Οχι επειδή δεν υπάρχουν δυσκολίες, αλλά επειδή, έπειτα από δεκαπέντε χρόνια δοκιμασιών και ανάκαμψης, η χώρα έχει ξανά το δικαίωμα – και την υποχρέωση – να σκέφτεται σε όρους νέας εποχής. Δεν μιλάμε πια για «αποκατάσταση». Μιλάμε για το είδος της ανάπτυξης που θα γεννήσουμε.
Τα βασικά μεγέθη δείχνουν μια οικονομία με κεκτημένη ταχύτητα και σταθερή τροχιά. Η ανάπτυξη διαμορφώνεται στο 2,2% το 2025 και στο 2,4% το 2026. Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται από 2,6% το 2025 σε 2,2% το 2026, συμβάλλοντας στη σταδιακή ομαλοποίηση του κόστους ζωής.
Οι επενδύσεις κινούνται σε ιστορικά υψηλότερα επίπεδα, με προοπτική να φτάσουν στο 17,7% του ΑΕΠ το 2026, ενώ η ανεργία υποχωρεί στο 8,6%, στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2008. Πρόκειται για στοιχεία που αποτυπώνουν μια βαθύτερη αλλαγή: μια οικονομία που σταδιακά στηρίζεται λιγότερο σε ό,τι εξαντλείται γρήγορα και περισσότερο σε ό,τι δημιουργεί διάρκεια.
Η πρώτη μεγάλη πρόκληση του 2026 είναι να διατηρήσουμε ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης σε ένα διεθνές περιβάλλον αβεβαιότητας, την ώρα που περνάμε σε μια πιο ώριμη φάση χρηματοδότησης της οικονομίας. Το 2026 θα επενδυθούν 7,2 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, με εκταμιεύσεις που θα υπερβούν τα 4 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των δανείων).
Από το 2027 και μετά οι πόροι σταδιακά μειώνονται – και ακριβώς εδώ βρίσκεται το στοίχημα: η επενδυτική δυναμική να στηριχθεί όλο και περισσότερο σε ιδιωτικές επενδύσεις, στην ταχύτερη απορρόφηση του ΕΣΠΑ και στην ενίσχυση του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Το κρίσιμο είναι η μετάβαση να γίνει χωρίς κενό. Να μη χαθεί ούτε ρυθμός, ούτε εμπιστοσύνη.
Η δεύτερη πρόκληση είναι η αύξηση της παραγωγικότητας που συνεπάγεται και αύξηση της αξίας της εργασίας. Κι εδώ η χώρα έχει να κερδίσει χρόνο και έδαφος: με κράτος που λειτουργεί γρήγορα, προβλέψιμα και «σε πραγματικό χρόνο», με λιγότερα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα, με αξιοποίηση της τεχνολογίας, με καλύτερη σύνδεση δεξιοτήτων – αγοράς εργασίας.
Το 2026 πρέπει να είναι χρονιά εφαρμογής πολιτικών. Οι σωστές πολιτικές έχουν αξία μόνο όταν εφαρμόζονται με ταχύτητα, συνέπεια και καθαρό στόχο. Η Ελλάδα γνωρίζει πλέον το κόστος της αδράνειας, αλλά και τη δύναμη της υλοποίησης.
Η τρίτη πρόκληση αφορά την κοινωνική συνοχή. Η οικονομία δεν είναι μόνο αριθμοί. Ομως χωρίς τους αριθμούς δεν μπορεί να υπάρξει οικονομία που να υπηρετεί την κοινωνία. Πίσω από κάθε ποσοστό υπάρχουν άνθρωποι που πιέζονται, νοικοκυριά που προσπαθούν να «βγει ο μήνας», νέοι που ζητούν προοπτική, οικογένειες που ζητούν στήριξη.
Γι’ αυτό η πολιτική έχει νόημα μόνο όταν μετατρέπεται σε πράξη: όταν η ανάπτυξη αποκτά αποτύπωμα στην καθημερινότητα.
Στο επίπεδο του εισοδήματος, οι παρεμβάσεις του 2026 έχουν σαφή στόχευση. Ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί πάνω από 35% από το 2019 έως το 2025 και θα ξεπεράσει το 40% έως το 2026, ενώ οι καθαρές αμοιβές, μετά τις μειώσεις φόρων και εισφορών, αυξάνονται σωρευτικά σε σχέση με το 2019.
Ταυτόχρονα, η φορολογική μεταρρύθμιση που εφαρμόζεται πλήρως το 2026 είναι η μεγαλύτερη μείωση φορολογικών συντελεστών στη Μεταπολίτευση, με έμφαση στη μεσαία τάξη, τους νέους και τις οικογένειες. Για τους συνταξιούχους, η ενίσχυση των 250 ευρώ αποκτά μόνιμο χαρακτήρα, ενώ προχωρούν και παρεμβάσεις που βελτιώνουν καθαρά ποσά, χωρίς να υπονομεύονται θεμελιώδη μεγέθη.
Το ζήτημα της στέγασης, επίσης, δεν λύνεται με ένα μέτρο. Χρειάζεται συνέχεια, στοχευμένες παρεμβάσεις και ένα συνεκτικό πλαίσιο που αυξάνει την προσφορά και στηρίζει όσους ζουν στο ενοίκιο ή επιδιώκουν πρώτη κατοικία. Είναι μια από τις περιοχές όπου η οικονομική πολιτική κρίνεται όχι από τις προθέσεις της, αλλά από την επιμονή της.
Κομβικό, τέλος, είναι το δημόσιο χρέος – όχι ως τεχνική λεπτομέρεια, αλλά ως όρος ελευθερίας για την κοινωνία και την οικονομία. Η χώρα πετυχαίνει τη μεγαλύτερη και ταχύτερη αποκλιμάκωση χρέους: από περίπου 210% του ΑΕΠ στα χρόνια της πανδημίας, στο 154,2% το 2024, στο 145,9% το 2025, στο 138,2% το 2026, με προοπτική κάτω από το 120% το 2029.
Η πρόωρη αποπληρωμή μειώνει τόκους, ανοίγει χώρο για σταθερότερες πολιτικές, μειώνει κόστος χρηματοδότησης για κράτος και ιδιωτικό τομέα και στηρίζει έναν απλό στόχο: να μην περάσουμε τον λογαριασμό στην επόμενη γενιά.
Το 2026, λοιπόν, δεν είναι μια χρονιά «απολογισμού». Είναι σημείο εκκίνησης. Η χώρα δεν κυβερνάται πια από την ανάγκη, αλλά από την ευθύνη. Ξέρουμε τι έχουμε πετύχει και ξέρουμε τι μας λείπει: δημογραφικό, παραγωγικότητα, ταχύτητα κράτους, βάθος επενδύσεων. Αλλά ξέρουμε και κάτι ακόμη: ότι έχουμε την εμπειρία και τη σοβαρότητα να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις χωρίς αυταπάτες.
Κυρίως, έχουμε επίγνωση ότι πρέπει να συνεχίσουμε με εντατική δουλειά και σχέδιο. Η ανάπτυξη γεννιέται: με μεταρρυθμίσεις, με εφαρμογή, με εμπιστοσύνη στους ανθρώπους και στις δυνατότητές τους. Αυτό είναι το νόημα του 2026: να μεταβολίσουμε την πρόοδο σε διάρκεια – και τη διάρκεια σε καλύτερη ζωή.
(Από την εφημερίδα Το Βήμα)