Δύο στις Δέκα Κατασκευαστικές Έχουν Βάλει Λουκέτο

Σε δεινή θέση, τη χειρότερη εδώ και αρκετές δεκαετίες, έχει περιέλθει ο κατασκευαστικός κλάδος της χώρας, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία που παρέθεσε στην πρόσφατη έκτακτη συνέλευσή του ο Σύνδεσμος Ανώνυμων Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ). Βάσει αυτών, τον Οκτώβριο του 2011 παρέμεναν εγγεγραμμένες στο μητρώο (ΜΕΕΠ) του υπουργείου Υποδομών 554 τεχνικές εταιρείες, που κατατάσσονται από την τρίτη έως και την έβδομη τάξη. Πρόκειται για πτώση της τάξεως του 22,2%, ή 158 εταιρειών, σε σχέση με τα τέλη του 2004, όταν λειτουργούσαν 712 κατασκευαστικές.

Η μεγαλύτερη πτώση του αριθμού των εταιρειών παρατηρείται στην τρίτη εργοληπτική τάξη με -35,2% (από 480 εταιρείες, σήμερα απομένουν εν λειτουργία οι 311), αλλά και στην ανώτατη τάξη, όπου δραστηριοποιούνται οι μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας. Από τις 14 εταιρείες που κατείχαν το ανώτατο πτυχίο στα τέλη του 2004, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες δηλαδή, σήμερα παραμένουν ενεργές οι 9, μια πτώση της τάξεως του 35,7%. Στον αντίποδα, θετική είναι η πορεία των εταιρειών της τέταρτης τάξεως, όπου οι εταιρείες έχουν αυξηθεί από 102 σε 141 σήμερα, καταγράφοντας άνοδο κατά 38,2%. Μέρος αυτής της ανόδου αποδίδεται και στο ότι αρκετές εταιρείες που είχαν πτυχία μεγαλύτερων τάξεων υποχρεώθηκαν, λόγω απαιτήσεων του νόμου, να καταταγούν σε μικρότερη τάξη πτυχίου.

Τα χειρότερα έρχονται

Πάντως, η κατάσταση στον κλάδο εμφανίζεται δραματική και μάλιστα αναμένεται να επιδεινωθεί τους προσεχείς μήνες. Ηδη, όπως σημειώνουν οι εργολήπτες, από τις εννέα εταιρείες της ανώτατης τάξης, το 70% κινδυνεύει με απώλεια του πτυχίου του στην επικείμενη επανάκριση από το υπουργείο Υποδομών. Ανάλογη τύχη αναμένεται να έχει και μία στις δύο εργοληπτικές επιχειρήσεις της 6ης τάξης. Αντίστοιχα, από τις εναπομείνασες 554 εταιρείες στον κλάδο, οι 88, ή το 16% του κλάδου, δεν διαθέτουν ενημερότητα πτυχίου και πνέουν τα λοίσθια. Οι περισσότερες και συγκεκριμένα 50 από τις 88 εταιρείες χωρίς ενημερότητα πτυχίου βρίσκονται στην 3η εργοληπτική τάξη.

Δεδομένης της ένδειας νέων έργων την τελευταία τριετία, των μεγάλων καθυστερήσεων στην εξόφληση οφειλών από τον δημόσιο τομέα και της συρρίκνωσης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), τα οικονομικά μεγέθη των εταιρειών συρρικνώνονται συνεχώς. Ετσι, ο συνολικός κύκλος εργασιών των εταιρειών έχει υποχωρήσει συνολικά κατά 26% κατά την περίοδο 2008-2010, χωρίς μάλιστα να λαμβάνεται υπόψη και η φετινή χρήση που αναμένεται να είναι κατά πολύ χειρότερη. Το 2008 ο κύκλος εργασιών ανερχόταν σε 13,3 δισ. ευρώ, ενώ έως τα τέλη του 2010 είχε περιοριστεί σε 10 δισ. ευρώ.

Οι δημόσιες επενδύσεις

Κατά τη συνέλευση, οι εκπρόσωποι των εταιρειών στηλίτευσαν την πάγια πρακτική των τελευταίων ετών, βάσει της οποίας συρρικνώνεται συνεχώς το ΠΔΕ, ώστε να προκύψει μείωση του ελλείμματος. Αποτέλεσμα αυτής, αλλά και της γενικότερης φιλοσοφίας για τη μείωση του ΠΔΕ, αυτό έχει φτάσει πλέον (και παρά τη μεγάλη ύφεση) να αποτελεί μόλις το 3,2% του ΑΕΠ, με βάση τα στοιχεία για το 2011, με το συνολικό ποσό να διαμορφώνεται σε 7,55 δισ. ευρώ. Σημειωτέον μάλιστα ότι δεν αποκλείεται φέτος το τελικό ποσό να είναι κατά πολύ χαμηλότερο, αν κρίνει κανείς από την ιδιαίτερα μικρή απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ. Η αντιστροφή της αυξητικής πορείας του ΠΔΕ ξεκίνησε μετά το 2008, όταν το πρόγραμμα είχε ανέλθει στο υψηλότερο σημείο της τελευταίας δεκαετίας, αγγίζοντας τα 9,6 δισ. ευρώ. Για το 2012, το ΠΔΕ έχει οριστεί σε 7,7 δισ. ευρώ, ελαφρώς υψηλότερο από φέτος.

Οι κατασκευαστές αναμένεται να διατυπώσουν τα αιτήματά τους στην κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες, τονίζοντας ιδιαίτερα τις αδιαφανείς διαδικασίες που παρατηρούνται σε πολλούς διαγωνισμούς, την καθυστερημένη διανομή των τευχών δημοπράτησης και για φαινόμενα απανωτών ενστάσεων που απειλούν πολλά έργα.