Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αντιπροσωπεύουν πλέον τουλάχιστον το 40% της συνολικής παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Σε μια χώρα με άφθονη ηλιοφάνεια, το μερίδιο της ηλιακής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω.
Ο λόγος για την Ισπανία, η οποία όχι απλώς έχει καταστεί παγκόσμια ηγέτις στην ενεργειακή μετάβαση, αλλά και οι ΑΠΕ έχουν μειώσει το κόστος παραγωγής. Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Πέδρο Σάντσεθ προωθούν τη φθηνή ενέργεια ως παράγοντα της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και κάνουν λόγο για κατασκευή μιας σειράς data centers που καταναλώνουν τεράστια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας.
Μολονότι αυτή η «επανάσταση» των ΑΠΕ στέφθηκε από επιτυχία, δεν σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα. Αυτό έγινε απολύτως σαφές τον Απρίλιο, όταν λόγω υπερφόρτισης τάσης σε ένα ενεργειακό εργοστάσιο διακόπηκε η λειτουργία ολόκληρου του δικτύου, οδηγώντας σε ένα μπλακ άουτ που διήρκεσε έως και 12 ώρες σε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο. Το παιχνίδι των ευθυνών που ακολούθησε δημιούργησε περισσότερο «θόρυβο» παρά λύσεις. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η διακοπή ρεύματος αποκάλυψε τόσο τεχνικές όσο και ρυθμιστικές αδυναμίες, σημειώνει ο Economist. Η επείγουσα ανάγκη να διορθωθούν αυτά τα προβλήματα αναδείχθηκε εντονότερα αυτόν τον μήνα, όταν η Red Eléctrica, η κρατική εταιρεία που διαχειρίζεται το δίκτυο, ανέφερε περισσότερες διακυμάνσεις τάσης και δήλωσε ότι χρειαζόταν άδεια για να αλλάξει τις διαδικασίες λειτουργίας της.
Οι ειδικοί του κλάδου εξηγούν ότι υπάρχουν δύο βασικά προβλήματα. Πρώτον, η προσφορά ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε πολύ πιο γρήγορα από τη ζήτηση, η οποία κορυφώθηκε το 2007, πριν από την κρίση. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι η παροχή ηλιακής ενέργειας, η οποία τείνει να είναι υψηλότερη στη μέση της ημέρας, όταν η ζήτηση είναι χαμηλότερη, δεν συνοδεύεται από επαρκείς επενδύσεις σε τεχνολογίες αποθήκευσης και σταθεροποίησης, όπως οι μπαταρίες. Οι ΑΠΕ διακόπτουν τη σύνδεση μεταξύ της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και του κόστους των καυσίμων, αλλά η ασφάλεια του εφοδιασμού απαιτεί άλλου είδους δαπάνες, σύμφωνα με τον Λουίς Ρούκο, ηλεκτρολόγο μηχανικό στο University of Comillas. «Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία μάθησης», είπε.
Η βραχυπρόθεσμη λύση της Red Eléctrica ήταν η αύξηση της χρήσης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου, οι οποίοι παρέχουν τροφοδοσία που μπορεί να ενεργοποιηθεί και να απενεργοποιηθεί γρήγορα, ανάλογα με τις ανάγκες. Η κυβέρνηση έσπευσε επίσης να λάβει μέτρα για την ενθάρρυνση των επενδύσεων σε υποσταθμούς και δίκτυα διανομής, προκειμένου να τονώσει τη ζήτηση.
Χάρη στις ΑΠΕ, η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας ήταν κατά 40% χαμηλότερη το 2024 από ό,τι αν το ενεργειακό μείγμα είχε παραμείνει όπως ήταν το 2019, σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ισπανίας. Ωστόσο, η τιμή αυξάνεται τώρα λόγω της μεγαλύτερης χρήσης των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου. Αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, εκτός εάν η κυβέρνηση ανατρέψει την απόφασή της να κλείσει τα πυρηνικά εργοστάσια της Ισπανίας μεταξύ 2027 και 2035. Αντιπροσωπεύοντας το 19% της παραγωγής το 2024, παρέχουν φθηνή, καθαρή και σταθερή ενέργεια. Σύμφωνα με τον Economist, η Ισπανία, δεδομένου ότι δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει την «επανάσταση» των ΑΠΕ, έχει να κάνει πολλά ακόμη σε ρυθμιστικό επίπεδο για να την ολοκληρώσει.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")