Στις 10 Σεπτεμβρίου τρέχοντος έτους, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) ανέθεσε στον ΑΔΜΗΕ την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, μέσω δημιουργίας της εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) «Αριάδνη Interconnection», η οποία ελέγχεται κατά τουλάχιστον 51% από τον ΑΔΜΗΕ - με τον EuroAsia Interconnector να έχει δικαίωμα συμμετοχής μέχρι 39% - και με το υπόλοιπο 10% να ανατίθεται σε Ευρωπαίους Διαχειριστές μέσω διαγωνισμού, ή να απορροφάται από τον ΑΔΜΗΕ.
Η συγκεκριμένη απόφαση της ΡΑΕ προκάλεσε την αντίδραση της Ένωσης Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), αλλά και της Κομισιόν, η οποία, μάλιστα, προειδοποίησε για την μη ένταξη του συγκεκριμένου έργου στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), γεγονός που επιταχύνει την χρηματοδότησή του. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγορεύσει την κυπριακή εταιρεία «EuroAsia Interconnector», ως promoter του εν λόγω έργου, η οποία αντέδρασε, επίσης, στην απόφαση της ΡΑΕ να αναθέσει το SPV στον ΑΔΜΗΕ, ενώ μεταξύ των ενδιαφερόμενων Διαχειριστών για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης περιλαμβάνονται οι Βέλγοι (Elia) και οι Γάλλοι (RTE).
Όπως ανακοίνωσε ο ΑΔΜΗΕ λίγες ημέρες αργότερα, στις 21 Σεπτεμβρίου, η λεγόμενη «μικρή» ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Πελοπόννησο εισήλθε σε φάση υλοποίησης, καθώς ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση των προσφορών και αναδείχθηκαν οι μειοδότες για τα επιμέρους τμήματα του έργου.
Βέβαια, η διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα έχει απασχολήσει και στο παρελθόν τον ελληνικό ενεργειακό κόσμο, με την πρώτη σχετική μελέτη να τοποθετείται το 1968, η οποία έκρινε την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης ως οικονομικά ασύμφορη, λόγω του μεγάλου βάθους πόντισης των καλωδίων.
Σε διήμερη εκδήλωση που οργάνωσε η Περιφέρεια Κρήτης, τον Απρίλιο του 2016, για τις ενεργειακές προοπτικές της Μεγαλονήσου, παρουσιάστηκε από την μελετητική ομάδα E3MLab του καθηγητή Παντελή Κάπρου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), η μελέτη για τον Ενεργειακό Σχεδιασμό της Περιφέρειας Κρήτης.
Πρόκειται περί μίας εκτεταμένης και ιδιαίτερα κατατοπιστικής μελέτης, η οποία, αφού αναλύει λεπτομερώς το υπάρχον ενεργειακό ισοζύγιο, εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα σενάρια διαμόρφωσης και ανάπτυξης του ενεργειακού συστήματος της Κρήτης σε βάθος χρόνου, δηλαδή έως το 2050.
Συνολικά, η μελέτη αξιολογεί έντεκα (11) ολοκληρωμένα σενάρια, όπως λ.χ. το BAU- δηλ. το business as usual - με συνέχιση της σημερινής, μάλλον, αδιέξοδης κατάστασης, χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση με την ηπειρωτική Ελλάδα. Άλλα σενάρια περιλαμβάνουν το Oil Green, δηλ. τη διατήρηση των υφιστάμενων πετρελαϊκών μονάδων και την εξοικονόμηση ενέργειας με αποκεντρωμένες ΑΠΕ, το ELC- MI με πρόβλεψη για το μικρό καλώδιο (2 Χ 350 MW) με μέτρια ανάπτυξη ΑΠΕ, κυρίως αιολικών, το ELC- M2 PV με διασύνδεση μέσω του μεγάλου καλωδίου (2 Χ 500 MW) και την ανάπτυξη ΑΠΕ με έμφαση στα φωτοβολταϊκά.
Εξετάζονται, επίσης, διάφορα σενάρια για την εισαγωγή φυσικού αερίου χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση (Gas- Central) και η εισαγωγή φυσικού αερίου χωρίς διασύνδεση, αλλά με εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και αποκεντρωμένες ΑΠΕ. Ένα σενάριο που δεν εξετάζεται, πάντως, σε βάθος και το οποίο κρίνεται, εν τούτοις, απαραίτητο βάσει των τελευταίων εξελίξεων για την ανάγκη πλήρους απόσυρσης των εν ενεργεία πετρελαϊκών μονάδων του νησιού, είναι η ηλεκτρική διασύνδεση με μεγάλο καλώδιο, με εισαγωγή φυσικού αερίου και την παράλληλη ανάπτυξη ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα.
Η σημασία της μελέτης του E3Μ-Lab του ΕΜΠ είναι ότι για πρώτη φορά εκπονήθηκε μία τόσο εμπεριστατωμένη ανάλυση, που μελετά διεξοδικά ρεαλιστικές λύσεις για την πετρελαϊκή απεξάρτηση, με την αξιοποίηση εγχώριων πηγών ενέργειας (κυρίως ΑΠΕ) και την διασύνδεση με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, τερματίζοντας έτσι την ενεργειακή απομόνωση της Μεγαλονήσου.
Η τελική έκθεση προόδου της συγκεκριμένης μελέτης έχει αναρτηθεί στην κατηγορία «Ενεργειακές Μελέτες» του energia.gr.
*Ο Δημήτρης Μεζαρτάσογλου είναι Υπεύθυνος Μελετών του ΙΕΝΕ.