Βρισκόμαστε στα μέσα του 2018, μια χρονιά που ξεκίνησε ιδανικά για τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία και κατέληξε να αργοσέρνεται σε ένα λασπωμένο μέτωπο αψιμαχιών, με πολύφερνο έπαθλο την επικράτηση του εθνικού συμφέροντος.
Ως είθισται, η πηγή των παγκόσμιων «δεινών», αναβλύζει από τον Λευκό Οίκο. Ο Ντόναλντ Τραμπ τα έβαλε με Θεούς (Σαουδάραβες) και Δαίμονες (Κινέζους και Fed) στην προσπάθειά του να ποδηγετίσει το γεωπολιτικό γίγνεσθαι, με βάση της αρχή της επιστροφής των ΗΠΑ σε μια νέα περίοδο εσωστρέφειας και προστατευτισμού.
Ο ρεπουμπλικανός ηγέτης και πρόεδρος της χώρας απαιτούσε επί σειρά μηνών, από τον OPEC –βλέπε Ριάντ- να αυξήσει την παραγωγή του επειδή έπρεπε να πάει στις ενδιάμεσες εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου, προσφέροντας ως άλλα καθρεφτάκια του Κολόμβου, στους Αμερικανούς καταναλωτές, χαμηλότερες τιμές βενζίνης για τα θηριώδη αυτοκίνητά τους, μήπως μπορέσει να υφαρπάξει την ψήφο τους.
Δεν του βγήκε, αφού η Σαουδική Αραβία, που ελέγχει το καρτέλ, είχε άλλη ατζέντα. Η υπόθεση έληξε, φαινομενικά, με τη συμφωνία που συνομολόγησε με την Ρωσία, για μείωση της παραγωγής, από τον Γενάρη που διανύουμε, κατά 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, με απώτερο στόχο να περιοριστούν τα διογκούμενα αποθέματα σε αργό και να αναστηλωθούν οι καταρρέουσες τιμές –μείον 40% έφθασε η βουτιά της ποικιλίας Brent, που λογίζεται ως το διεθνές benchmark και του αμερικανικού ελαφρού πετρελαίου WTI, στις αρχές του Οκτώβρη.
Εσχάτως, ο αψύς νοικοκύρης του Λευκού Οίκου, τα έσπασε και με τον διοικητή της Fed, Τζερόμ Πάουελ, όστις ακολουθεί τη δική του ατζέντα στη νομισματική πολιτική, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις απόψεις του Ντόναλντ, ο οποίος απεχθάνεται αυτά τα περισπούδαστα, περί περιοριστικής νομισματικής πολιτικής.
Ο ισχυρός άνδρας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ προέβη, στις 20 του περασμένου Δεκέμβρη, στην τέταρτη κατά σειρά αύξηση του κόστους δανεισμού, ενώ έχει προαναγγείλει άλλες δύο, για το τρέχον έτος. Η σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής της Fed άσκησε ισχυρές πιέσεις στην Wall Street, με απότοκο την απώλεια, για τις εισηγμένες εταιρείες, σημαντικού μέρους από την κεφαλαιοποίησή τους.
Θα ακολουθήσει, άραγε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το παράδειγμα της Fed; Μάλλον απίθανο, αφού ο Μάριο Ντράγκι έχει δεσμευτεί ότι θα διατηρήσει τα, διαμορφωμένα σε ιστορικά χαμηλά, επιτόκια δανεισμού και για το 2019. Tα όσα μέλλουν να συμβούν, δεν εναπόκεινται, όμως, στις «αγαθές», προθέσεις κανενός Ντράγκι, αλλά θα καθοριστούν από τα όσα αδυσώπητα εκτυλιχθούν, σε πλανητική κλίμακα.
Δεν είναι, επομένως, να απορεί κανείς που τα χρηματιστήρια κατέγραψαν, πέρυσι, τις χειρότερες επιδόσεις τους από το 2008, έτος έναρξης της παγκόσμιας κρίσης. Μετρήστε απώλειες: Ο S& P έχασε 7% της κεφαλαιοποίησής του. Ο Dax, το 20%, ο FTSE 100, το 15%, ο CAC 40, το 40%, ο Nikkei, 12% και ο CSI, στην Σανγκάη, το 25% -μεταφράζεται σε απώλεια κεφαλαιοποίησης της τάξης των 2 τρισ. δολαρίων! Οι μόνες που γλύτωσαν τον «όλεθρο», ήταν οι αγορές της Βραζιλίας και της Ινδίας. (Για το νέο έτος, οι προβλέψεις για την τροχιά που θα κινηθούν οι διεθνείς κεφαλαιαγορές είναι μάλλον καθησυχαστικές, μιας και η πλειονότητα των αναλυτών διαβλέπουν κέρδη 4% για την Wall Street, 5% για την Ευρώπη και 9% για τις αναδυόμενες).
Αν βάλουμε στον παρονομαστή και τις εικασίες για διαμόρφωση της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου στο 1,20, για φέτος, λόγω της ενίσχυσης της ισοτιμίας του αμερικανικού νομίσματος έναντι του καλαθιού των ανταγωνιστών του και τη συνακόλουθη φυγή των επενδυτών από τις αναδυόμενες αγορές, ένεκα αυτής, αντιλαμβανόμαστε την πολυπλοκότητα των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσουμε, ενδεχομένως, το σωτήριο έτος 2019.
Τα μαύρα σύννεφα για την παγκόσμια οικονομία πλήθυναν, με το ξέσπασμα του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας, τη πρωτοβουλία, ποιού άλλου; Του Ντόναλντ Τραμπ!
Τα τεκταινόμενα στο ανοικτό αυτό μέτωπο, δεν προιωνίζονται ευοίωνες εξελίξεις και οι αναλυτές σπεύδουν, ο ένας μετά τον άλλο, να το καταστήσουν σαφές προς όλους. Οι πρώτες εκτιμήσεις για την παγκόσμια οικονομία αναφέρονται σε κάμψη του αμερικανικού και του ευρωπαϊκού ΑΕΠ (1,75% και 1,7%, αντιστοίχως), ενώ για την Κίνα αναμένεται μια σχετικά ήπια διολίσθηση, υπό την αίρεση πως δεν θα κλιμακωθεί ο εμπορικός πόλεμος Πεκίνου-Ουάσιγκτον.
Κλιμάκωση της εμπορικής έντασης ανάμεσα στις δύο κυρίαρχες δυνάμεις στον πλανήτη, σημαίνει περαιτέρω ανάσχεση του ρυθμού με τον οποίο αναπτύσσεται η παγκόσμια οικονομία και νέες, σοβαρές απώλειες θέσεων εργασίας, ενώ οι επιπτώσεις της εκτιμώμενης οικονομικής επιβράδυνσης, θα γίνουν αισθητές και στο μέτωπο της ζήτησης πετρελαίου, κάτι που θα προκαλέσει ένα νέο καθοδικό σπιράλ για τις τιμές του μαύρου χρυσού -η JP Morgan υποστηρίζει πως αν ο OPEC συν, δεν μειώσει την ημερήσια παραγωγή του, περισσότερο από το συμφωνηθέν τον Δεκέμριο, δηλαδή, 1,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, η τιμή του Brent είναι πιθανό να κατρακυλήσει, φέτος, στα 55 δολάρια.
Υπό αυτό το πρίσμα δεν είναι τυχαίο που οι επενδυτές σπεύδουν να τοποθετηθούν, μαζικά, σε συμβόλαια χρυσού και κρατικά ομόλογα. Οι πρώτες προβλέψεις για την τροχιά που θα διαγράψει το 2019, η τιμή του πολύτιμου μετάλλου, αναφέρονται σε άλμα του, στην περιοχή των 1.400 δολαρίων ανά ουγκιά, από τα περίπου 1.300 δολάρια που κινείται την τελευταία περίοδο. Οι δε αποδόσεις των 10ετών γερμανικών ομολόγων έχουν, ήδη, κατρακυλίσει κάτω από το βάρος της ολοένα αυξανόμενης επενδυτικής ζήτησης.
Μέσα σε όλο αυτό το δυσοίωνο σκηνικό το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παραμένει η μόνη νησίδα αισιοδοξίας (;). Το ΔΝΤ επιμένει ότι τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν, τελικώς, άσχημα και πως η παγκόσμια οικονομία θα καταφέρει να αναπτυχθεί σε ποσοστό που το Ταμείο προσδιορίζει στο 3,7%.
Υπό αυτές τις ταραχώδεις συνθήκες, που σκιάζουν οι επαπειλούμενοι εμπορικοί πόλεμοι, οι περιοριστικές νομισματικές πολιτικές και η πολιτική αβεβαιότητα από το Brexit και τα ιταλικά δημοσιονομικά προβλήματα, ετοιμάζεται να σαλπάρει το ελληνικό καραβάκι, για τις ανεμοδαρμένες θάλασσες των υψηλών επιτοκίων.
Να του ευχηθούμε καλοτάξιδο- αν και η ευχή είναι ένα εντελώς υπερεκτιμημένο πράγμα...