Υπενθυμίζεται ότι το πλαφόν είχε επιβληθεί από την ΕΕ και τις χώρες της G7 στο πλαίσιο των κυρώσεων κατά της Μόσχας μετά την εισβολή στην Ουκρανία, με στόχο τον περιορισμό των ρωσικών εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί οι αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά του, καθώς και για τις επιπτώσεις που προκαλεί στη διεθνή αγορά ενέργειας.
Η Ρωσία εξάγει πάνω από το ένα τρίτο του πετρελαίου της με δυτικά δεξαμενόπλοια – κυρίως στην Ινδία και την Κίνα – χρησιμοποιώντας δυτικές ναυτιλιακές υπηρεσίες. Η απαγόρευση θα τερμάτιζε αυτό το εμπόριο, το οποίο πραγματοποιείται κυρίως μέσω των στόλων των θαλάσσιων χωρών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Κύπρου και της Μάλτας.
Τα άλλα δύο τρίτα του εξαγόμενου ρωσικού πετρελαίου μεταφέρονται με έναν στόλο εκατοντάδων δεξαμενόπλοιων που λειτουργούν εκτός του ελέγχου και των ναυτιλιακών προτύπων της Δύσης, γνωστό ως «σκοτεινός» ή «σκιώδης» στόλος. Η Ρωσία θα χρειαστεί να επεκτείνει αυτόν τον στόλο εάν η G7 και η ΕΕ επιβάλουν την απαγόρευση των ναυτιλιακών υπηρεσιών.
Η απαγόρευση θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στο επόμενο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, το οποίο έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2026, σύμφωνα με τρεις από τις έξι πηγές που μίλησαν στο Reuters. Η ΕΕ των 27 χωρών θα ήθελε να εγκρίνει την απαγόρευση μαζί με μια ευρύτερη συμφωνία της G7 πριν προτείνει την απαγόρευση στο πακέτο, σύμφωνα με δύο από τις έξι πηγές.
Βρετανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι προωθούν την ιδέα σε τεχνικές συναντήσεις της G7, ανέφεραν οι πηγές. Οποιαδήποτε τελική απόφαση των ΗΠΑ θα εξαρτηθεί από τις τακτικές πίεσης που θα επιλέξει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ εν μέσω των συνεχιζόμενων ειρηνευτικών συνομιλιών που μεσολαβεί μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ανέφεραν τέσσερις πηγές.
Ενώ η G7 και η ΕΕ έχουν σχεδόν πλήρως διακόψει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από το 2022, το νέο μέτρο θα σηματοδοτήσει την πιο κοντινή προσέγγιση που έχουν φτάσει ποτέ σε μια πλήρη απαγόρευση της εμπορίας ρωσικού αργού πετρελαίου και καυσίμων, όχι μόνο σε επίπεδο εισαγωγών, αλλά και μεταφορών και ναυτιλιακών υπηρεσιών.
Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Λευκός Οίκος, το Υπουργείο Ναυτιλίας της Κύπρου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας και το Υπουργείο Εξωτερικών του Καναδά δεν απάντησαν αμέσως στα αιτήματα για σχόλια, ενώ ούτε οι Έλληνες κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν άμεσα διαθέσιμοι για σχόλια.
Πώς αντέδρασε η Ρωσία στο πλαφόν
Η G7 επέβαλε ανώτατο όριο τιμών για το ρωσικό πετρέλαιο το 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με σκοπό να περιορίσει τα έσοδα του Κρεμλίνου, επιτρέποντας παράλληλα σε τρίτες χώρες να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο χρησιμοποιώντας δυτικές υπηρεσίες – αλλά μόνο εάν οι αγοραστές πλήρωναν στη Ρωσία λιγότερο από το ανώτατο όριο τιμών.
Για να αποφύγει το ανώτατο όριο, η Ρωσία ανακατεύθυνε μεγάλο μέρος του πετρελαίου της προς την Ασία με δικά της πλοία, πολλά από τα οποία έχουν έκτοτε υποστεί κυρώσεις από τη Δύση. Τα πλοία αυτά είναι παλιά, η ιδιοκτησία τους είναι αδιαφανής και πλέουν χωρίς δυτική ασφαλιστική κάλυψη.
Η κυβέρνηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υποστήριξε ότι αν η Ρωσία ξόδευε περισσότερα χρήματα για δεξαμενόπλοια, θα είχε λιγότερα χρήματα για να διεξάγει πόλεμο στην Ουκρανία.
Η κυβέρνηση Τραμπ ήταν πιο επιφυλακτική όσον αφορά το ανώτατο όριο τιμών και αρνήθηκε να υποστηρίξει τη Βρετανία, την ΕΕ και τον Καναδά όταν συμφώνησαν να μειώσουν το ανώτατο όριο για το αργό πετρέλαιο από 60 δολάρια ανά βαρέλι σε 47,6 δολάρια ανά βαρέλι τον Σεπτέμβριο του 2025.