Ο Καναδο-Πακιστανός επιχειρηματίας έγινε γνωστός εργαζόμενος για την εταιρεία εμπορευμάτων Glencore στο Ιράκ τη δεκαετία του 1990 και αργότερα έγινε βασικός παράγοντας στην εξαγωγή πετρελαίου από την ημιαυτόνομη ιρακινή περιοχή του Κουρδιστάν.
Ίδρυσε την Mercantile & Maritime Group το 2015 και αργότερα επένδυσε στο πολυετές έργο πετρελαίου της Αρκτικής της κρατικής Rosneft, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, σε μια κοινοπραξία με την εταιρεία ενέργειας Vitol.
Η M&M και η Vitol εκποίησαν το μερίδιό τους στο έργο το 2022, σε απάντηση στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Εκείνη την εποχή, η M&M δήλωσε ότι είχε σταματήσει κάθε εμπορική δραστηριότητα με τη Ρωσία, σύμφωνα με τους περιορισμούς της Δύσης.
Ωστόσο, ο Lakhani έκτοτε αντιμετωπίζει κατηγορίες ότι παρέμεινε αναμεμειγμένος με άλλες εταιρείες που συστάθηκαν για την εξαγωγή ρωσικού πετρελαίου μετά την εισβολή.
Οι Financial Times ανέφεραν τον περασμένο μήνα ότι ο Lakhani είχε εμπλακεί στην προμήθεια ρωσικού πετρελαίου με τρεις εταιρείες που έχουν συσταθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα από το 2022. Εκείνη την εποχή, οι δικηγόροι του Lakhani δήλωσαν ότι δεν «κατείχε ούτε έλεγχε» καμία από τις επιχειρήσεις, αλλά «τους είχε παράσχει ad hoc συμβουλές και βοήθεια».
Στην απόφασή της, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, η ΕΕ κατηγόρησε τον 63χρονο Lakhani για εμπλοκή σε έναν οικονομικό τομέα που παρείχε «σημαντική πηγή εσόδων» στη ρωσική κυβέρνηση.
«Μέσω των εταιρειών του, επιτρέπει τις αποστολές και τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, ιδίως από τη ρωσική κρατική εταιρεία πετρελαίου Rosneft», ανέφερε η ΕΕ σε επίσημα έγγραφα.
«Ειδικότερα, ο Murtaza Lakhani ελέγχει πλοία που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο ή προϊόντα πετρελαίου, καταγωγής Ρωσίας ή που εξάγονται από τη Ρωσία, ενώ εφαρμόζει παράτυπες και υψηλού κινδύνου ναυτιλιακές πρακτικές».
Στο ίδιο πακέτο, η ΕΕ επέβαλε επίσης κυρώσεις στον έμπορο πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν, Etibar Eyyub, και σε δύο άλλα άτομα που εμπλέκονται σε ένα δίκτυο εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της εγγεγραμμένης στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 2Rivers Group, η οποία προηγουμένως ήταν γνωστή ως Coral Energy.
Μέσω αυτού του δικτύου, ο Etibar Eyyub επιτρέπει την εξαγωγή ρωσικού πετρελαίου, ιδίως από τη Rosneft, και ελέγχει «ένα μεγάλο ποσοστό των πλοίων του λεγόμενου «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας», ανέφερε η ΕΕ. Ο Εϊούμπ δέχθηκε κυρώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάιο.
Απαντώντας στους Financial Times, ο Eyyub χαρακτήρισε την ενέργεια της ΕΕ ως «αβάσιμη». «Δεν έχω κάνει ποτέ τίποτα παράνομο ή αδικαιολόγητο», είπε.
Ο Lakhani επέκρινε την απόφαση της ΕΕ να του επιβάλει κυρώσεις. «Δεν κατέχω κανένα σκάφος, ούτε άμεσα ούτε έμμεσα, και θεωρώ ότι η βάση για αυτά τα μέτρα είναι αβάσιμη», ανέφερε σε γραπτή δήλωση που απέστειλε στους Financial Times.
Επίσης, προσπάθησε να αποστασιοποιήσει την M&M από τον χαρακτηρισμό, δηλώνοντας ότι οι εταιρείες του δεν κατονομάζονταν στα μέτρα της ΕΕ και ότι αυτές οι επιχειρήσεις θα συνέχιζαν τις δραστηριότητές τους κανονικά.
«Θα παραιτηθώ από όλες τις διευθυντικές θέσεις σε όλες τις εταιρείες που ανήκουν σε εμένα και θα προβώ σε λεπτομερή αναθεώρηση για να διασφαλίσω την πλήρη συμμόρφωση με όλους τους ισχύοντες κανονισμούς», δήλωσε ο Lakhani.
Ο Lakhani συνεχίζει να ταξιδεύει στη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, συμμετέχοντας τακτικά στο ετήσιο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης.
Σε μια βιντεοσκοπημένη συνέντευξη στο περιθώριο της εκδήλωσης τον Ιούνιο, ο Lakhani είπε ότι καμία από τις εταιρείες του δεν συνεργάζεται επί του παρόντος με τη Ρωσία, αλλά υπερασπίστηκε τον ρόλο της Μόσχας στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα.
«Βλέπω τους πάντες. Εξακολουθώ να μιλάω με όλους», είπε. «Αυτή η χώρα είναι η χώρα με τους μεγαλύτερους πόρους στον κόσμο. Η παρεμπόδιση της δεν είναι... μακροπρόθεσμος στόχος για κανέναν. Θα χρειάζονται πάντα τη Ρωσία».