Παρακάμπτοντας το παλαιωμένο και ανεπαρκές συχνά δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας των ΗΠΑ, εταιρείες όπως η OpenAI, η Oracle και η xAI του Ελον Μασκ δημιουργούν μια ενεργειακή «Αγρια Δύση», αναδιαμορφώνοντας ριζικά το τοπίο της αμερικανικής ισχύος.
Η κατανάλωση ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων αυξάνεται με πρωτοφανείς ρυθμούς. Ενώ το 2020 χρησιμοποιούσαν λιγότερο από το 2% της ηλεκτρικής ενέργειας των ΗΠΑ, εκτιμάται ότι μέχρι το 2028 το ποσοστό αυτό θα εκτοξευθεί στο 12%, σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας και το εθνικό εργαστήριο Lawrence Berkeley. Η ραγδαία επέκταση όμως του cloud computing, των κρυπτονομισμάτων και, κυρίως, της τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει συνήθως μια ολόκληρη πόλη. Ενδεικτικά, ένα κέντρο δεδομένων μπορεί να καταναλώσει ενέργεια ίση με 1.000 καταστήματα της αλυσίδας Walmart, ενώ μια αναζήτηση AI μπορεί να χρησιμοποιήσει 10 φορές περισσότερη ενέργεια από μια απλή αναζήτηση Google. Για να ανταποκριθεί σε αυτή την αλματώδη αύξηση της ζήτησης, η Αμερική θα έπρεπε να προσθέτει περίπου 80 γιγαβάτ νέας δυναμικότητας παραγωγής ενέργειας ετησίως. Ωστόσο, προς το παρόν κατασκευάζει λιγότερα από 65 γιγαβάτ, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα σημαντικό ενεργειακό κενό.
Στο Μέμφις του Τενεσί, η xAI του Ελον Μασκ κατασκευάζει τα data centers Colossus 1 και 2, τα οποία χρησιμοποιούν αεριοστροβίλους για την τροφοδοσία τους.
Αντιμέτωποι με καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και την αδυναμία του αρχικού δικτύου να αντέξει το αυξημένο φορτίο, οι τεχνολογικοί κολοσσοί επιλέγουν τη λύση του «Φέρε τη δική σου δύναμη» (Bring Your Own Power – BYOP), όπως βαφτίζει την τάση η Wall Street Journal.
Στο δυτικό Τέξας, στην είσοδο της λεκάνης Permian, το μεγαλύτερο και πιο παραγωγικό κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, η OpenAI και η Oracle συνεργάζονται στο φιλόδοξο έργο Stargate, αξίας 500 δισ. δολαρίων. Το εν λόγω κέντρο δεδομένων θα χρησιμοποιεί ενέργεια από φυσικό αέριο για να συμπληρώσει τη χρήση του δικτύου, με αναμενόμενη χωρητικότητα άνω του ενός γιγαβάτ, ισοδύναμη με την ενέργεια που χρησιμοποιεί το Σαν Φρανσίσκο. Στο Μέμφις του Τενεσί, η xAI του Ελον Μασκ κατασκευάζει τα τεράστια κέντρα δεδομένων Colossus 1 και 2, τα οποία χρησιμοποιούν αεριοστροβίλους για την τροφοδοσία τους. Ενώ η Meta Platforms στο Οχάιο έχει λάβει έγκριση για την κατασκευή μονάδας παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο εντός των εγκαταστάσεών της, επιλέγοντας να παρακάμψει εντελώς τη σύνδεση με το δίκτυο.
Οι περισσότεροι τεχνολογικοί γίγαντες βλέπουν την επιτόπια παραγωγή ως προσωρινή λύση, μέχρι να «φθάσει το ιππικό», δηλαδή το αναβαθμισμένο δίκτυο. Ωστόσο, η κρίση υποδομών είναι βαθιά. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή μεγάλων σταθμών παραγωγής ή η επέκταση του δικτύου χρειάζονται χρόνια. Το κόστος κατασκευής νέου σταθμού φυσικού αερίου έχει τριπλασιαστεί, ενώ οι ελλείψεις εξοπλισμού –όπως οι μετασχηματιστές– επιδεινώνουν την κατάσταση. Επιπλέον, οι ΗΠΑ προσθέτουν γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης με μειωμένο ρυθμό σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Σε ορισμένες τοποθεσίες τα κέντρα δεδομένων ενδέχεται να μην μπορούν καν να συνδεθούν στο δίκτυο μέχρι τη δεκαετία του 2030, λόγω του μεγάλου όγκου των έργων που έχουν συσσωρευθεί. Η ενεργειακή «Αγρια Δύση» που δημιούργησαν οι τεχνολογικοί κολοσσοί συνεπώς αποτελεί μια άμεση, αλλά πιθανώς βραχυπρόθεσμη απάντηση σε ένα υπαρξιακό πρόβλημα για τον αγώνα της AI. Τα κέντρα δεδομένων και οι εταιρείες που τους δίνουν ενεργειακή ώθηση θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια κρίση εφοδιασμού που θα μπορούσε να διαρκέσει για αρκετό καιρό.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)