Τουρκία: Κυβερνητική Διγλωσσία για την Επιλογή ΗΠΑ ή Κίνας-Ρωσίας

Τουρκία: Κυβερνητική Διγλωσσία για την Επιλογή ΗΠΑ ή Κίνας-Ρωσίας
της Αρχοντίας Γ. Καλλιτέρη
Παρ, 19 Σεπτεμβρίου 2025 - 12:05

Σε “διπλό ταμπλό” παίζει η Τουρκία, με τους κυβερνητικούς εταίρους να στέλνουν αντίθετα μηνύματα για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Από τη μία πλευρά, ο Ταγίπ Ερντογάν διατηρεί άριστες σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ, συναντώντας πρόσφατα και τον γιο του. Από την άλλη, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί υποστηρίζει την εγκατάλειψη των ΗΠΑ και

τη συστράτευση με την Κίνα και τη Ρωσία. Το δίλημμα αυτό συνιστά διαχρονικό χαρακτηριστικό της πολιτικής σκέψης στην Τουρκία, με τον απώτερο σκοπό να είναι η ανάδειξη της Άγκυρας σε σημαντικό περιφερειακό δρώντα.

Ακόμα ένα μάθημα εξωτερικής πολιτικής από την Τουρκία, με τους κυβερνητικούς εταίρους να φροντίζουν να αφήσουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά ώστε να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα ανταλλάγματα από τους συμμάχους τους. Όπως έγινε γνωστό, προ ολίγων ημέρων, ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε μυστικά με τον γιο του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, το οικονομικό κέντρο της Τουρκίας που θεωρείται η διαχρονική “έδρα” του Ερντογάν και φιλοξενεί ένα από τα ξενοδοχεία της οικογένειας Τραμπ. Ο Τραμπ Τζούνιορ δεν έχει επίσημο ρόλο στον Λευκό Οίκο, είναι όμως μπροστάρης σε πολλές από τις επενδυτικές πρωτοβουλίες του πατέρα του, τόσο στον κατασκευαστικό, όσο και στον ψηφιακό τομέα.

Ο υιός Τραμπ συνοδευόταν από πολυμελή αντιπροσωπεία. Κατόπιν πιέσεων από την αντιπολίτευση, η τουρκική προεδρία αναγκάστηκε να παραδεχθεί τη συνάντηση, αλλά επέμεινε πως δεν συζητήθηκαν πολιτικά ζητήματα. Πολλοί από όσους παρακολουθούν τις επιχειρηματικές κινήσεις της οικογένειας Τραμπ θεωρούν πως ο Τραμπ Τζούνιορ επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη ώστε να ερευνήσει νέες επενδυτικές ευκαιρίες. Δεδομένης της συναλλακτικής προσέγγισης του Προέδρου των ΗΠΑ, δεν θα ήταν απίθανο αν η Τουρκία διευκόλυνε επενδύσεις της οικογένειας Τραμπ στη χώρα με αντάλλαγμα κάποιες αντίστοιχες διευκολύνσεις εκ μέρους της Ουάσιγκτον.

Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, ο κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, εξαπέλυε μύδρους κατά των ΗΠΑ, προτείνοντας τη συμπόρευση της Τουρκίας με την Κίνα και τη Ρωσία. Ο Μπαχτσελί, αρχηγός του υπερεθνικιστικού MHP, πολιτικής μήτρας των Γκρίζων Λύκων, άσκησε δριμεία κριτική εναντίον της Ουάσιγκτον για τη στάση της υπέρ του Ισραήλ, τονίζοντας τη σημασία της Ιερουσαλήμ για το Ισλάμ. Η λύση στην «επιθετικότητα του Τελ-Αβίβ», σύμφωνα με τον Τούρκο πολιτικό είναι η έξοδος της χώρας του από τον δυτικό συνασπισμό του οποίου ηγείται η Ουάσιγκτον και η συνεργασία με την Κίνα και τη Ρωσία. Πρόκειται για ένα σχήμα γνωστό ως TRC, οι υποστηρικτές του οποίου επιθυμούν τη διαμόρφωση ενός ενιαίου μετώπου των ανατολικών δυνάμεων κατά των δυτικών.

Αξίζει να σημειωθεί πως αυτό το δίλημμα μεταξύ Δύσης και Ανατολής αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό της τουρκικής πολιτικής φιλοσοφίας. Ακόμα και μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία επιθυμεί να επιστρέψει στον ρόλο της μεγάλης δύναμης που θα διαμορφώνει τη γεωπολιτική πραγματικότητα σε τρεις ηπείρους. Για ορισμένους, το όραμα αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της συνεργασίας με τις δυτικές χώρες, ώστε η Τουρκία να λειτουργήσει ως ο παίκτης που θα περιορίσει τη Ρωσία και τα κράτη της Μέσης Ανατολής. Για άλλους, η σωστή επιλογή είναι οι ανατολικές χώρες, υπονομεύοντας την παρουσία της Δύσης σε περιοχές όπως τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή, και η Βόρεια Αφρική.

Ασχέτως του τι τελικά θα επιλέξουν οι Τούρκοι— αν και ο Ερντογάν δύσκολα θα προχωρήσει σε ουσιώδεις αλλαγές— η στάση αυτή οφείλει να προβληματίζει το δυτικό στρατόπεδο. Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιθυμούν να φέρουν την Τουρκία στο νέο σχήμα κατά της Ρωσίας, το οποίο ξεκινά με το αμυντικό πρόγραμμα SAFE. Η Αθήνα έχει ήδη διατυπώσει τις ενστάσεις της, ξεκαθαρίζοντας πως η Άγκυρα δεν μπορεί να συμμετέχει σε μία τέτοια συνεργασία ενώ απειλεί κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εντούτοις, η προστιθέμενη αξία που θα μπορούσε να προσφέρει η Τουρκία θεωρείται πολύ κρίσιμη για ορισμένους. Αφενός, η Τουρκία διαθέτει έναν καλά εξοπλισμένο, μεγάλο, και έμπειρο στρατό. Αφετέρου, η γεωγραφική θέση της συνιστά ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα, ελέγχοντας τις ροές από και προς τη Μαύρη Θάλασσα, ενώ συνορεύει τόσο με τον Καύκασο, όσο και τη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, η Τουρκία έχει καταφέρει να ενισχύσει την παρουσία της σε περιοχές αυξημένης σημασίας όπως τα Βαλκάνια, η Κεντρική Ασία, και η Αφρική. Ως εκ τούτου, η Άγκυρα μπορεί πλέον να συνδιαλέγεται με όλες τις πλευρές, αποκομίζοντας οφέλη σε διαφορετικούς τομείς.

 

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr