Με τη στρατηγική απόφαση της Ε.Ε. να τερματίσει οριστικά τις εισαγωγές ρωσικού αερίου έως το 2027 και με τις ΗΠΑ να βλέπουν την Ελλάδα ως πύλη για την προώθηση αμερικανικού LNG προς τη Noτιοανατολική Ευρώπη και πέραν αυτής, επενδυτικά σχέδια που είχαν εκπονηθεί τα προηγούμενα χρόνια αποκτούν νέο momentum.
Τέσσερα αδειοδοτημένα έργα –άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο ώριμα– διεκδικούν τη θέση του δεύτερου, έπειτα από αυτό της Αλεξανδρούπολης που λειτουργεί από το 2024, FSRU της χώρας. Οι ΗΠΑ θεωρούν απαραίτητη την ενίσχυση της χώρας με ένα ακόμη FSRU για τον όγκο LNG που στοχεύουν να στείλουν μέσω της Ελλάδας στην Ευρώπη και φέρονται διαθέσιμες να τη στηρίξουν χρηματοδοτικά προκειμένου να προχωρήσει τάχιστα.
Η «κούρσα» σε επιχειρηματικό επίπεδο διεξάγεται μεταξύ της Motor Oil, της HELLENiQ ENERGY, του ομίλου Κοπελούζου και της εφοπλιστικής οικογενείας Δράγνη, που έχουν σχεδιάσει FSRU σε Κόρινθο, Θεσσαλονίκη, Θράκη και Βόλο αντίστοιχα, ενώ «σφήνα» φαίνεται να μπαίνει και η Aktor μετά τη δυναμική είσοδό της στην προμήθεια LNG μέσω της κοινής εταιρείας Atlantic See LNG Trade που συνέστησε με τη ΔΕΠΑ.
Η Atlantic See LNG Trade μετά τις μακροχρόνιες συμβάσεις που υπέγραψε πρόσφατα με την αμερικανική Venture Global για την προμήθεια LNG και τη ρουμανική Nova Power και την ουκρανική Naftogaz για πώληση βρίσκεται σε συζητήσεις για την υπογραφή συμβάσεων και με εταιρείες της Ουγγαρίας, της Βουλγαρίας και της Μολδαβίας, αλλά και με άλλους προμηθευτές εξ Αμερικής πέραν της Venture Global.
Στο Annual Capital Link Invest in Greece Forum στη Νέα Υόρκη ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ για την Ευρώπη, Τζόσουα Βολς, παρουσία του αντιπροέδρου της ελληνικής κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, υπογράμμισε την ανάγκη η Ελλάδα να κινηθεί γρήγορα ώστε να αυξήσει την ικανότητα υποδοχής αμερικανικού LNG και να συμβάλει στην πλήρη αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, που συνδέει το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου με τα συστήματα των χωρών στον γεωγραφικό άξονα μέχρι την Ουκρανία. Ανέφερε ότι 36 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου πρέπει να προστεθούν στην ευρωπαϊκή αγορά σε λιγότερο από δύο χρόνια, χαρακτηρίζοντας την τρέχουσα συγκυρία «τεράστια ευκαιρία» και τόνισε ότι απαιτείται ταχεία και αποτελεσματική σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Τα ζητήματα της μεγιστοποίησης της ροής αμερικανικού LNG μέσω Ελλάδας και των απαραίτητων υποδομών κυριάρχησαν και στις συνομιλίες που είχε την ίδια ημέρα στην Ουάσιγκτον ο διευθύνων σύμβουλος της Aktor, Αλέξανδρος Εξάρχου, με στελέχη του Λευκού Οίκου και συνεργάτες του προέδρου Τραμπ. Η αμερικανική πλευρά εμφανίζεται να πιέζει για άμεση προώθηση ενός δεύτερου FSRU και δηλώνει έτοιμη να διευκολύνει τη χρηματοδότηση μέσω της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας των ΗΠΑ, DFC. Τα τέσσερα υποψήφια έργα αξιολογούνται υπό το πρίσμα της στρατηγικής σημασίας των ελληνικών λιμανιών για τα αμερικανικά συμφέροντα γι’ αυτό και διαγκωνίζονται για την αμερικανική στήριξη, με τις διατλανατικές επαφές και συζητήσεις να πυκνώνουν το τελευταίο διάστημα.
Κρίσιμη παράμετρος για τη λήψη τελικής επενδυτικής απόφασης είναι η χρηματοδότηση, καθώς τα έργα του φυσικού αερίου δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων λόγω των ευρωπαϊκών κανονισμών για την κλιματική αλλαγή. Η δεύτερη σημαντική παράμετρος είναι η εξασφάλιση μακροχρόνιων συμβολαίων δέσμευσης δυναμικότητας από πελάτες, ζητήματα για τα οποία η πλευρά των ΗΠΑ μπορεί να παρέμβει διευκολύνοντας τους επενδυτές.
Το πιο ώριμο έργο σήμερα είναι το FSRU Θράκης, το δεύτερο που προωθεί η Gastrade μετά την Αλεξανδρούπολη, με μετόχους την κ. Ελμίνα Κοπελούζου, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, την Bulgartransgas (διαχειριστής του βουλγαρικού συστήματος φυσικού αερίου), τον ΔΕΣΦΑ και την Gaslog. Η δυναμικότητα του έργου φτάνει τα 5,5 δισ. κ.μ. ετησίως με αποθηκευτική δυνατότητα από 170.000 κ.μ. έως 185.000 κ.μ. H Gastrade αναμένει την έγκριση της περιβαλλοντικής άδειας και βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με δυνητικούς πελάτες στην Ανατολική Ευρώπη, αξιοποιώντας τις σχέσεις που έχει αναπτύξει από το προηγούμενο project. Το τελικό κόστος του FSRU Aλεξανδρούπολης έφτασε τα 550 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 220 ήταν επιδότηση. Σήμερα, το κόστος ενός αντίστοιχου έργου υπολογίζεται στα περίπου 650 εκατ. ευρώ. Λεπτομέρειες για την πρόοδο του έργου και τα επόμενα βήματα αναμένεται να ανακοινώσει τη Δευτέρα σε συνάντηση που θα έχει με δημοσιογράφους ο Δημήτρης Κοπελούζος.
Τη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στον Θερμαϊκό Κόλπο έχει επιλέξει η HELLENiQ ENERGY για την ανάπτυξη του FSRU «Thessaloniki» (HELLENiQ ENERGY) με ετήσια δυναμικότητα 4,82 δισ. κ.μ. και δυνατότητα αποθήκευσης 270.000 κ.μ. Το έργο το οποίο αναπτύσσεται από τη θυγατρική Enerwave (πρώην Elpedison) έχει αδειοδοτηθεί από το 2022, με το ενδιαφέρον της εταιρείας για την υλοποίησή του να αναθερμαίνεται στο νέο ενεργειακό περιβάλλον. Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της HELLENiQ ENERGY Γιώργος Αλεξόπουλος στην ομιλία του στο Capital Link Invest in Greece Forum στη Νέα Υόρκη αναφέρθηκε στο έργο, το οποίο συνέδεσε με την ενίσχυση της δυνατότητας της χώρας να διαχειριστεί μεγαλύτερες ροές φυσικού αερίου, ιδιαίτερα, όπως είπε, LNG από τις ΗΠΑ.
Λίγο πιο νότια, στο λιμάνι του Βόλου στον Παγασητικό Κόλπο, η εταιρεία Mediterranean Gas, συμφερόντων της ισχυρής εφοπλιστικής οικογένειας Δράγνη, έχει πάρει άδεια για την εγκατάσταση FSRU με ετήσια δυναμικότητα 5,2 δισ. κ.μ. και αποθηκευτική δυνατότητα 170.000 κ.μ. Μέσω αυτού του έργου φέρεται να μπαίνει «σφήνα» η Aktor, η οποία διά της Atlantic See LNG Trade που συνέστησε με τη ΔΕΠΑ έχει αναδειχθεί προνομιακός συνομιλητής των ΗΠΑ στο κομμάτι του ενεργειακού μπίζνες. Είναι ενδεικτικές επ’ αυτού οι σχεδόν ολοήμερες επαφές που είχε ο κ. Εξάρχου τις προηγούμενες ημέρες στην Ουάσιγκτον με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου. Η Aktor βλέπει την επέκτασή της στον τομέα της αγοράς LNG, με το ενδιαφέρον της πέραν από νέες συμφωνίες προμήθειας να επικεντρώνεται και σε υποδομές FSRU. Ο Αλέξανδρος Εξάρχου, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Bloomberg, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί δεύτερη πλωτή μονάδα έως το 2030 ώστε να υποστηρίξει έναν νέο διάδρομο μεταφοράς LNG προς Ρουμανία, Ουκρανία και Μολδαβία.
Το τέταρτο τέλος FSRU προωθείται από τη Motor Oil στις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου στους Αγ. Θεοδώρους στην Κόρινθο. Το FSRU «Dioriga Gas» θα έχει ετήσια δυναμικότητα 2,5 δισ. κ.μ. και αποθηκευτική δυνατότητα 210.000 κ.μ. Η λήψη της επενδυτικής απόφασης έχει συνδεθεί από τη διοίκηση της Motor Oil με τη διασφάλιση επιδότησης από το κράτος, με την εταιρεία να φέρνει ως παράδειγμα το FSRU Aλεξανδρούπολης για το οποίο βρέθηκαν πόροι, παρά τους ευρωπαϊκούς περιορισμούς, όπως χαρακτηριστικά τονίζουν κύκλοι της εταιρείας. Ο ΔΕΣΦΑ έχει αφαιρέσει το έργο από το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2025-2034, με τη Motor Oil να αναμένει την τελική απόφαση της ΡΑΑΕΥ.
Εφόσον υλοποιηθούν όλα τα παραπάνω έργα, η συνολική ετήσια δυναμικότητα LNG της Ελλάδας θα ξεπεράσει τα 30 δισ. κ.μ., από τα περίπου 12,5 δισ. κ.μ. που διαθέτει σήμερα (Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη). Από τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης ποσότητες αμερικανικού LNG αφού αεριοποιηθούν και μπουν στο ελληνικό σύστημα παραδίδονται ήδη μέσω του Κάθετου Διαδρόμου στην αγορά της Ουκρανίας, η οποία εμφανίζει υψηλή ζήτηση φέτος τον χειμώνα, λόγω της αποδυνάμωσης των υποδομών της από τις ρωσικές επιθέσεις.
*(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)