ο Αμερικανός Πρόεδρος – για δεύτερη φορά – απέσυρε τη χώρα του. Ωστόσο, τα κράτη που παράγουν ορυκτά καύσιμα στον κόσμο σχεδιάζουν επίπεδα παραγωγής πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, με συνέπεια η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας να προβλέπεται να ξεπεράσει τον στόχο των 2°C, που θέτει η εν λόγω συμφωνία.
Δύο χρόνια μετά την COP28 οι στόχοι για την παραγωγή ορυκτών καυσίμων έχουν αναθεωρηθεί …προς τα πάνω
Σχεδόν δύο χρόνια από την σκληρή συμφωνία που επιτεύχθηκε στην COP28 στο Ντουμπάι, στα τέλη του 2023, για την επιδίωξη μιας παγκόσμιας «μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα», αποδεικνύεται ότι οι κυβερνήσεις έχουν όντως προχωρήσει στην αναθεώρηση των στόχων τους για την παραγωγή ορυκτών καυσίμων — αλλά …προς τα πάνω.
Μια νέα μελέτη με επικεφαλής την Πρωτοβουλία Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης ανέλυσε τις επίσημες προβλέψεις για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη παραγωγή από 20 μεγάλους παραγωγούς άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίοι μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής ορυκτών καυσίμων. Οι κυβερνητικές προβλέψεις δείχνουν ότι η παγκόσμια παραγωγή όλων των ορυκτών καυσίμων θα αυξηθεί σημαντικά από τώρα έως το 2030, και η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου θα αυξηθεί έως το 2050. Μάλιστα, βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι δέκα χρόνια μετά τη Συμφωνία των Παρισίων, οι χώρες σχεδιάζουν αθροιστικά ακόμη μεγαλύτερη παραγωγή ορυκτών καυσίμων από ό,τι πριν.
Παγκόσμια παραγωγή ορυκτών καυσίμων - προβλέψεις (πηγή: Stockholm Environment Institute - Financial Times)
Πρόκειται για μία πραγματικότητα που έρχεται σε τεράστια αντίθεση με τις δραματικές και άμεσες περικοπές παραγωγής που θα χρειαστούν για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων. Το πιο εντυπωσιακό από όλα: οι τρέχουσες προβλέψεις για την παραγωγή ορυκτών καυσίμων είναι σημαντικά υψηλότερες από ό,τι ήταν το 2023, πριν από την πολύκροτη συμφωνία COP28.
Μάλιστα, αυτή η ανοδική αναθεώρηση των εκτιμήσεων οφείλεται σε σημαντικό βαθμό σε έναν μόνο παράγοντα: τον κινεζικό άνθρακα. Η στενότητα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει την κυβέρνηση της Κίνας να δώσει μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη μονάδων παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα και ορυχείων για την προμήθειά τους. Έτσι, αν και η πρόβλεψη ότι η κινεζική παραγωγή άνθρακα θα εμφανίσει απότομη πτώση εξακολουθεί να ισχύει, αυτό, τελικά, αναμένεται να συμβεί αργότερα και από υψηλότερο επίπεδο από ό,τι είχε προβλεφθεί το 2023 (αυτή η προηγούμενη επίσημη πρόβλεψη φαίνεται από την διακεκομμένη κόκκινη γραμμή στο παρακάτω διάγραμμα):
(πηγή: Stockholm Environment Institute - Financial Times)
Εν τω μεταξύ, οι προβλέψεις για την παραγωγή ορυκτού φυσικού αερίου στις ΗΠΑ τα επόμενα πέντε χρόνια έχουν αυξηθεί σημαντικά. Οι αυξανόμενες ανάγκες των ΗΠΑ σε ηλεκτρική ενέργεια - που προέρχονται εν μέρει από κέντρα δεδομένων με σκοπό την τροφοδοσία της τεχνητής νοημοσύνης - έχουν ενισχύσει τη ζήτηση για ενέργεια με καύσιμο το φυσικό αέριο.
Οι αμερικανικές εταιρείες απολαμβάνουν επίσης μια αύξηση στις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, καθώς η ΕΕ απομακρύνεται από την εξάρτησή της από τη Ρωσία. Αυτές οι χαμένες πωλήσεις προς την Ευρώπη έχουν αναγκάσει τη Ρωσία να μειώσει τις δικές της προβλέψεις για την παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, η αναταραχή στην αγορά ενέργειας που προκλήθηκε από την εισβολή της στην Ουκρανία έχει ωθήσει άλλες χώρες να αυξήσουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων στο όνομα της ενεργειακής ασφάλειας - ιδίως την Ινδονησία, η οποία έχει αυξήσει την πρόβλεψή της για την παραγωγή πετρελαίου για το 2030 κατά 76% από πριν από δύο χρόνια. «Σε περιόδους έντασης, με την πιθανότητα πολέμου να είναι διάχυτη, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για το χειρότερο σενάριο», δήλωσε ο Πρόεδρος Prabowo Subianto τον περασμένο Οκτώβριο. «Επομένως, πρέπει να είμαστε αυτάρκεις σε ενέργεια».
Συνολικά, αυτές οι προβλέψεις υποδηλώνουν ότι η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου το 2050 θα είναι 11% και 28% υψηλότερη, αντίστοιχα, σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα. Η παραγωγή άνθρακα αναμένεται να μειωθεί, αλλά προβλέπεται ότι θα φτάσει το 55% της σημερινής παραγωγής το 2050.
Ακόμη πιο δύσκολη η επίτευξη των στόχων για το κλίμα
Πάντως, υπό το φως αυτών των δεδομένων, η εκπλήρωση του στόχους διατήρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε επίπεδα πολύ κάτω από τους 2°C, όπως ορίζεται στη Συμφωνία των Παρισίων - πόσο μάλλον στους 1,5°C, τον φιλόδοξο στόχο - φαίνεται τώρα εξαιρετικά αισιόδοξη. Οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων το 2030, σύμφωνα με αυτές τις προβλέψεις, θα είναι 77% υψηλότερες από ό,τι σε μια πορεία ευθυγράμμισης με τον στόχο της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 2°C. (Και ακόμη και αυτή η πορεία θα μας έδινε μόνο δύο τρίτα πιθανοτήτων να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2°C). Και το χειρότερο: για κάθε επιπλέον έτος που περνάει με εκπομπές πάνω από αυτήν την πορεία, το επίπεδο μείωσης των εκπομπών που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων γίνεται όλο και πιο δραματικό και λιγότερο εφικτό.