Σήμερα πραγματοποιούνται στη Σύρο τα εγκαίνια της πρώτης
φάσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα, ένα
έργο που κυριολεκτικά έχει περάσει από σαράντα κύματα και μπορεί να
χαρακτηριστεί ένα σύγχρονο γεφύρι της Άρτας. Από την περασμένη εβδομάδα ωστόσο
το έργο ξεκίνησε να λειτουργεί, παρέχοντας ήδη στα νησιά ηλεκτρική ενέργεια από
το ηπειρωτικό σύστημα.
Η Οδύσσεια του έργου ξεκίνησε 25 χρόνια πριν, όταν η ΔΕΗ,
που ακόμη είχε τον έλεγχο της ανάπτυξης του συστήματος ηλεκτρισμού,
αποπειράθηκε για πρώτη φορά να δώσει τέλος στην ηλεκτρική απομόνωση των
Κυκλάδων. Συγκεκριμένα τότε επιχειρήθηκε να διασυνδεθούν η Άνδρος και η Τήνος
με το ηπειρωτικό σύστημα μέσω Καρύστου.
Αλλεπάλληλες
προσφυγές
Το έργο ωστόσο διακόπηκε στην Τήνο όταν το ΣτΕ δικαίωσε
προσφυγή κατοίκων ενάντια στην τοποθέτηση πυλώνων υψηλής τάσης στο νησί.
Στη συνέχεια η ΔΕΗ τροποποίησε τις αρχικές προβλέψεις και
κατέθεσε νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία μετά από προσφυγές των
κατοίκων της Σύρου και της Μυκόνου, απορρίφθηκε από την τοπική αυτοδιοίκηση και
το ΣτΕ. Το έργο στην τότε μορφή του ακυρώθηκε δύο χρόνια αργότερα το 1995.
Στη συνέχεια η ΔΕΗ επιχείρησε δύο φορές να παρακάμψει τις
αντιδράσεις καταθέτοντας δύο φορές (το 1998 και το 2000) ελαφρά τροποποιημένες
μελέτες. Ωστόσο τέσσερις αρνητικές δικαστικές αποφάσεις (το 2000 από το ΣτΕ, το
2001 από το Πρωτοδικείο Σύρου, το 2003 από το Πρωτοδικείο Σύρου και το 2004 από
το Πρωτοδικείο Αθηνών), οδήγησαν το έργο σε νέα καθυστέρηση, μέχρι το 2007 όταν
και ελήφθη μια κομβική για την εξέλιξη της διασύνδεσης απόφαση: ο σχεδιασμός
του έργου τροποποιήθηκε εκ νέου προκειμένου στα νησιά να μη διέρχονται γραμμές
υψηλής, παρά μόνο μέσης τάσης.
Η αλλαγή αυτή οδήγησε ώστε το 2008 να εκδοθεί η θετική
γνωμοδότηση και το 2009 να εγκριθεί από το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ η ΜΠΕ. Τότε μάλιστα η
εκτίμηση των αρμοδίων φορέων ήταν ότι το φθινόπωρο του 2009 θα έβγαιναν τα
τεύχη του διαγωνισμού και το έργο θα μπορούσε να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2012
ή τις αρχές του 2013.
Νέοι σκόπελοι
Εις μάτην. Ο νέος σκόπελος για την κατασκευή του έργου
λεγόταν οικονομική κρίση και ελληνικό ρίσκο, καθώς τα προβλήματα της ελληνικής
οικονομίας δημιούργησαν σημαντικές δυσκολίες για τη χρηματοδότηση του έργου, το
οποίο το 2007 είχε αρχικό προϋπολογισμό, 350 εκατ. ευρώ. Έτσι ο πρώτος
διαγωνισμός για το έργο προκηρύχθηκε τρία χρόνια αργότερα τον Ιανουάριο του
2012. Ο διαγωνισμός ωστόσο οδηγήθηκε σε επαναπροκήρυξη το 2013, εν μέσω
αμφισβητήσεων και δικαστικών προσφυγών.
Ο νέος διαγωνισμός στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και έτσι το
Σεπτέμβριο του 2014 υπεγράφη από τον τότε πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της
εταιρείας Γ. Γιαρέντη, η σύμβαση για το έργο, που ανέλαβαν οι εταιρείες
Prysmian, Ελληνικά Καλώδια, Alstom και ABB με μειωμένο προϋπολογισμό 240 εκατ.
ευρώ και χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης τους 22 μήνες.
Όμως τα προβλήματα για το έργο δεν είχαν σταματήσει. Ενώ ο
αρχικός χρόνος παράδοσης ήταν τον Ιούλιο του 2016, λανθασμένες επιλογές όπως η
απόφαση της προηγούμενης διοίκησης του ΑΔΜΗΕ (Μπλάνας) να αλλάξει τον project
manager του έργου το 2015, οδήγησαν σε νέες καθυστερήσεις κυρίως σε σχέση με
την κατασκευή των υποσταθμών στο Λαύριο και τη Σύρο. Να σημειωθεί ότι η
αντιπολίτευση έχει καταγγείλει πως οι καθυστερήσεις αυτές, έχουν προκαλέσει
πρόσθετο οικονομικό βάρος στο έργο και κατ΄ επέκταση στους καταναλωτές.
Τι κερδίζουμε
Τελικά το έργο εγκαινιάζεται σήμερα (έχει ήδη ξεκινήσει να
λειτουργεί από την περασμένη εβδομάδα) και θα έχει πολλαπλό οικονομικό και
κοινωνικό αντίκτυπο για τα νησιά των Κυκλάδων που βρίσκονται στην αιχμή της
τουριστικής βιομηχανίας της χώρας. Ασφάλεια εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας,
εξάλειψη κινδύνου για διακοπές και βελτίωση της αξιοπιστίας του ηλεκτρικού
συστήματος των νησιών, σταδιακή απόσυρση σε εφεδρεία των ρυπογόνων μονάδων
ηλεκτρισμού, δημιουργία συνθηκών αξιοποίησης του αιολικού δυναμικού των νησιών,
είναι τα κυριότερα οφέλη από τη λειτουργία της διασύνδεσης.
Ως προς τα οικονομικά οφέλη αξίζει να αναφερθεί ότι για την
ηλεκτροδότηση των Κυκλάδων, η ΔΕΗ δαπανά κάθε χρόνο ένα ποσό της τάξης των 100
εκατ. ευρώ, το οποίο σταδιακά θα εξαλειφθεί. Το ποσό αυτό πληρώνεται από τους
καταναλωτές μέσω των περίφημων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας. Στον αντίποδα οι
λογαριασμοί αναμένεται να επιβαρυνθούν από την αύξηση των τελών που πληρώνονται
για το σύστημα μεταφοράς (ΑΔΜΗΕ).
Ήδη, πάντως, όπως τόνισε την περασμένη εβδομάδα στη βουλή ο
πρόεδρος της ΔΕΗ Μ. Παναγιωτάκης, η προμήθεια μαζούτ και ντίζελ της εταιρείας
για το 2018 είναι σημαντικά μειωμένη σε σχέση με το 2017 καθώς συνυπολογίστηκε
το όφελος από την έναρξη λειτουργίας της διασύνδεσης των Κυκλάδων. Το όφελος
στις ΥΚΩ αναμένεται να γίνει ορατό τα επόμενα χρόνια, με την ολοκλήρωση της
διασύνδεσης της Κρήτης, για την οποία η ΔΕΗ κάθε χρόνο δαπανά περί τα 400 εκατ.
ευρώ για αγορά καυσίμων.
Τέλος να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της
διοίκησης του ΑΔΜΗΕ, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται η δεύτερη φάση της
διασύνδεσης (71 εκατ. ευρώ) που περιλαμβάνει την ένταξη της Νάξου και την
αναβάθμιση των υφιστάμενων συνδέσεων Ανδρου-Τήνου και Ανδρου-Λιβαδιού (Εύβοια),
με στόχο το έργο να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο 2019. Τέλος ο ΑΔΜΗΕ έχει
ανακοινώσει την επίσπευση κατά δύο χρόνια και της τρίτης φάσης της διασύνδεσης
(πόντιση και δεύτερου καλωδίου Λαυρίου Σύρου) με προϋπολογισμό 102 εκατ. ευρώ.
(capital.gr
)