Σε λίγες εβδομάδες, τρία γιγαντιαία κόκκινα «νερόφιδα» θα εμφανιστούν ανοικτά της Πορτογαλίας... Κανείς δεν θα φοβηθεί όμως. Τα ατσάλινα αυτά «φίδια», που ακούν στο όνομα Pelamis (από το αρχαιοελληνικό πηλαμύς, κοινώς παλαμίδα), θα αναλάβουν να μετατρέψουν την κίνηση των κυμάτων σε ηλεκτρική ενέργεια.
Οκτώ χρόνια είχε το σχέδιο αυτό στα σκαριά η σκωτσέζικη εταιρεία Ocean Power Delivery. Ένα πρωτότυπο «Πηλαμύς» δοκιμάστηκε ανοιχτά της Σκωτίας και σύντομα τρία «αδελφάκια» του, τα οποία δέχονται επί του παρόντος τις τελευταίες παρεμβάσεις της Enersis, μιας από τις μεγαλύτερες πορτογαλικές εταιρείες στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στο λιμάνι Πενίτσε της Πορτογαλίας, θα «απελευθερωθούν» 5,5 χιλιόμετρα ανοιχτά του μικρού χωριού Αγκουσαντούρα προκειμένου να δείξουν τι... αξίζουν!
Οι κατασκευαστές
Κάθε «Πηλαμύς» έχει συνολικό μήκος 170 μέτρα και διαθέτει τρεις γεννήτριες 250kW, που παράγουν συνολικά 750 kW ηλεκτρικής ενέργειας. Με ποιον τρόπο; Το μεταλλικό αυτό φίδι αποτελείται από τέσσερις κυλίνδρους και τρεις αρθρώσεις εξοπλισμένες με τέσσερα υδραυλικά έμβολα που ταλαντώνονται, αντλώντας έτσι την ενέργεια των κυμάτων και στέλνοντας λάδι σε συσσωρευτές υπό πίεση. Το λάδι που ξαναβγαίνει από τους συσσωρευτές κάνει τον υδραυλικό κινητήρα να περιστρέφεται, ενεργοποιώντας μια γεννήτρια που παράγει ηλεκτρικό ρεύμα. Ένα υποθαλάσσιο καλώδιο οπτικών ινών μεταφέρει το ρεύμα στον σταθμό ελέγχου της παραλίας.
Οι κατασκευαστές έχουν φροντίσει ώστε να μπορούν να παρέμβουν στη «φιδίσια» κίνηση του «Πηλαμύς», εντείνοντάς την όταν τα κύματα είναι μικρά ή, αντίθετα, περιορίζοντάς την όταν τα κύματα θεριεύουν για να περιορίζεται και ο κίνδυνος ζημιών. Στην πραγματικότητα, οι τρεις μετατροπείς της ενέργειας των κυμάτων θα έχουν πολύ μικρή ελευθερία κινήσεων. Δύο καλώδια οπτικών ινών, στο μπροστινό και το πίσω τους μέρος, θα λειτουργούν σαν άγκυρες.
Η τεχνολογία
Άπαξ και τεθούν σε λειτουργία, οι γεννήτριες θα παράγουν καθημερινά 2,25 MW, ποσότητα αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες 2.000 ανθρώπων - των κατοίκων του χωριού Αγκουσαντούρα. Οι υπεύθυνοι όμως ονειρεύονται ήδη «πάρκα κυμάτων» αποτελούμενα από 40 «Πηλαμύς», ικανά να παράγουν 30 MW, να τροφοδοτούν δηλαδή με ηλεκτρισμό 20.000 νοικοκυριά.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, δοκιμάζονται σήμερα περισσότερα από 20 διαφορετικά συστήματα μετατροπής της κίνησης των κυμάτων σε ηλεκτρική ενέργεια. Η τεχνολογία αυτή, όμως, έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της μέχρι να καταστεί λειτουργική. Οι βλάβες είναι συχνές. Και το κόστος της ενέργειας των κυμάτων είναι ακόμα πολύ υψηλό - τουλάχιστον τρεις φορές υψηλότερο από εκείνο της αιολικής ενέργειας. Με βάση τις προβλέψεις των επιστημόνων, όμως, σε περίπου δέκα χρόνια ο τομέας της ενέργειας θα γεμίσει... κύματα.
Οι Γάλλοι ετοιμάζουν τον... ανταγωνιστή
Το γεγονός ότι το πρώτο σύστημα μετατροπής της ενέργειας των κυμάτων θα λειτουργήσει πειραματικά στην Πορτογαλία δεν είναι τυχαίο: οι Πορτογάλοι αναδεικνύονται σε πρωταθλητές των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις πολυάριθμες ανεμογεννήτριες κατά μήκος των ακτών: 1.350 MW είναι η συνολική παραγωγή τους. Η Πορτογαλία όμως δεν είναι η μοναδική χώρα που επιχειρεί να αξιοποιήσει τα κύματα της θάλασσας, την πλέον αποτελεσματική από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας λόγω της συνεχούς τους κίνησης. Στη μεγαλύτερη δοκιμαστική δεξαμενή της Γαλλίας, στη Νάντη, έχουν ήδη δοκιμαστεί διάφοροι μετατροπείς της ενέργειας των κυμάτων: το PowerBuoy της γερμανικής Enercon, το Wave Dragon της δανικής Erik Friis-Madsen, το BBDB του Πανεπιστημίου του Κορκ. Τις ημέρες αυτές, μάλιστα, δοκιμάζεται ο γαλλικός «μεγάλος αντίπαλος» του συστήματος «Πηλαμύς», το Ηλεκτρικό Αυτόνομο Σύστημα Ανάκτησης της Ενέργειας των Κυμάτων (SEAREV), το οποίο έχει την ίδια αρχή λειτουργίας (έναν ηλεκτρο-υδραυλικό μετατροπέα) αλλά μοιάζει περισσότερο με κύτος ιστιοφόρου και έχει πολύ μικρότερο μήκος - 25 μέτρα.
(Τα Νέα, 30/8/06)