Από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1989 και μετά, η Ελλάδα έχασε μια μοναδική ευκαιρία να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο λειτουργώντας ως γέφυρα ανάμεσα στις χώρες της περιοχής και τη Δυτική Ευρώπη και το ευρωαντλαντικό σύστημα γενικότερα.
Με την υπογραφή τη συμφωνίας των Πρεσπών υπήρχαν πολλοί στην Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία που δεν συμφωνούσαν με το περιεχόμενο της συμφωνίας, ή θα προτιμούσαν διαφορετικές ρυθμίσεις για επιμέρους ζητήματα.
Όμως η Συμφωνία των Πρεσπών όπως υπογράφηκε είναι μέρος του Διεθνούς Δικαίου, δεσμεύει τις δύο χώρες, έγινε αποδεκτή από τη διεθνή κοινότητα, οδήγησε στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, χαιρετίστηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, οδήγησε στην αλλαγή της επίσημης ονομασίας με την οποία η Βόρεια Μακεδονία είναι μέλος του ΟΗΕ, αποτελεί το θεμέλιο της ευρωπαϊκής προοπτικής της Βόρειας Μακεδονίας. Η χρήση όμως του ονόματος Βόρεια Μακεδονία στο εσωτερικό, όπως φάνηκε και από τις πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού της γειτονικής χώρας, δεν έχει αρχίσει να επεκτείνεται καθώς δεν υπήρξε πρόοδος ως προς την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η θετική στάση της Ελλάδας, που συνιστά και διεθνή της υποχρέωση, δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις αντιρρήσεις της Βουλγαρίας ούτε την επιλογή πολλών κρατών - μελών να μη ανοίξουν έναν νέο κύκλο διεύρυνσης της Ευρωπαϊκή Ένωση . Επιπλέον η ευρωπαϊκή πολιτική για τα Δυτικά Βαλκάνια συνολικά έχει πλέον αρχίσει να λειτουργεί προδήλως αποσταθεροποιητικά για την περιοχή.
Εκτός από το θέμα που προέκυψε με τη Βόρεια Μακεδονία, αυτή την εβδομάδα ήρθε στην Αθήνα και η υπουργός εξωτερικών της Αλβανίας. Στις επαφές της που έκανε εδώ η Ελίζα Σπιροπάλι μετέφερε το μήνυμα ότι η Αλβανία παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην επίλυση όλων των εκκρεμών ζητημάτων με την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών και των συμφωνιών που σχετίζονται με διάφορες πτυχές των χερσαίων συνόρων, κατά τρόπο που να συνάδει με το διεθνές δίκαιο και τις αρχές των σχέσεων καλής γειτονίας. «Είμαστε πλήρως ανοιχτοί σε εποικοδομητικό διάλογο με την Ελλάδα και δεσμευμένοι να συνεχίσουμε τη συνεργατική προσέγγιση που έχουμε από καιρό στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Τόσο η Αλβανία όσο και η Ελλάδα είναι χώρες που ευθυγραμμίζονται σθεναρά με τις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων του σεβασμού του διεθνούς δικαίου, της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και της προώθησης της σταθερότητας στην περιοχή. Το πνεύμα φιλίας και αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ των δύο χωρών μάς παρέχει μια σταθερή βάση για την αντιμετώπιση τυχόν εκκρεμών ζητημάτων» είπε. Ελλάδα και Αλβανία, εξάλλου, είχαν συμφωνήσει ήδη από το 2020 να υποβάλουν την εν λόγω διαφορά σε σχέση με την οριοθέτηση ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Μένει όμως να φανεί στην πράξη αν η χώρα μας θα μπορεί να χαράξει και να ακολουθήσει τον οδικό χάρτη στα Βαλκάνια.