Η πρωτοβουλία «RESourceEU» της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει στόχο να ενισχύσει τις επενδύσεις σε στρατηγικά projects, ως απάντηση στην κυριαρχία που απολαμβάνει εδώ και καιρό η Κίνα στα ορυκτά.
«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι μια αίσθηση του επείγοντος. Ολοι μιλούν για την ανάγκη για δράση. Είναι πραγματικά η ώρα να δράσουμε τώρα. Πάντα λέγαμε ότι είναι πολύ νωρίς, ώσπου ήταν πολύ αργά», λέει στο CNBC ο Αλφ Ράισταντ, CEO της εξορυκτικής εταιρείας Rare Earths Norway.
Τον περασμένο Ιούνιο, η Rare Earths Norway ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός εκ των μεγαλύτερων γνωστών κοιτασμάτων σπάνιων γαιών της Ευρώπης, σε μία σημαντική στιγμή για την προσπάθεια της ηπείρου να εξασφαλίσει τη στρατηγική αυτονομία της. Υπολογίζεται ότι το Fen Carbonatite Complex της εταιρείας, που βρίσκεται στη μικρή βιομηχανική πόλη Ulefoss της νότιας Νορβηγίας, περιέχει 8,8 εκατ. μετρικούς τόνους συνολικών οξειδίων σπάνιων γαιών (TREOs).
Περίπου 1,5 εκατ. τόνοι από αυτά τα TREOs πιστεύεται ότι περιέχουν εξαιρετικά πολύτιμες σπάνιες γαίες που σχετίζονται με μαγνήτες, όπως νεοδύμιο και πρασεοδύμιο. Πρόκειται για συστατικά που είναι κρίσιμα για μια σειρά σύγχρονων τεχνολογιών, από τα ηλεκτρικά οχήματα και τις ανεμογεννήτριες έως ρομποτικές και αμυντικές εφαρμογές.
Η Rare Earths Norway βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τον τοπικό δήμο και τις εθνικές αρχές σχετικά με ένα χωροταξικό σχέδιο και ελπίζει να παρουσιάσει μια προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας μέχρι το τέλος του έτους.
Ομως έχει μακρύ δρόμο μπροστά της μέχρι να μπορέσει να αξιοποιήσει το κοίτασμα. Η εταιρεία στοχεύει να παραδώσει τις πρώτες σπάνιες γαίες στην αγορά μέχρι το πρώτο μισό της δεκαετίας του 2030.
Για να αναπτύξει μάλιστα το κοίτασμα, η Rare Earths Norway σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τη λογική ενός «αόρατου ορυχείου», ώστε να αποφύγει τη διατάραξη της επιφάνειας και τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Το σχέδιο περιλαμβάνει τη διάνοιξη μιας μακριάς, στενής σήραγγας διαγώνια κάτω από το χωριό Ulefoss και το γέμισμα των κενών από τις εξορύξεις με διάφορα υλικά.
Τον περασμένο Ιούνιο, η Rare Earths Norway ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός εκ των μεγαλύτερων γνωστών κοιτασμάτων σπάνιων γαιών της Ευρώπης στη μικρή βιομηχανική πόλη Ulefoss.
Ο Ράισταντ περιγράφει το ορυχείο σαν ένα «αυγό Kinder» και τονίζει ότι «είναι σημαντικό οι άνθρωποι πάνω από το κοίτασμα να είναι ασφαλείς». Στόχος της εταιρείας είναι να μη χρειαστεί να μετακινηθεί το χωριό, καθώς περίπου 300 ακίνητα βρίσκονται πάνω στο κοίτασμα και πολλοί κάτοικοι μένουν σε αυτά.
Οι πρώτες έρευνες που έκανε η εταιρεία δείχνουν ισχυρή στήριξη της τοπικής κοινότητας για το project, σε συνδυασμό, βέβαια, με ανησυχίες για τη σταθερότητα του εδάφους και τη διαχείριση των αποβλήτων.
Την ίδια στιγμή, η σουηδικής ιδιοκτησίας εξορυκτική εταιρεία LKAB, η οποία λειτουργεί πολύ πιο ψηλά από τον Αρκτικό Κύκλο, στην πόλη Kiruna, εφαρμόζει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στην προσπάθεια της Ευρώπης να καλύψει τις ανάγκες της σε πρώτες ύλες.
Η εταιρεία ανακοίνωσε τον Ιανουάριο του 2023 αυτό που τότε αποτελούσε το μεγαλύτερο γνωστό κοίτασμα σπάνιων γαιών στην Ευρώπη, περιγράφοντας την ανακάλυψη ως «καλά νέα» για τη Σουηδία, την Ευρώπη και το κλίμα.
Το κοίτασμα Per Geijer βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το μεγαλύτερο υπόγειο ορυχείο σιδηρομεταλλεύματος στον κόσμο. Μάλιστα τα σχέδια της LKAB να επεκτείνει το ορυχείο σιδηρομεταλλεύματός της ώθησαν χιλιάδες κατοίκους της περιοχής να μετακομίσουν σε μια ολοκαίνουργια πόλη.
Το εκτεταμένο project αστικής μετεγκατάστασης τράβηξε πάνω του τη δημοσιότητα τον Αύγουστο, όταν εργάτες μετέφεραν με επιτυχία μια ξύλινη εκκλησία 113 ετών, κατά πέντε χιλιόμετρα πιο κάτω, μέσα σε δύο ημέρες.
Τον ίδιο μήνα, η LKAB ανακοίνωσε ότι 6.000 ακόμη άτομα και περίπου 2.700 σπίτια θα επηρεαστούν από τη μετεγκατάσταση, η οποία εκτιμάται ότι θα κοστίσει 2,4 δισ. δολάρια.
Ο Νίκλας Γιόχανσον της LKAB είπε στο CNBC ότι η μετεγκατάσταση δεν σχετίζεται με την ανακάλυψη σπάνιων γαιών, αλλά περισσότερο με το εκτεταμένο ορυχείο σιδηρομεταλλεύματος της εταιρείας.
Οπως και η Rare Earths Norway, ο Γιόχανσον δήλωσε ότι η εταιρεία βρίσκεται επί του παρόντος σε συζητήσεις με τους Ευρωπαίους νομοθέτες για να διασφαλίσει ότι θα είναι οικονομικά βιώσιμη η ανάπτυξη των πόρων της.
Ο Αντονι Χέρον, του think tank Arctic Institute, δήλωσε ότι τα projects των Rare Earths Norway και LKAB είναι «στρατηγικά σημαντικά» επειδή αντιπροσωπεύουν μερικές από τις πιο αξιόπιστες οδούς για τη μείωση της σχεδόν πλήρους εξάρτησης της Ευρώπης από τις εισαγόμενες σπάνιες γαίες, ιδίως από την Κίνα.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)