Στο Τέξας, με αυτούς τους δύο νόμους που εισήχθησαν, απαγορεύτηκε σε συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλες πολιτειακές οντότητες να επενδύουν σε περίπου 350 κεφάλαια που άπτονται των κριτηρίων ESG, με την κατηγορία ότι «δεν λειτουργούν προς το συμφέρον των πελατών». Στο στόχαστρο μπήκαν κολοσσοί της Wall Street, όπως η Citigroup, η BlackRock και η Barclays, με την Πολιτεία να απορρίπτει τα ESG με το χαρακτηρισμό ότι πρόκειται για «εργοστάσιο μίσους».
Το κίνημα αυτό δεν έμεινε στα όρια του Τέξας. Σύμφωνα με έκθεση της GlobalData, που έχει έρθει σε γνώση του oilprice.com, από το 2021 έως το 2024 κατατέθηκαν συνολικά, 370 νομοσχέδια κατά των κριτηρίων ESG σε 40 πολιτείες των ΗΠΑ!
Παρότι λίγα από αυτά κατέληξαν να γίνουν νόμοι, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η νομική «τεχνική» των συντακτών τους βελτιώνεται, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες για μα μεγαλύτερη μελλοντική επιτυχία της όλης κίνησης. Η ανάλυση της Ropes & Gray δείχνει μάλιστα ότι το 2024 τα νομοσχέδια είχαν μεγαλύτερο ποσοστό έγκρισης σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Η δυναμική αυτή συνδέεται άμεσα με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ο νέος πρόεδρος έχει ανατρέψει σειρά πολιτικών για το κλίμα, στοχεύει ανοιχτά τις πρωτοβουλίες DEI (diversity, equity, inclusion) και με εκτελεστικά διατάγματα βάζει τελικά «φρένο» στις επενδύσεις ESG. Το νομοσχέδιό του One Big Beautiful (OBBBA) έχει ήδη περικόψει πιστώσεις καθαρής ενέργειας του Νόμου Μείωσης του Πληθωρισμού (IRA) που είχε ψηφιστεί επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν, ενώ επιτάχυνε την καταληκτική ημερομηνία για τα έργα καθαρού υδρογόνου, από το 2033 στο 2027.
Αυτό ξεπερνά ασφαλώς τα όρια της Πολιτείας του Τέξας, καθώς φαίνεται ότι υπάρχει κεντρική πολιτική γραμμή, σε επίπεδο Ομοσπονδιακής κυβέρνησης, που αντιτίθετα στο πράσινο drive (διαβάστε εδώ σχετικό άρθρο στο energia.gr).
Οι συνέπειες είναι αυταπόδεικτες: έργα αιολικής, ηλιακής και αποθήκευσης ενέργειας αξίας 28 δισ. δολαρίων έχουν καθυστερήσει ή και ακυρωθεί, με πιθανή απώλεια 19.000 θέσεων εργασίας. «Από την επανεκλογή Τραμπ, οι προσπάθειες κατά των ESG έχουν ενταθεί και αφορούν πλέον σε όλους τους κλάδους», υπογραμμίζει η GlobalData.
Η συζήτηση, ωστόσο, δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην προσπάθειά της να απλοποιήσει το κανονιστικό πλαίσιο, δέχεται ολοένα περισσότερη πίεση από δεξιόστροφες πολιτικές δυνάμεις που καλλιεργούν σκεπτικισμό για τα ESG. Κανονισμοί όπως ο SFDR και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αντιμετωπίζουν ισχυρές αντιστάσεις, καθώς απαιτούν από τις εταιρείες να αποκαλύπτουν κινδύνους βιωσιμότητας.
Οι εξελίξεις αυτές αντικατοπτρίζονται και στις στρατηγικές των μεγάλων πετρελαϊκών. Η ExxonMobil απείλησε να εγκαταλείψει ένα από τα μεγαλύτερα έργα «μπλε» υδρογόνου στον κόσμο αν δεν λάβει φορολογικά κίνητρα, ενώ η BP παρουσίασε ένα πιο «ρεαλιστικό» σχέδιο απανθρακοποίησης: μικρότερη μείωση στις παραδοσιακές δραστηριότητες, στροφή σε βιοκαύσιμα και υδρογόνο, αλλά και αυξημένες δαπάνες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αντιπαράθεση γύρω από τα ESG δεν αφορά μόνο το πού θα κατευθυνθούν τα κεφάλαια, αλλά και το ίδιο το μέλλον της ενεργειακής μετάβασης.
Με την Ουάσιγκτον να υψώνει φραγμούς και την Ευρώπη να εμφανίζει ρωγμές υπό την πίεση λαϊκιστικών ρευμάτων, η βιωσιμότητα βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο μιας ιδεολογικής και οικονομικής σύγκρουσης με αβέβαιη έκβαση.