνο να μην καθυστερήσουμε, αλλά να επισπεύσουμε, όσο μπορούμε, την αξιοποίηση των εγχωρίων Υ/Α μας, ελπίζοντας ότι, με τον τρόπο αυτόν, θα μπορέσουμε να δρέψουμε τους καρπούς τους, πολύ περισσότερα χρόνια.
Διαπιστώνεται η διαχρονική απουσία «πολιτικής βούλησης», από την πλευρά των ελληνικών πολιτικών ηγεσιών, για ανάληψη «λελογισμένων ρίσκων και πρωτοβουλιών», που θεωρούνται βασικές προϋποθέσεις για την «δυναμική προώθηση της εκμετάλλευσης των ελληνικών Υ/Α»
Σύμφωνα με την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 94/22/ΕΚ), η οποία έχει ενσωματωθεί και στο ελληνικό δίκαιο (Ν 2289/95), οι διαπιστευμένοι Κρατικοί Φορείς Υδρογονανθράκων σε όλες τις χώρες της ΕΕ, «έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να διαχειρίζονται, στις χώρες τους, την Έρευνα & την Παραγωγή Υ/Α, σε όλες τις εκφάνσεις της». Επισημαίνεται, δυστυχώς, ότι ο σημερινός ελληνικός διαπιστευμένος Κρατικός Φορέας Υ/Α (η ΕΔΕΥ), δεν είναι κατάλληλα εξοπλισμένος και στελεχωμένος, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει τις απίστευτες προκλήσεις ενός ιδιαιτέρως σύνθετου εγχειρήματος όπως είναι «η επανεκκίνηση της εκμετάλλευσης των εγχωρίων Υ/Α». Αυτό θα πρέπει να προβληματίσει την πολιτική ηγεσία, η οποία οφείλει να αποφασίσει άμεσα, αν θα αναβαθμίσει τον υφιστάμενο φορέα, ή αν θα δημιουργήσει έναν «Νέο σύγχρονο, δυναμικό και ανεξάρτητο Κρατικό Φορέα Υ/Α», με πολύ καταλληλότερες προδιαγραφές. Παραπέμπω, εν προκειμένω, και στην Εκθεση της Ειδικής Τεχνικής Επιτροπής του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ) την οποία συνέταξε ο Χρίστος Αρώνης, με την ιδιότητα του Επιστημονικού Γραμματέα της, με την τεχνική συμπαράσταση του Ντίνου Νικολάου (πρώην ανωτέρου στελέχους της ΔΕΠ/ΕΚΥ και Τεχνικού Δ/ντού των ΕΛΠΕ), του Ηλία Κονοφάγου (πρώην Διευθυντού Ερευνας & Παραγωγής Υ/Α των ΕΛΠΕ, του Ντίνου Μανιατόπουλου (πρώην Γενικού Διευθυντού Ενέργειας της Επιτροπής ΕΕ) και του Κων/νου Ηλιόπουλου (Αναπληρωτού Καθηγητού Νομικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης), και με την αμέριστη συμπαράσταση του Ραφαήλ Μωυσή, με την ιδιότητα του Προέδρου της Επιτροπής αυτής. Επισημαίνω, κυρίως, την επικαιρότητα του Κεφ 4 της Εκθεσης, με τίτλο «Ανάγκη δημιουργίας σύγχρονου Κρατικού Φορέα Υ/Α», και ειδικότερα του υποκεφαλαίου 4.1, με τίτλο «Σκιαγράφηση νέου σύγχρονου Κρατικού Φορέα Διαχείρισης Υ/Α». Νομίζω ότι η ανωτέρω Εκθεση του ΣΕΕΣ, θα έπρεπε, γενικότερα, να αποτελεί ένα σημαντικό βιβλιογραφικό συμπλήρωμα του παρόντος.
Επισημαίνεται ότι, στις παραχωρήσεις με «συμβάσεις μίσθωσης», η συνολική πρόσοδος του Ελληνικού Κράτους, την οποία οι αγγλοσάξονες αποκαλούν «Government Take» και η οποία περιλαμβάνει μισθώματα, φορολογία αναδόχων, μερίσματα, bonuses, κλπ, είναι πολύ χαμηλή. Π.χ. στις συμβάσεις που υπέγραψε πρόσφατα η Ελλάδα, το ύψος των προσόδων του Κράτους σαν ποσοστό επί της συνολικής αξίας παραγωγής, ανέρχεται περίπου στο 25%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη Νορβηγία είναι 75% ! Σε κάποιο βαθμό, αυτή η σημαντική διαφορά είναι δικαιολογημένη, για τους εξής λόγους :
Το «κόστος» των Ε&Π Υ/Α στην Ελλάδα. είναι πολύ υψηλό (βαθειά νερά, μεγάλο βάθος γεωτρήσεων),
Εξίσου υψηλά είναι και τα «επιχειρηματικά ρίσκα» των εταιριών που επενδύουν σε τέτοιου είδους εγχειρήματα στη χώρα μας,
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει, πάντα, αξιόπιστος Κρατικός Φορέας Υ/Α με τον οποίο να μπορούν να συνδιαλέγονται οι εταιρίες,
Τα επενδυτικά κίνητρα στον Νόμο 2289/95 δεν είναι επαρκή,
Στην Ελλάδα δεν ανακαλύφθηκαν, πρόσφατα, νέα κοιτάσματα Υ/Α
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει οριοθετημένη ΑΟΖ,
Οι υποδομές για υποστήριξη των Ε&Π Υ/Α (ναυπηγεία, χαλυβουργίες, μεγάλες σωληνουργίες, εξειδικευμένοι και πεπειραμένοι τεχνίτες, κλπ), δεν είναι επαρκείς.
Υπάρχουν καθυστερήσεις στις «Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» του Υπ. Ενέργειας, που δημιουργούν προβλήματα στον χρονικό προγραμματισμό των αναδόχων εταιριών.
Βέβαια, οι διαπιστώσεις αυτές δεν αποτελούν «θέσφατα», γιατί υπάρχουν πολλές δυνατότητες βελτίωσης των ανωτέρω.
ΙΙΙ) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ «ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ» ΚΑΙ «ΔΡΑΣΕΙΣ»
(Οι «παρεμβάσεις» & «δράσεις» που μνημονεύονται κατωτέρω υπαγορεύονται από τις διαπιστώσεις του Εδαφίου ΙΙ και αποτελούν «προαπαιτούμενα» και «προϋποθέσεις», από την εξασφάλιση των οποίων, εξαρτάται, σε μέγιστο βαθμό, η επιτυχία της «Επανεκκίνησης των Ε&Π Υ/Α στην Ελλάδα».)
1) Να αποτιμηθεί το δυναμικό Υ/Α στην Ελλάδα, με εκτεταμένη χρήση «μη αποκλειστικών σεισμικών ερευνών», επιλεκτική χρήση «τριδιάστατων σεισμικών καταγραφών» και χρήση μεθόδων “Reservoir Geology”.
2) Να δημιουργηθεί νέος σύγχρονος ελληνικός Κρατικός Φορέας Υ/Α (σε υποκατάσταση της ΕΔΕΥ), που να μπορεί να ανταποκριθεί «αποτε-λεσματικά» στις πολλαπλές προκλήσεις, που συνδέονται με την δυναμική επανεκκίνηση των Ερευνών και της Παραγωγής Υ/Α στην Ελλάδα.
3) Να δημιουργηθούν «αποτελεσματικοί δίαυλοι επικοινωνίας» μεταξύ του νέου Κρατικού Φορέα Υ/Α και των αρμόδιων Υπουργείων, κλπ., για την καλύτερη εναρμόνιση των προσπαθειών τους.
4) Να αναβαθμιστούν ορισμένες υπηρεσίες του ΥΠΕΞ που χειρίζονται «ελληνοτουρκικά», «θέματα ΑΟΖ», «δημιουργία ή ενίσχυση Lobbies”, «συμμαχίες με ξένες δυνάμεις» και «απόδημο ελληνισμό».
5) Να αναβαθμισθεί και να εκσυγχρονισθεί το ελληνικό «Αρχείο Υ/Α», που περιλαμβάνει όλα τα δεδομένα των ερευνών & εκμεταλλεύσεων εγχωρίων Υ/Α, που πραγματοποιήθηκαν από ελληνικές και ξένες εταιρίες στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια, μαζί με όλες τις επεξεργασίες, ερμηνείες και αξιολογήσεις των δεδομένων αυτών.
6) Να γίνει άμεση μονομερής ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ, οριοθέτησή της με «συνεργάσιμες» όμορες χώρες όπως πχ. Ιταλία, Μάλτα, Λιβύη, Αίγυπτος, Κύπρος, καθώς και γρήγορη διευθέτηση των υφισταμένων διαφορών με «όχι τόσο συνεργάσιμες» όμορες χώρες (πχ Αλβανία).
7) Να επεξεργασθούμε ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα για παραχωρήσεις με διαδικασία «ανοιχτής πόρτας», οι οποίες αφορούν ερευνητικές περιοχές που παραχωρήθηκαν, στο παρελθόν, σε κάποια Κοινοπραξία, αλλά, λόγω αποτυχίας του εγχειρήματος, επεστράφησαν στο Κράτος.
8) Να επεξεργασθούμε αντίστοιχο χρονοδιάγραμμα για «τακτικούς γύρους παραχώρησης παρθένων ερευνητικών περιοχών», δηλαδή αυτών που δημοπρατούνται για πρώτη φορά.
9) Για την δημοπράτηση ερευνητικών περιοχών στην Ελλάδα, στα πλαίσια των διαφόρων «γύρων παραχώρησης», θα πρέπει, κατά προτίμηση, να συνάπτονται «Συμβάσεις Ενοικίασης (Leasing)” και όχι συμβάσεις «Συμμετοχής στην Παραγωγή» (Production Sharing), λόγω των μεγάλων «επιχειρηματικών κινδύνων» που εμπεριέχουν οι τελευταίες, κυρίως όμως, λόγω της σημερινής αδυναμίας του υφιστάμενου Κρατικού Φορέα Υ/Α, να αντιμετωπίζει τόσο μεγάλες προκλήσεις.
!0) Να μελετηθούν οι επιτυχημένοι Κυπριακοί χειρισμοί σε θέματα Υ/Α, που αναβάθμισαν την Κύπρο σε κεντρικό παίκτη στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου και που θεωρούνται πλέον “textbook-cases”.
11) Να βελτιωθεί το επενδυτικό περιβάλλον για Ε&Π Υ/Α στην Ελλάδα, με σκοπό την προσέλκυση μεγάλων καταξιωμένων εταιρών πετρελαίου, όπως η EXXON MOBIL, η TOTAL και η ENI.
12) Να μειωθούν οι καθυστερήσεις στις «Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων», ώστε να σταματήσουν τα παράπονα των αναδόχων Κοινοπραξιών για τις μεγάλες ζημιές που τους προκαλούν.
13) Να δημιουργηθεί «Μητρώο Τεχνοκρατών κατά ειδικότητα», που θα περιλαμβάνει και μάχιμους συνταξιούχους. Το Μητρώο αυτό θα «επικαιροποιείται» όποτε χρειάζεται, με σκοπό να διατηρείται πάντοτε λειτουργικό και αξιόπιστο.
14) Να εκπονηθούν «Αναλυτικά Σχέδια Εκτάκτου Ανάγκης» για την αμυντική προστασία της ελληνικής ΑΟΖ και των εγκαταστάσεων που περικλείονται εντός αυτής, από κάθε λογής «επιδρομείς».
15) Να επιδιωχθεί η υπογραφή «στρατηγικών» ή και «συγκυριακών» συμμαχιών μεταξύ της Ελλάδος και μιας ή περισσοτέρων ισχυρών ξένων χωρών, που να εξασφαλίζουν, με συγκεκριμένο τρόπο, την «έμπρακτη» προστασία της εθνικής μας κυριαρχίας.
16) Να δημιουργηθούν ολιγομελείς αλλά δυναμικοί Πυρήνες Επιρροής (lobbies)» σε Κέντρα Αποφάσεων εξωτερικού όπως πχ. Washington, Βρυξέλλες (Επιτροπή, Ευρωκοινοβούλιο, κλπ.), Νέα Υόρκη (Ηνωμένα Εθνη), Χάγη (Διεθνές Δικαστήριο), που να έχουν δυνατότητες να επηρεάζουν την πορεία και την έκβαση των εθνικών μας θεμάτων.
17) Να γίνει «συστράτευση του απόδημου Ελληνισμού», προκειμένου να συνδράμει στους χειρισμούς των εθνικών μας θεμάτων, οι οποίοι, παραδοσιακά, υστερούν σε αποτελεσματικότητα, λόγω απειρίας ή ατολμίας των ελλήνων χειριστών στις σχετικές διαπραγματεύσεις.
18) Να δημιουργηθεί μια σύγχρονη «Φιλική Εταιρία» που θα περιλαμβάνει προσωπικότητες από όλους τους χώρους και όλες τις χώρες, που λατρεύουν την Ελλάδα και που, μέσω των διασυνδέσεών τους, θα ήταν διατεθειμένοι να συνδράμουν στην προβολή και στην θετική εξέλιξη των εθνικών μας θεμάτων.
19) Να επιδιωχθεί η διαμόρφωση μιας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ομπρέλας για την επίτευξη «μιας πιο ενιαίας και πιο θετικής αντιμετώπισης των θεμάτων που αφορούν Ε&Π Υ/Α σε όλες τις Μεσογειακές Χώρες (πχ δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής ΑΟΖ)».
20) Θα πρέπει να δημιουργηθεί και στην Ελλάδα, στα πρότυπα άλλων προηγμένων χωρών, ένα «Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας» (ΣΕΑ), το οποίο θα συμβάλει στον αποτελεσματικότερο χειρισμό των «μεγάλων εθνικών μας θεμάτων» που παραπαίουν, λόγω της ολιγωρίας ή της απειρίας πολλών ελληνικών πολιτικών ηγεσιών ή των οργάνων τους (υπουργών, υπηρεσιακών παραγόντων, κλπ), ή σαν αποτέλεσμα πιέσεων που ασκούν ορισμένοι «δανειστές» ή «σύμμαχοί μας», στις απαιτήσεις των οποίων ενδίδουμε, κατά κανόνα, χωρίς ανταλλάγματα και, κυρίως, χωρίς να αναλογιζόμαστε τις καταστροφικές συνέπειες της ενδοτικότητας αυτής. Το ΣΕΑ θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να αναλάβει και την εναρμόνιση όλων των κρατικών οργάνων (Κρατικός Φορέας Υ/Α, υπηρεσίες Υπουργείων, γραφείο Πρωθυπουργού, κλπ) που εμπλέκονται στην διαμόρφωση και διαχείριση του κολοσσιαίου εγχειρήματος για την «επανεκκίνηση των Ε&Π Υ/Α» στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι, στο παρελθόν, υπήρξαν πολλές προτάσεις για την δημιουργία ΣΕΑ στην Ελλάδα, που έπεσαν όμως όλες στο κενό.
21) Να εμπλουτισθεί το «Σχέδιο Εφαρμογής της Στρατηγικής για την επανεκκίνηση των Ε&Π Υ/Α στην Ελλάδα», με Business Plans, PERT Diagrams, κλπ, που θα επικαιροποιούνται όποτε χρειάζεται, ώστε το ανωτέρω Σχέδιο να είναι πάντα λειτουργικό και αξιόπιστο.
22) Να επιδιωχθεί η όσο το δυνατόν ευρύτερη συναίνεση των ελληνικών κομμάτων αναφορικά με την «Στρατηγική Ε&Π Υ/Α» και να καταβληθεί κάθε προσπάθεια, ώστε η Στρατηγική να επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο με την μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει η Στρατηγική αυτή τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα της, λαμβανομένου υπόψιν ότι, τα πολιτικά κόμματα, προωθούν, κατά κανόνα, πρωτοβουλίες, που μπορούν να ενταχθούν και να καρποφορήσουν μέσα στον χρονικό ορίζοντα της εκλογικής τους θητείας. Μετά τις εκλογές και σε περίπτωση μάλιστα που τις χάσουν, όλες οι πρωτοβουλίες αυτές μπαίνουν στις ελληνικές καλένδες!
23) Η Στρατηγική για την εκμετάλλευση των εγχωρίων Υ/Α, οφείλει να θεωρείται “sanctum sanctorum”. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να επιτρέπεται στα ελληνικά πολιτικά κόμματα να παίζουν «πελατειακά» ή «ψηφοθηρικά» παιχνίδια σε βάρος της. Το ίδιο ισχύει και για ορισμένους «πολέμιους» της εκμετάλλευσης Υ/Α στην Ελλάδα, οι οποίοι, με «ατεκμηρίωτα» επιχειρήματα και, με μοναδικό γνώμονα τα «συμφέροντα» και τις «ιδεοληψίες» τους, προσπαθούν να πείσουν ότι η εκμετάλλευση των Υ/Α στην Ελλάδα, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στον τουρισμό, θα καταστρέψει το περιβάλλον, κλπ.
24) Δεν πρέπει, ποτέ και επ’ ουδενί, να εκχωρηθούν οι ελληνικοί Υ/Α στο Ταμείο Ιδιωτικοποίησης Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) για να πωληθεί το δικαίωμα εκμ/σής τους σε τρίτους, εν μέρει ή εν όλω, με κάποιο γελοίο τίμημα, προκειμένου, δήθεν, να εξυγειανθούν τα δημοσιονομικά μεγέθη ή να να πληρωθούν τα χρέη της χώρας μας. Οι πρωτοβουλίες αυτές εξυπηρετούν, προφανέστατα, «αρπαχτές» και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ένα βροντερό «ΟΧΙ».
25) Θα πρέπει να δοθούν οικονομικά ή άλλα κίνητρα σε οικογένειες, για να μεταδημοτεύσουν και να εγκατασταθούν σε ευαίσθητα ακριτικά νησιά όπως το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλόριζου, η Γαύδος, οι Οθωνοί., κλπ. που συμβάλλουν θετικά στην οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ και των θαλασσίων συνόρων μας, ενώ αποτελούν στόχους κακόβουλων ενεργειών από την πλευρά των παράκτιων γειτόνων μας. Θα πρέπει, παράλληλα, να ενισχυθούν και να επιδοτηθούν οι θαλάσσιες γραμμές που συνδέουν τα νησιά αυτά, με άλλα μεγαλύτερα ή με την ηπειρωτική Ελλάδα.
26) Θα πρέπει να συνταχθεί ένας Νέος Χάρτης που να απεικονίζει όλα τα θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα του Ιονίου και της Δυτικής Ελλάδος, των θαλασσίων ζωνών νοτίως της Πελοποννήσου, δυτικά και νότια της Κρήτης, κλπ. Τα οικόπεδα αυτά θα πρέπει να δημοπρατούνται σύμφωνα με τακτικούς «γύρους παραχωρήσεων», οι οποίοι θα προγραμματίζονται βάσει ενός ορθολογικού «priority rating» και ενός αυστηρού χρονοδιαγράμματος που δεν θα αφήνει περιθώρια για αδικαιολόγητες αποκλίσεις. Η οικοπεδοποίηση αυτή, οφείλει να καλύπτει ολόκληρη την επιφάνεια των αντιστοίχων ΑΟΖ, περιλαμβάνοντας και περιοχές, όπου υπάρχουν παράλογες και ατεκμηρίωτες διεκδικήσεις από όμορες χώρες.
27) Θα πρέπει να μελετηθούν, εγκαίρως, τα ισοζύγια θετικών/αρνητικών επιπτώσεων στις σχέσεις μας με δανειστές, συμμάχους ή γείτονες, καθώς και τα ισοζύγια «κόστους/οφέλους για τη χώρα», τα οποία συνδέονται με την εγκατάσταση αγωγών μεταφοράς πετρελαίου ή Φ.Α., που προβλέπεται να «διασχίζουν» ή να «προσεγγίζουν» την Ελλάδα. Επισημαίνεται παρεμπιπτόντως, ότι η Ελληνική Πολιτεία «ξεχνά» ενίοτε, να απαιτήσει την καθιέρωση τελών διαμετακόμισης (transit fees) ακόμη και σε αγωγούς που διασχίζουν τη Ελλάδα και τροφοδοτούν χώρες εκτός αυτής (βλ. περίπτωση ΤΑΠ).
28) Ενδείκνυται να δημιουργηθούν νέες σύγχρονες σχολές προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών στη Ελλάδα, από τις οποίες θα αποφοιτούν «τεχνολόγοι πετρελαίου» με eξειδίκευση σε γεωλογία πετρελαίου, γεωφυσική, σεισμικές έρευνες, τεχνολογία γεωτρήσεων, γεωλογία ταμιευτήρων (reservoir geology), κλπ. Παράλληλα, θα πρέπει να επιδιωχθούν συνεργασίες των σχολών αυτών, με αντίστοιχες σχολές ξένων πανεπιστημίων, με Κρατικούς Φορείς Υ/Α άλλων χωρών και με σοβαρές ξένες εταιρίες Υ/Α, με σκοπό να αποκτήσουν οι έλληνες τεχνολόγοι προσβάσεις σε «πρακτικές γνώσεις» και «εμπειρία επί του πεδίου (field experience)», που θα αποδειχθούν εξαιρετικά πολύτιμα εφόδια στην σταδιοδρομία τους.
29) Είναι, πλέον, ζωτική ανάγκη να αναθεωρήσουμε εκ βάθρων, την στόχευση και την αποτελεσματικότητα των διαπραγματεύσεων που διεξάγει η χώρα με όλους και σε όλα τα επίπεδα (πρωθυπουργών, υπουργών, διπλωματικών αποστολών, εμπειρογνωμόνων, κλπ), με σκοπό να μάθουμε, επί τέλους, να τηρούμε απαρέγκλιτα τον χρυσό κανόνα του «δώσε μου για να σου δώσω» και να απαιτούμε, πάντοτε, όσο το δυνατόν περισσότερα ανταλλάγματα και ανταποδοτικά οφέλη, όπως κάνουν όλες οι χώρες που σέβονται τον εαυτό τους.
30) Θεωρείται ιδιαίτερα σκόπιμη η δημιουργία ενός νέου συμβουλευτικού οργάνου στα πρότυπα του Εθνικού Συμβουλίου Ενέργειας (ΕΣΕ) που λειτούργησε, με μεγάλη επιτυχία, την περίοδο 1975- 1982 σαν διαπιστευμένο συμβουλευτικό όργανο του Υπουργού Συντονισμού Παναγή Παπαληγούρα σε θέματα Ενεργειακής Πολιτικής, ή σαν το υπό σύσταση Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το οποίο προωθεί, σήμερα, η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, για να την συμβουλεύει σε όλα τα θέματα που αφορούν στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της παιδείας .στη χώρα μες. Αυτό που προτείνω εγω, σήμερα, είναι η δημιουργία ενός «Ινστιτούτου Ενεργειακής Πολιτικής», το οποίο θα περιλαμβάνει ολιγομελείς επιτροπές εμπειρογνωμόνων (σοφών), που θα είναι σε θέση να καλύπτουν θέματα όπως «το μέλλον της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη – ενδεδειγμένες λύσεις», «προϋποθέσεις για δυναμική επανεκκίνηση των Ερευνών & της Παραγωγής Υδρογονανθράκων στην Ελλάδα», «ανανεώσιμες μορφές ενέργειας (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, βιοκαύσιμα, μικρά υδροηλεκτρικά, αξιοποίηση γεωθερμικού δυναμικού - ενδεδειγμένες λύσεις για την Ελλάδα)», εξοικονόμηση ενέργειας (οικιακός τομέας, βιομηχανία, τριτογενής τομέας), ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τεχνολογία υδρογόνου, τεχνολογία κυψελών καυσίμου (fuel cells), πυρηνική τεχνολογία κλπ. Θα περιλαμβάνει επίσης μια ολιγομελή επιστημονική γραμματεία η οποία θα συντονίζει τις εργασίες των επιτροπών θα εκπονεί επιχειρησιακά σχέδια, μελέτες κόστους/οφέλους, κλπ. Το όργανο αυτό θα είναι ένας ακομμάτιστος, καθαρά τεχνοκρατικός επιχειρησιακός βραχίονας και ένα ανεκτίμητο βοήθημα για όλες τις πολιτικές ηγεσίες που εναλλάσσονται στην εξουσία, και που, αναλαμβάνοντας την εντολή να κυβερνήσουν ή να ηγηθούν κάποιου Υπουργείου, δεν γνωρίζουν που να στραφούν για βοήθεια, και, μέχρις ότου βρουν την περπατησιά τους, κάνουν τραγικά λάθη. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τις απαιτήσεις των δανειστών, οι οποίοι, ορμώμενοι από την απληστία τους, απαιτούν την μία μέρα την πώληση της ΔΕΗ ή της ΔΕΔΔΗΕ, την άλλη μέρα την πώληση των μικρών υδροηλεκτρικών της, την τρίτη μέρα θέλουν να εντάξουν στο ΤΑΙΠΕΔ την εκμετάλλευση των εγχωρίων Υ/Α μας, και εμείς φοβόμαστε να πούμε «ΟΧΙ» Σε τέτοιες στιγμές φαίνεται η χρησιμότητα ενός αξιόπιστου συμβουλευτικού Οργάνου, που μπορεί να μας βγάλει από τα αδιέξοδα, προτείνοντας έξυπνους χειρισμούς.
Χάρτης Παραχωρήσεων των χωρών της Μεσογείου - 2008