Ως γνωστό, στις 5 Ιουνίου οι κυβερνήσεις της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (UAE), του Μπαχρέιν, της Αιγύπτου και της Υεμένης ανακοίνωσαν την απόφασή τους για άμεση διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το κρατίδιο του Κατάρ στον Περσικό Κόλπο ενώ παράλληλα επέβαλλαν ένα πλήρη και άνευ προηγουμένου οικονομικό αποκλεισμό με την άμεση διακοπή αεροπορικών συνδέσεων και εμπορικών οδών από τις γειτονικές χώρες.
Επίσημη δικαιολογία όπως προέβαλαν τότε πηγές προσκείμενες στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, η οποία και πρωτοστάτησε στο embargo κατά το Κατάρ, ήτο η ανάμειξη του τελευταίου στην χρηματοδότηση τρομοκρατικών ομάδων που δρουν σε Συρία και Ιράκ (λες και η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα είναι τελείως αμέτοχα στην εξάπλωση της τρομοκρατίας και την σφαγή χιλιάδων αμάχων στην Μέση Ανατολή).
Πλέον ουσιαστικός όμως λόγος για την επιχειρούμενη απομόνωση του Κατάρ ήσαν οι συνεχιζόμενες στενές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με το Ιράν, το οποίο μετά την περιβόητη επίσκεψη του προέδρου Τραμπ στο Ριάντ τον περασμένο Μάιο (20-21) και την πομπώδη ομιλία του στους συγκεντρωμένους εμίρηδες του Κόλπου, στοχοποίησε το Ιράν ως την πηγή του απόλυτου κακού και υποκινητή της παγκόσμιας τρομοκρατίας.
Όμως όπως πολύ καλά γνωρίζουν Κυβερνήσεις και εμπειρογνώμονες σε Ευρώπη, Ασία και ευρύτερα, η ανάδειξη του Ιράν από τον Τραμπ ως του άρχοντα του τρόμου και αιτία κάθε διαβολής έγινε για καθαρά πολιτικούς λόγους θέλοντας να ικανοποιήσει τους οικοδεσπότες του Σαουδάραβες (που παρήγγειλαν $300 δισεκατομμύρια αμυντικού εξοπλισμού από Αμερικανικές εταιρείες) οι οποίοι και τρέφουν άσβεστο μίσος κατά του Ιράν, θεωρώντας το ‘άπιστο’ (kafir) επειδή ακολουθεί την Σιιτική παράδοση την οποία οι Σουνίτες-Γουαχαμπίτες θεωρούν ανάθεμα.
Βέβαια, το Κατάρ διατηρεί φιλικές σχέσεις με το Ιράν όχι διότι βάση συμφωνίας οι Καταριανοί είναι συμπαθούντες του Σιιτικού δόγματος αλλά διότι μοιράζονται το τεράστιο υποθαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου, το South Pars, το οποίο και έχει αποφέρει σημαντικά έσοδα και κέρδη για τις δύο χώρες. Με το Κατάρ χάρις σε μεγάλες επενδύσεις για την δημιουργία υποδομών για την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που ξεκίνησε προ 20ετίας να έχει αποκομίσει πολλά περισσότερα οφέλη, έχοντας αναδειχθεί σε βασικό εξαγωγό LNG και προμηθευτή της παγκόσμιας αγοράς και με τους Έλληνες εφοπλιστές να διακινούν ένα σημαντικό μέρος του Καταριανού LNG.
Οι εξαγωγές LNG από το Κατάρ ξεκίνησαν το 1997 με τα πρώτα φορτία να κατευθύνονται προς την Ιαπωνία. Δέκα χρόνια αργότερα (2009) το Κατάρ εξήγαγε 51 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου (51 RCM’s) έχοντας διεισδύσει στις αγορές της Ιαπωνίας, Ν. Κορέας, Ινδίας διαθέτοντας το 57% των φορτίων του, αλλά και στην Ευρώπη με προορισμό το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο την Ισπανία, όπου διέθετε το 33% με το υπόλοιπο μερίδιο να μοιράζεται στην Βόρειο Αμερική. Τον Μάρτιο του 2011 το Κατάρ ολοκλήρωσε το τεράστιο επενδυτικό του πρόγραμμα σε liquefaction plants με την εγκαινίαση της μονάδας Qatargas IV (Train 7) φθάνοντας την παραγωγή του στα 106 BCM. Επιπλέον το Κατάρ εξάγει περί τα 20 BCM αερίου κατ’ έτος προς τα γειτονικά UAE και Ομάν μέσω του Dolphin Pipeline, ποσότητες που συνεχίζουν να αποστέλλονται έως τώρα παρά το πρόσφατο embargo.
Σήμερα το Κατάρ αποτελεί έναν από τους βασικούς προμηθευτές LNG όπου με ετήσια παραγωγή άνω των 100 BCM καλύπτει το 30.8% της παγκόσμιας αγοράς. Ο πίνακας που ακολουθεί είναι λίαν αποκαλυπτικός αφού παρουσιάζει με λεπτομέρεια τους εξαγωγικούς προορισμούς του Καταριανού LNG. Έχει ενδιαφέρον η σύνθεση των εξαγωγών LNG του Κατάρ καθότι αυτές εμφανίζονται λίαν διαφοροποιημένες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Oxford Institute of Energy Studies το μερίδιο του Κατάρ στην παγκόσμια αγορά LNG πρόκειται να μειωθεί στο 21% κατά την επόμενη πενταετία καθώς θα εισέρχονται στην αγορά νέοι παραγωγοί κυρίως από Αυστραλία Αφρική, ΗΠΑ-Καναδά.
Οι εξαγωγές LNG 2016 του Κατάρ
Σύμφωνα με την ανάλυση του OIES η αναμενόμενη είσοδος νέων μεγάλων προμηθευτών LNGστην παγκόσμια αγορά αποτελεί απείρως μεγαλύτερη απειλή για το Καταριανό LNG από την επαπειλούμενη διακοπή εξαγωγών φυσικού αερίου προς UAE και Ομάν ως αντίμετρο κατά του embargo, ύψους 17.0 BCMA, η του υποχρεωτικού περίπλου της Αφρικής, γιατί φορτία LNG που προορίζονται προς την Ευρωπαϊκή αγορά αδυνατούν να διέλθουν τώρα μέσα της διώρυγας του Σουέζ μετά από την απαγόρευση πλου που επέβαλλε η Αίγυπτος. Σε κάθε περίπτωση η Qatar Gas, η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου του Εμιράτου, έχει αποδυθεί σε μια μεγάλη προσπάθεια περεταίρω ενίσχυσης των εξαγωγών της προς Ασία και Νότιο Αμερική σε μια προσπάθεια επανατοποθέτησης των εξαγωγικών ροών και αντιμετώπισης των κινδύνων που έχει δημιουργήσει το embargo.
Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Δρ. Σπυρίδωνας Πλακούδας σε μία πρόσφατη ανάλυσή του (Καθημερινή 17/6) «η εν εξελίξει κρίση στον Περσικό Κόλπο συνιστά τη χειρότερη εντός του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) από την εποχή του Πρώτου Πολέμου στον Κόλπο το 1991. Πρωτοστατούντων των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας, αρκετά κράτη ενός περιφερειακού σουνιτικού συνασπισμού υπό την ηγεσία του οίκου των Σαούντ (από τις Μαλδίβες έως την Αίγυπτο) προχώρησαν σε αυστηρές κυρώσεις εις βάρος του Κατάρ. Η εν λόγω κρίση δεν απειλέι απλώς την ενότητα του GCC αλλά την ίδια την αυτονομία του οίκου του Αλ Θάνι. Ούτως ή άλλως, η απαίτηση περί αναθεώρησης της εξωτερικής πολιτικής του εμιράτου δεν συνιστά παρά απαίτηση για πρόσδεση στο άρμα του Ριάντ.»
Εν κατακλείδι παρά το embargo των χωρών του Κόλπου προς το Κατάρ μέχρι στιγμή οι εξαγωγές LNG του τελευταίου δεν έχουν πληγεί στο ελάχιστο. Παρά την πολεμοχαρή διάθεση των γειτονικών κρατών έναντι του Κατάρ, με εξαίρεση φυσικά το Ιράν το οποίο μετά τον αποκλεισμό έχει αναλάβει σχεδόν αποκλειστικά την τροφοδοσία του Κατάρ με φρούτα και λαχανικά, η γεωπολιτική θέση του Εμιράτου παραμένει ισχυρή γιατί πέρα από την σταθερή ροή εξαγωγών LNG, με τις συνεπακόλουθες χρηματοροές, στο Εμιράτο εδρεύει η μεγαλύτερη βάση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και το αρχηγείο για τον διεθνή συνασπισμό εναντίον του ISIS.