Το ενεργειακό κόστος και τα τιμολόγια του ρεύματος, ασκούν έντονες πιέσεις στην κυβέρνηση και περιορίζουν –και εξαιτίας των αγροτικών κινητοποιήσεων- τα περιθώρια για άμεσες παρεμβάσεις υπέρ της βιομηχανίας χωρίς τον κίνδυνο νέων κοινωνικών εντάσεων.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιχειρεί να αξιοποιήσει τον πολιτικό χρόνο που μεσολαβεί έως ότου αποκλιμακωθεί η αντιπαράθεση με τον αγροτικό κόσμο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υφυπουργός Ενέργειας, Νίκος Τσάφος ξεκινά από τη δεύτερη εβδομάδα του Ιανουαρίου διαδοχικές επαφές με βιομηχανικούς συνδέσμους και επιχειρηματικές ενώσεις, με στόχο να διαμορφώσει ένα μίνιμουμ κλίμα συναίνεσης γύρω από την πρόταση που έχει ήδη κατατεθεί στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGcomp).
Η στρατηγική του ΥΠΕΝ δεν περιορίζεται σε τεχνικές βελτιώσεις του σχήματος, αλλά στοχεύει στη θωράκισή του, πολιτικά και θεσμικά, ώστε όταν έρθει η ώρα της συζήτησης στην Βουλή, το πακέτο να εμφανίζεται ως αποτέλεσμα ευρείας συμφωνίας με τη βιομηχανία.
Κεντρικός άξονας της κυβερνητικής πρότασης παραμένει το λεγόμενο «ιταλικό μοντέλο», προσαρμοσμένο όμως στα χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού και κυρίως, στα δημοσιονομικά περιθώρια που έχει η χώρα. Σε αντίθεση με την πρόταση του ΣΕΒ για κάλυψη μέχρι και του 100% της κατανάλωσης των ενεργοβόρων βιομηχανιών, το κυβερνητικό σενάριο προβλέπει ενίσχυση που αντιστοιχεί περίπου στο 30% της ετήσιας κατανάλωσης, σε ορίζοντα τριετίας.
Για αυτό το τμήμα της κατανάλωσης, θα διασφαλίζεται σταθερή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στα 55 ευρώ/MWh, χαμηλότερη τόσο από το όριο των 65 ευρώ/MWh του ιταλικού σχήματος όσο και από τα επίπεδα που διαμορφώνονται συχνά στη χονδρεμπορική αγορά.
Η διαφορά θα καλύπτεται μέσω μηχανισμού επιδότησης, με αντάλλαγμα τη μακροχρόνια δέσμευση των επιχειρήσεων να επιστρέψουν την ενίσχυση σε βάθος περίπου 20 ετών, μέσω της παραγωγής ενέργειας από νέα φωτοβολταϊκά πάρκα που θα κατασκευάσουν.
Πρόκειται για έναν μηχανισμό που συνδυάζει στήριξη και επένδυση, επιχειρώντας να απαντήσει και στην κριτική περί «παθητικών» επιδοτήσεων.
Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκεται η ενίσχυση της αντιστάθμισης του κόστους των ρύπων, με αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών που κατευθύνονται στη βιομηχανία, πάνω από το σημερινό 20%. Η παρέμβαση αυτή θεωρείται ζωτικής σημασίας για κλάδους που πλήττονται δυσανάλογα από το κόστος των ρύπων, ιδίως σε μια περίοδο που οι τιμές στο ETS παραμένουν ασταθείς.
Το συνολικό δημοσιονομικό αποτύπωμα του πακέτου εκτιμάται στα 150 εκατ. ευρώ, ποσό που η κυβέρνηση επιχειρεί να «κλειδώσει» χωρίς να διαταράξει τις ισορροπίες του προϋπολογισμού.
Σημαντικό στήριγμα στις ελληνικές επιδιώξεις αποτελεί η πρόσφατη έγκριση από την ΕΕ της τροποποίησης των κατευθυντήριων γραμμών κρατικών ενισχύσεων στο πλαίσιο του ETS. Οι αλλαγές διευρύνουν σημαντικά τον κατάλογο των επιλέξιμων βιομηχανικών κλάδων, προσθέτοντας 20 νέους τομείς και δύο υποτομείς, μεταξύ των οποίων η παραγωγή οργανικών χημικών, αλλά και δραστηριότητες στους κλάδους της κεραμικής, του γυαλιού και των μπαταριών.
Ταυτόχρονα, αυξάνεται η ένταση της ενίσχυσης από 75% σε 80% για τους ήδη επιλέξιμους κλάδους, αναγνωρίζοντας τον αυξημένο κίνδυνο διαρροής άνθρακα. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η νέα υποχρέωση για τους μεγάλους δικαιούχους να κατευθύνουν μέρος των ενισχύσεων σε επενδύσεις που μειώνουν το κόστος του ηλεκτρικού συστήματος, ενισχύοντας τη σύνδεση κρατικής στήριξης και πράσινης μετάβασης.