Όταν η Άγκυρα προβαίνει σε στρατιωτικές ή διπλωματικές ενέργειες, πάντα έχει έναν απώτερο στόχο και πάντα τις εντάσσει σε ένα πλαίσιο μακρόπνοου σχεδιασμού. Τόσο λοιπόν η αναγγελία εξόδου του ωκεανογραφικού «Πιρί Ρείς» όσο και οι αλλεπάλληλες Navtex που εξέδωσε ο σταθμός της Σμύρνης εξυπηρετούν σκοπιμότητες τις οποίες έχει πολύ προσεκτικά επεξεργασθεί το τουρκικό ΥΠΕΞ. Σε αντίθεση με εμάς, οι Τούρκοι δεν λειτουργούν αντιδραστικά. Κάνουν κινήσεις ώστε να διατηρούν την πρωτοβουλία και να υποχρεώνουν εμάς σε κινήσεις αντιδράσεως. Πάντα όμως έχοντας ένα σχέδιο και έναν απώτερο στόχο.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη φορά που περιλαμβάνεται σε Navtex κατάλογος νησιών τα οποία, κατά την Άγκυρα, «πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα». Μια τέτοια παράθεσις δεν έχει νόημα. Η Navtex είναι μια οδηγία προς ναυτιλομένους προκειμένου να αποφεύγουν ζώνες στις οποίες γίνονται στρατιωτικές ασκήσεις ή άλλες ενέργειες (έρευνες κ.λπ.) προς αποφυγήν ναυτικών ατυχημάτων. Και συνήθως οι Navtex αναφέρονται σε διεθνή ύδατα. Σπανίως σε χωρικά και πάντως σε καμμία περίπτωση στα χωρικά ύδατα άλλης χώρας. Και όμως αυτό κάνει εν προκειμένω η Τουρκία. Όχι μόνον παραθέτει τον κατάλογο 23 ελληνικών νησιών τα οποία θεωρεί αποστρατιωτικοποιημένα, αλλά και υποστηρίζει ότι απαγορεύεται η διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων στα χωρικά ύδατα των νησιών αυτών.
Συγκεκριμένα, στην Navtex αναφέρεται ότι «οι Νήσοι Θάσος, Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά, Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία, Σάμος, Αστυπάλαια, Ρόδος, Χάλκη, Κάρπαθος, Κάσος, Τήλος, Νίσυρος, Κάλυμνος, Λέρος, Πάτμος, Λειψοί, Σύμη, Κως, Καστελλόριζο βρίσκονται υπό καθεστώς μόνιμης αποστρατικοποιήσεως σύμφωνα με την απόφαση της Διασκέψεως του Λονδίνου της 13ης Φεβρουαρίου 1914, την Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης του 1923 και την Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947. Επομένως, δεν επιτρέπεται να διεξάγονται στρατιωτικές δραστηριότητες στα χωρικά ύδατα αυτών των νησιών».
Δεν έχουμε δηλαδή απλώς μιάν επιμονή της Τουρκίας στο ζήτημα της αποστρατιωτικοποιήσεως των νησιών, αλλά και μιάν ευθεία παρέμβασή της σε περιοχές (χωρικά ύδατα) στα οποία η Ελλάς ασκεί κυριαρχία.
Δεν έχει απλώς κυριαρχικά δικαιώματα. Αυτό είναι το ζήτημα που θα έπρεπε να απασχολεί την ελληνική Κυβέρνηση. Οι διεκδικήσεις της Τουρκίας με αυτήν την Navtex έχουν περάσει σε άλλο επίπεδο. Και βεβαίως ορθώς πράττει η ελληνική Κυβέρνησις που διατηρεί ηπίους τόνους, θέλουμε όμως να ελπίζουμε ότι, πίσω από τις κλειστές πόρτες του ΚΥΣΕΑ, το ζήτημα απησχόλησε πολύ σοβαρά τον Πρωθυπουργό και τους αρμοδίους υπουργούς.
Η κλιμάκωσις των περιστατικών άρχισε με την αναγγελία εξόδου του ωκεανογραφικού «Πιρί Ρείς» στο Αιγαίο, οπότε εξεδόθη και η σχετική Navtex. Τούτο σημαίνει ότι δυνητικώς θα μπορούσαν να παραβιασθούν κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος. Ακολούθησε μια ελληνική anti-Navtex και εν συνεχεία μια φαινομενικώς μη συνδεομένη άσκησις ετοιμότητος των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε όλο το μήκος των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων. Αν και η ενέργεια αυτή είναι ορθή, δεικνύει ότι η Ελλάς παραμένει εγκλωβισμένη στην λογική των κινήσεων αντιδράσεως προς τις ενέργειες της Τουρκία, η οποία διατηρεί την πρωτοβουλία κινήσεων.
Να θυμίσουμε ότι ζήτημα αποστρατιωτικοποιήσεως των νησιών είχε θέσει και πάλι η Τουρκία τον Νοέμβριο του 2024 και τον Δεκέμβριο του 2022. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις με αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της χώρας η Τουρκία έθετε το ζήτημα της αποστρατιωτικοποιήσεως ως προϋπόθεση για την διατήρηση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου. Ήθελε μάλιστα να περιλάβει και τα ζητήματα αυτά στο «πακέτο θεμάτων» του ελληνο-τουρκικού διαλόγου ή των διευθετήσεων στα διεθνή δικαιοδοτικά όργανα.
Είναι πολύ πιθανόν, εν όψει νέων συζητήσεων για τέτοιες διαπραγματεύσεις, να προετοιμάζει η Τουρκία το έδαφος προκειμένου να θέσει εν νέου ζητήματα αποστρατιωτικοποιήσεως και κυριαρχίας.
(από την εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»)