εντόνως αναμιγνυόμενες στις βορειοαφρικανικές υποθέσεις. Οι προεκτάσεις των ανταγωνισμών επεκτείνονται πολύ πέραν του πετρελαίου. Σχετίζονται με τις σφαίρες επιρροής. Οι ανατολικές Λιβυκές στρατιωτικές δυνάμεις LNA έχουν εξαπολύσει την επιχείρηση «Ηφαίστειο Οργής» με στόχο την κατάληψη της Τρίπολης, ενώ οι προσπάθειες μεσολαβήσεως του ΟΗΕ με την κυβέρνηση που κατέχει την δυτική πρωτεύουσα απέτυχαν.
Ο ισχυρός άνδρας των LNA, Καλίφα Χαφτάρ, επιδιώκει την διεθνή αναγνώριση ως ηγέτου της ηνωμένης Λιβύης, μετά την δολοφονία του Μουαμάρ Καντάφι και τον επακολουθήσαντα εμφύλιο πόλεμο το 2011.
Ο βομβαρδισμός της αεροπορίας του ΝΑΤΟ περιόρισε και την παραγωγή Λιβυκού πετρελαίου και φυσικού αερίου, που αποτελεί τον βασικό πλουτοπαραγωγικό πόρο της χώρας, την διαίρεσε σε ανατολική και δυτική περιοχή και επέτρεψε την είσοδο των Ισλαμιστών στην Σουνητική της κοινωνία.
Ο στρατηγός Χάφταρ θεωρείται αντίπαλος των Ισλαμιστών και υποστηρίζεται από την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είναι άδηλον εάν τυγχάνει της υποστηρίξεως της Γαλλίας και της Ιταλίας που είναι οι δύο εγγύτεροι Ευρωπαίοι «παίκτες» της περιοχής χωρίς ν’ αποκλείονται κι άλλοι.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ είχε τις προάλλες τηλεφωνική επικοινωνία με τον νέον ισχυρό άνδρα της Λιβύης, αλλ’ είναι άγνωστον εισέτι εάν το γεγονός μεταφράζεται σε στρατηγικό πλεονέκτημα. Ο καιρός θα το δείξει.
Το εμπάργκο του Ιράν ανέβασε τις τιμές του πετρελαίου στα 70 δολάρια το βαρέλι, περισσότερο από ό,τι ο εμφύλιος πόλεμος στην Λιβύη που συντηρεί και η Ρωσσία.
Η Αλγερία εξ άλλου, μεγάλος παραγωγός φυσικού αερίου, βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής αλλαγής. Ο μέχρι πρότινος γηραιός ηγέτης παρητήθη εκών - άκων και ο Αλγερινός στρατός ανέλαβε την ηγεσία της χώρας, ενώ εκατομμύρια νεαρών Αλγερινών απαιτούν εργασία και επιθυμούν «περισσότερη δημοκρατία».
Η Τυνησία διάγει υπό συνεχή πολιτικό αναβρασμό και η Αίγυπτος, υπό την διακυβέρνηση του στρατού και του αυταρχικού στρατηγού Σίσι (συντόμως νέου ισοβίου… «Φαραώ») αντιμετωπίζει προβλήματα επισιτισμού. Παρά την ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη ΝΑ Μεσόγειο, το πραγματικό πρόβλημα του Αιγυπτίου προέδρου είναι ο υπερπληθυσμός της χώρας. Τα μέτρα ελέγχου των γεννήσεων δεν δείχνουν σημάδια ανασχέσεως της αυξήσεως του πληθυσμού της χώρας που πλησιάζει τα 80 εκατομμύρια ψυχές.
Οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» ενθαρρυνόμενοι και από την Τουρκία, αποτελούν μία συνεχή απειλή για το καθεστώς Σίσι, που απολαύει όμως της οικονομικής υποστηρίξεως των Αμερικανών και της Σαουδικής Αραβίας.
Το Ισραήλ εξ άλλου ενισχύει την συνεργασία με την Αίγυπτο για εξασφάλιση ενεργειακής αυτάρκειας, αλλά η πρόταση του επανεκλεγέντος πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου για προσάρτηση της Δυτικής Όχθης (του Ιορδάνη ποταμού) διχάζει τους συμμάχους και συγκεντρώνει την διεθνή κατακραυγή. Ο αντίπαλός του, πρώην αρχηγός του επιτελείου Μπέν Γκάνζ εμφανίζεται πιο διαλλακτικός.
Η συμμαχία Ισραήλ με Κύπρον αναβαθμίζει την γεωπολιτική της θέση, αλλά τελικώς όλα θα κριθούν από την πορεία των Αμερικανοτουρκικών σχέσεων, που πλησιάζουν στο σημείο βρασμού. Το βέτο που προέβαλε ο πρόεδρος Τραμπ στο Αμερικανικό κογκρέσο που θέλει διακοπή της συνεργασίας με την Σαουδική Αραβία, αποτελεί προηγούμενο και για την Τουρκία.
Υπό αυτάς τας συνθήκας, είναι σχεδόν αδύνατη η συνεννόηση της Ελλάδος με τις βορειοαφρικανικές χώρες για την χάραξη της Αυτονόμου Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Ιόνιον πέλαγος και νοτίως της Κρήτης. Στις δυσκολίες προστίθενται οι δισταγμοί της Ιταλίας να προχωρήσει στην δική της αυτόνομη οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) στην Αδριατική.
Οι συμφωνίες με διεθνείς εταιρίες εκχωρήσεως δικαιωμάτων έρευνας και εκμεταλλεύσεως υποθαλασσίων κοιτασμάτων στην περιοχή της Ελληνικής ΑΟΖ της Μεσογείου καθυστερούν παρά τις προσπάθειες του υπουργού Ενεργείας κ. Γιώργου Σταθάκη να τις επιταχύνει. Διάχυτη είναι η σπερμολογία ότι σ. Α. Τσίπρας θα διακηρύξει οσονούπω την Ελληνική ΑΟΖ από Αυλώνος έως Κυθήρων. Είδομεν.