Βρόχο στην προσπάθεια της κυβέρνησης να ξεκλειδώσει τα κονδύλια του
ΕΣΠΑ 2014-2020 για περιβαλλοντικά έργα αποτελούν τα προαπαιτούμενα που
έχουν τεθεί από τους κοινοτικούς. Τρία είναι τα μεγάλα «αγκάθια» που
εμποδίζουν την εξειδίκευση εφαρμογής του προγράμματος για τα έργα
περιβάλλοντος και φρενάρουν την έκδοση προσκλήσεων σε κρίσιμους τομείς. Η
κυβέρνηση πρέπει να έχει εγκρίνει την τιμολογιακή πολιτική για την
ύδρευση ως τον ερχόμενο Απρίλιο καθώς και τα σχέδια διαχείρισης λεκανών
απορροής ποταμών και οι περιφέρειες την ολοκλήρωση των ΠΕΣΔΑ
(Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων).
Αξονες και πρόστιμα
Οι άξονες του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών,
Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» αντιστοιχούν για το περιβάλλον σε
δημόσια δαπάνη 2,3 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την εξειδίκευση, η οποία έχει
προχωρήσει σε ποσοστό περίπου 60%, η πλειονότητα των πόρων, δηλαδή περί
τα 2 δισ. ευρώ, κατευθύνεται σε έργα που αφορούν κυρίως διαχείριση
αστικών αποβλήτων και λυμάτων.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να προλάβει τα χειρότερα, καθώς η χώρα μας
ήδη πληρώνει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα εξαιτίας δεκαετιών
αδράνειας της ελληνικής πολιτείας που, εν έτει 2015, διατηρεί παράνομες
χωματερές και διαθέτει τα βοθρολύματα σε ρέματα και θάλασσα.
Χρηματοδότηση για έργα αποκατάστασης χωματερών (σήμερα καταγράφονται 39
ενεργές και 159 ανενεργές) δεν προβλέπεται, καθώς τα σχετικά κονδύλια
είχαν εξασφαλιστεί από το τρέχον ΕΣΠΑ 2007-2013.
Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) ολοκληρώθηκε και παρουσιάστηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος κ.
Γιάννη Τσιρώνη,
ωστόσο δεν ήταν ακόμη σαφής η νομική του ισχύς. Γι' αυτό κατατέθηκε την
Πέμπτη σχετική ρύθμιση, η οποία τροποποιεί τον Ν. 4042/2012.
Διαλογή στην πηγή
Σύμφωνα με τον υπουργό, οι στόχοι του ΕΣΔΑ υιοθετούν πλήρως τη
μεθοδολογία της ιεράρχησης της διαχείρισης των αποβλήτων της κοινοτικής
νομοθεσίας, «
υπερβαίνοντας τη λογική των συγκεντρωτικών μονάδων
διαχείρισης σύμμεικτων αστικών αποβλήτων, υπέρ της διαλογής στην πηγή
ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων και της μείωσης της παραγωγής αποβλήτων
αλλά και του κόστους διαχείρισής τους». Οπως υποστηρίζει, με τον
καινούργιο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων επιστρέφουν οι
πόροι στους δήμους και ο κύκλος εργασιών «
φεύγει από τα χέρια ολίγων συμφερόντων και πηγαίνει ακριβώς στους πολίτες».
Επίσης, εκτός χρονοδιαγράμματος βρίσκεται και η αναθεώρηση των ΠΕΣΔΑ, τα
οποία θα έπρεπε να είχαν εγκριθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου. Για να
απελευθερωθεί η χρηματοδότηση για έργα διαχείρισης απορριμμάτων θα
πρέπει σε κάθε Περιφέρεια να έχει προηγηθεί η έγκριση του περιφερειακού
σχεδίου.
Καθυστέρηση καταγράφεται και στον τομέα της διαχείρισης των υδατικών
πόρων. Εκκρεμούν η συγκρότηση Γνωμοδοτικής Επιτροπής Υδάτων και η
διαβούλευση επί της πρότασης τιμολογιακής πολιτικής για την ύδρευση και
τις λοιπές χρήσεις ύδατος. Η τελική διαμόρφωση και έγκριση της
τιμολογιακής πολιτικής για την ύδρευση θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί
τον ερχόμενο Απρίλιο και για τις υπόλοιπες χρήσεις τον επόμενο
Σεπτέμβριο.
Οσο για την έγκριση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών
- έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί το 2009 -, ακόμη εκκρεμεί εκείνο για τα
νησιά του Αιγαίου. Για την επικαιροποίησή τους προβλέπεται κονδύλι 8
εκατ. ευρώ.
Η άμεση ενεργοποίηση σημαντικού μέρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος
για το Περιβάλλον κρίνεται αναγκαία καθώς στο τέλος του 2016 θα πρέπει
να έχουν επιτευχθεί τουλάχιστον 50% των εντάξεων, 40% των νομικών
δεσμεύσεων και 20% των δαπανών επί του συνόλου των πόρων.
Ξεχωριστό κονδύλι για λύματα
«Ευνοημένη» η Περιφέρεια Αττικής με 239 + 203 εκατ.
Οσον αφορά τη διαχείριση των αστικών λυμάτων, με δεδομένο ότι στη χώρα
μας έχει επιβληθεί πρόστιμο εκατομμυρίων ευρώ, κυρίως για την
απουσία αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών σε περιοχές της Ανατολικής
Αττικής (Ραφήνα - Αρτέμιδα, Νέα Μάκρη, Κορωπί, Μαρκόπουλο), προβλέπεται
για την Περιφέρεια Αττικής ξεχωριστό κονδύλι 239 εκατ. ευρώ προκειμένου
να ολοκληρωθούν έργα υποδομών συλλογής και επεξεργασίας αστικών
λυμάτων.
Πέρα από την «ευνοημένη» Περιφέρεια Αττικής - άλλωστε δίνεται
προτεραιότητα σε έργα που επιβάλλονται από απόφαση του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου -, προβλέπεται χρηματοδότηση για βελτίωση της συλλογής και
επεξεργασίας αστικών λυμάτων και στις υπόλοιπες περιφέρειες (από 62,2
εκατ. ευρώ για την Κεντρική Μακεδονία ως 1,3 εκατ. ευρώ για την Κρήτη).
Από το «μοίρασμα» απουσιάζει η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, η οποία πιθανώς
θα καλυφθεί με κονδύλια από τα ΠΕΠ (Περιφερειακά Επιχειρησιακά
Προγράμματα) ή θα ενταχθεί στο επιχειρησιακό πρόγραμμα για το περιβάλλον
όταν θα ολοκληρωθεί η εξειδίκευση.
Επιπλέον, οι περιφέρειες θα πρέπει να διαγκωνιστούν για άλλα 282 εκατ.
ευρώ που προβλέπονται για έργα κατασκευής μονάδων επεξεργασίας ιλύος
λυμάτων, ολοκλήρωσης και συμπλήρωσης υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης
αποβλήτων, διαχείρισης βιοαποβλήτων, αστικών λυμάτων σε νησιά και
απομονωμένους οικισμούς, αποκατάστασης ρυπασμένων χώρων, επέκτασης και
εκσυγχρονισμού συστημάτων συλλογής και επεξεργασίας αστικών λυμάτων
κ.τ.λ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πράξεις του τομέα Περιβάλλοντος
συγχρηματοδοτούνται και από το Ταμείο Συνοχής. Βάσει απόφασης του
υπουργού Οικονομίας (ΦΕΚ 805/Β/2015) δίδονται ανά περιφέρεια κονδύλια
για διαχείριση απορριμμάτων και λυμάτων. Για παράδειγμα, στην Περιφέρεια
Αττικής αναλογούν άλλα 203 εκατ. ευρώ για επεξεργασία λυμάτων, στην
Περιφέρεια Πελοποννήσου 63,7 εκατ. ευρώ για διαχείριση οικιακών
απορριμμάτων κ.τ.λ.
Ειδικά για τον τομέα της διαχείρισης των σκουπιδιών, προκειμένου να
ανοίξει η κάνουλα για ροή κονδυλίων από το ΕΣΠΑ 2014-2020 θα πρέπει να
έχει εκπληρωθεί ένας εκ των προτέρων καθορισμένος όρος που αφορά την
ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων. Είχε
κατατεθεί χρονοδιάγραμμα ενεργειών για την εκπλήρωσή του ως το τέλος του
προηγούμενου Σεπτεμβρίου.
ΤΑ ΠΟΣΑ
- Διαχείριση βιοαποβλήτων €60.000.000
- Διαχείριση αποβλήτων σε νησιά και απομονωμένους οικισμούς €22.100.000
- Υποδομές διαχείρισης αποβλήτων €104.000.000
- Αποκατάσταση ρυπασμένων χώρων €13.000.000
- Βελτίωση συλλογής και επεξεργασίας αστικών λυμάτων €49.000.000
- Βελτίωση συλλογής και επεξεργασίας αστικών λυμάτων για τις περιφέρειες €428.674.056
- Προστασία και διαχείριση υδατικών πόρων €276.470.588
- Βελτίωση ποιότητας και επάρκειας υδατικών πόρων €100.000.000
- Μορφολογικές μελέτες και κανόνες δόμησης €6.700.000
- Βελτίωση αστικού περιβάλλοντος €5.882.352
- Ανάπτυξη τουριστικού δυναμικού φυσικών περιοχών €13.000.000
- Προστασία, ανάπτυξη και προβολή δημόσιων τουριστικών κεφαλαίων €31.000.000
(tovima.gr)