Σημαντική πτώση του πλούτου των ελληνικών
νοικοκυριών την περίοδο της κρίσεως καταδεικνύει το εβδομαδιαίο δελτίο
οικονομικών εξελίξεων της
Alpha
Bank,
ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της τραπέζης μεταξύ των ετών 2009 και 2013 έχουν
μεταναστεύσει συνολικά 228.000 Έλληνες.
Οι αναλύσεις σχετικά με την μεταβολή του
επιπέδου ευημερίας στην χώρα μας περιορίζεται συνήθως στην μελέτη των
μεταβλητών-ροών, όπως είναι το διαθέσιμο εισόδημα, η ιδιωτική κατανάλωση και η
εθνική αποταμίευση, όπως τονίζει η
Alpha
Bank. Σημαντικό στοιχείο, ωστόσο, που επηρεάζει τόσο την τρέχουσα
ευημερία όσο και τις προσδοκίες για το μέλλον των πολιτών μιας χώρας είναι η
μεταβολή της αξίας του πλούτου τους.
Τα βασικά στοιχεία που απαρτίζουν τον
πλούτο των νοικοκυριών είναι ο χρηματοοικονομικός πλούτος, δηλαδή ρευστά
διαθέσιμα και κινητές αξίες, (ομόλογα, μετοχικοί τίτλοι κ.λ.π.), ο μη
χρηματοοικονομικός πλούτος που προσεγγίζεται κατά κύριο λόγο με τις αξίες των
ακινήτων και τέλος, το ανθρώπινο κεφάλαιο, που δύναται να προσεγγισθεί ως η
παρούσα αξία των προσδοκώμενων αποδοχών σε όλη την διάρκεια του κύκλου ζωής του
ατόμου. Η επένδυση, κρατική και ιδιωτική, στην εκπαίδευση πριν και μετά την
είσοδο στην αγορά εργασίας αποτελεί τον βασικό παράγοντα αναβαθμίσεως του
ανθρώπινου κεφαλαίου.
Τα ελληνικά νοικοκυριά εκτιμάται ότι έχουν
απολέσει το 28,9% του συνόλου των υλικών στοιχείων ενεργητικού τους, σωρευτικά
στην χρονική περίοδο 2008-2015 (Ιούνιος), ενώ η πτώση αυτή είναι η μεγαλύτερη
ανάμεσα στις επιλεγμένες χώρες της Ευρωζώνης, με τις Πορτογαλία και Ισπανία να
ακολουθούν.
Η εξέλιξη αυτή συμβαδίζει με την καθίζηση
της μικρής αγοράς ακινήτων, η οποία, αν και σε μικρότερη ένταση, συνεχίζεται
μέχρι σήμερα. Στην Ελλάδα, σημειώνεται κατακόρυφη πτώση των οικιστικών ακινήτων
κατά 37,9% σωρευτικά στην περίοδο 2009-2015, μετά την μεγάλη αύξηση των τιμών
που προηγήθηκε στην περίοδο 2004-2007 (33%) σύμφωνα με την ΤτΕ.
Οι αναλυτές της
Alpha
Bank επισημαίνουν και το
φαινόμενο της εκροής του ανθρώπινου κεφαλαίου, καθώς οι αρτιότερα εκπαιδευμένοι εργαζόμενοι αναζητούν σε άλλες
χώρες καλύτερες συνθήκες διαβιώσεως με υψηλότερες αμοιβές και προοπτική
κοινωνικής και οικονομικής προόδου. Σημειώνεται ότι εκτός από τους 228.000 που
μετανάστευσαν μέχρι το 2013, η τάση αυτή συνεχίσθηκε και το 2014. Παράλληλα,
μόνο στην Ιρλανδία, την Ρουμανία και την Πολωνία το ποσοστό των εξερχομένων
μεταναστών ως προς το εργατικό δυναμικό είναι υψηλότερο σε σχέση με την Ελλάδα.
Από τους βασικούς λόγους της εκροής του
επιστημονικού και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού από την χώρα, εκτός από
την αλματώδη αύξηση του ποσοστού ανεργίας, είναι το γεγονός ότι το επίπεδο
εκπαιδεύσεως των νέων είναι από τα υψηλότερα και πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο
όρο. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό των νέων ηλικίας 20-24 με δευτεροβάθμια
και τριτοβάθμια εκπαίδευση ανέρχεται σε 88%, ενώ στις χώρες της Ευρωζώνης το
αντίστοιχο ποσοστό διαμορφώνεται σε 80%.
Επιπλέον, σε ορισμένες επαγγελματικές
ειδικότητες στην Ελλάδα παρατηρείται πληθώρα επιστημόνων που κατά την περίοδο
προ της οικονομικής κρίσεως μπορούσε να απορροφηθεί, ενώ στην παρούσα συγκυρία
πλεονάζει.