Καθώς οι πλούσιες περιοχές αντιδρούν στις αρνητικές επιπτώσεις τους, όπως η κατανάλωση ενέργειας και νερού, ο θόρυβος και η ρύπανση, οι προγραμματιστές στρέφονται σε φτωχότερες, απομονωμένες κοινότητες, υποσχόμενοι οικονομική σωτηρία με αντάλλαγμα τεράστια περιβαλλοντικά και κοινωνικά ρίσκα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Project Jupiter, μια επενδυτική ιδέα ύψους 165 δισ. δολαρίων στην περιοχή Ντόνια Ανα στο Νέο Μεξικό. Τον Σεπτέμβριο του 2023, μία μυστηριώδης εταιρεία ονόματι BorderPlex Digital Assets παρουσίασε στους υπευθύνους της κομητείας, μιας περιοχής με κυρίως λατινοαμερικάνικο πληθυσμό και μέσο εισόδημα πολύ κάτω από τον εθνικό μέσο όρο των ΗΠΑ, ένα φιλόδοξο σχέδιο για την κατασκευή κέντρων δεδομένων. Το Project Jupiter, σε συνεργασία με την κατασκευάστρια εταιρεία Stack Infrastructure, προοριζόταν να καταλάβει περίπου 1.400 στρέμματα κοντά στα σύνορα με το Μεξικό. Το μέγεθος της επένδυσης που άγγιζε τα 165 δισ. δολάρια ήταν εξωφρενικό. «Ολόκληρο το σύστημα διαπολιτειακών αυτοκινητοδρόμων των ΗΠΑ κόστισε λιγότερο από το μισό. Ακόμη και ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, τον οποίο έχουν χρηματοδοτήσει πάνω από 12 χώρες, ήταν μια συμφέρουσα ευκαιρία συγκριτικά, καθώς στοίχισε 150 δισ. δολάρια», γράφουν χαρακτηριστικά οι New York Times.
Την ίδια στιγμή, η πρόταση των 500 σελίδων ήταν ασαφής και ελλιπής, με πολλά «πρόχειρα» έγγραφα, ενώ η πηγή της χρηματοδότησης παρέμενε «ιδιωτική» και απροσδιόριστη. Για να εξασφαλίσει έγκριση, η BorderPlex υποσχέθηκε μεγάλα οικονομικά οφέλη και πιο συγκεκριμένα 2.500 νέες θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο και 360 εκατ. δολάρια στα ταμεία της κομητείας για τα επόμενα 30 χρόνια, μέσω μιας «πληρωμής αντί φόρων» 12 εκατ. δολαρίων ετησίως. Το κόστος για την κομητεία όμως ήταν δυσανάλογο. Η εταιρεία θα λάμβανε τη «μητέρα όλων των φορολογικών ελαφρύνσεων»: πλήρη απαλλαγή από τον φόρο ακίνητης περιουσίας και τον φόρο στον εξοπλισμό (servers, δίκτυα).
Καθώς πλούσιες κοινότητες αντιδρούν στις αρνητικές επιπτώσεις των υποδομών, η βιομηχανία προτιμά υποβαθμισμένους προορισμούς υποσχόμενη οικονομικά ανταλλάγματα.
Οι τοπικοί αξιωματούχοι, λόγω μιας ρήτρας εμπιστευτικότητας, κράτησαν το έργο κρυφό, αφήνοντας ακόμη και τους επιτρόπους στο σκοτάδι μέχρι μόλις τρεις εβδομάδες πριν από την ψηφοφορία. Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων για την έλλειψη περιβαλλοντικής μελέτης (σ.σ.: στον ίδιο τόπο είχαν βρεθεί επικίνδυνα επίπεδα αρσενικού στο νερό), το Συμβούλιο Επιτρόπων ενέκρινε το Project Jupiter με ψήφους 4 προς 1. Το κρυφό κόστος, σημείωσαν οι επικριτές, είναι τεράστιο. Τα κέντρα δεδομένων είναι γνωστά για την τεράστια κατανάλωση ενέργειας και νερού, που συχνά οδηγεί σε αυξημένους λογαριασμούς ρεύματος για τους κατοίκους, περιορισμένη παροχή νερού σε άνυδρες περιοχές και ηχορρύπανση.
Η BorderPlex σημειωτέον πέρασε μια τροπολογία που της επέτρεπε να κατασκευάσει το δικό της μικροδίκτυο (εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας) με τουρμπίνες φυσικού αερίου. Αυτό το μικροδίκτυο, ικανό να παράγει ενέργεια για έως και 800.000 κατοικίες, εξαιρέθηκε από τον νόμο περί ενεργειακής μετάβασης της πολιτείας, ο οποίος επιβάλλει τη μετάβαση σε ηλεκτρική ενέργεια μηδενικών εκπομπών άνθρακα. «Πρόκειται για κερδοσκοπικό παιχνίδι, που όμως πωλείται ως αυτονόητη λύση σε περιοχές που αναζητούν απεγνωσμένα το επόμενο μεγάλο βιομηχανικό έργο», όπως σημειώνει ο ερευνητής του MIT, Πολ Κεντρόσκι.
Καθώς πλουσιότερες αγορές, γύρω από την Ουάσιγκτον λόγου χάρη, αντιδρούν στα κέντρα δεδομένων, η βιομηχανία αναζητά πιο φιλικούς προορισμούς, δηλαδή φτωχότερες περιοχές με μικρότερους πληθυσμούς και μεγαλύτερες οικονομικές δυσκολίες. «Ορισμένες από αυτές τις αγορές προσφέρουν πολύ καλύτερη υποδοχή», αναφέρει η Data Center Coalition, αναφερόμενη σε περιοχές όπως η Λουιζιάνα, το Μισισίπι και η Ιντιάνα. Οι υποσχέσεις για εκατομμύρια σε φορολογικά έσοδα και θέσεις εργασίας λειτουργούν ως ακαταμάχητο δέλεαρ για τους τοπικούς αξιωματούχους. Για τους κατοίκους της Ντόνια Ανα το Project Jupiter είναι απλώς η τελευταία πράξη σε μια μακρά κληρονομιά δυσπιστίας έναντι των τοπικών αρχών και των μεγάλων επιχειρήσεων. Οπως διαμαρτυρήθηκε ένας κάτοικος: «Δεν μπορείς να πιεις… δεδομένα». Οι τοπικές οργανώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει νομικές ενέργειες, γνωρίζοντας ότι αντιμάχονται έναν κολοσσό με απεριόριστους πόρους, αρνούμενοι ωστόσο να δουν την περιοχή τους να μετατρέπεται σε «ψηφιακή χωματερή» της νέας βιομηχανικής επανάστασης της AI.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)