Η κατάσταση του αποθέματος — και ειδικότερα των 408 κιλών ουρανίου εμπλουτισμένου σε επίπεδα κοντά σε αυτά που απαιτούνται για την κατασκευή όπλων — αποτελεί βασικό σημείο ανησυχίας για τις δυτικές δυνάμεις μετά τον 12ήμερο πόλεμο του Ισραήλ εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας τον Ιούνιο.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί δήλωσε το βράδυ της Πέμπτης στην κρατική τηλεόραση ότι τα πυρηνικά υλικά βρίσκονται «κάτω από τα ερείπια των βομβαρδισμένων εγκαταστάσεων». Πρόσθεσε ότι ο Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας του Ιράν «αξιολογεί αν αυτά τα υλικά είναι προσβάσιμα ή όχι».
Οι δηλώσεις του Αραγτσί έγιναν ενώ το Ιράν βρίσκεται αντιμέτωπο με μια επικείμενη προθεσμία για την εκπλήρωση όρων που έχουν θέσει οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων και η αντιμετώπιση των ανησυχιών γύρω από το απόθεμα του υψηλά εμπλουτισμένου ουρανίου. Σε διαφορετική περίπτωση, στο τέλος του μήνα θα επανέλθουν οι διεθνείς κυρώσεις εις βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Μετά τον πόλεμο με το Ισραήλ, οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών κατέληξαν σε μικτές εκτιμήσεις για το μέγεθος της ζημιάς στο ιρανικό πρόγραμμα, θυμίζουν οι Financial Times. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι το πρόγραμμα είχε «εξουδετερωθεί».
Ωστόσο, διπλωμάτες και ειδικοί σε θέματα πυρηνικής ενέργειας υποψιάζονται ότι η Τεχεράνη ίσως είχε μετακινήσει το απόθεμα υψηλά εμπλουτισμένου ουρανίου πριν από τις επιθέσεις.
Μετά τον πόλεμο, το Ιράν ανέστειλε τη συνεργασία του με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), γεγονός που σήμαινε ότι ο ΟΗΕ δεν μπόρεσε να εκτιμήσει την πλήρη έκταση της ζημιάς ούτε να διαπιστώσει τι συνέβη με το απόθεμα.
Η Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία επικαλέστηκαν την άρνηση της Τεχεράνης να επιτρέψει την επανέναρξη των πλήρων επιθεωρήσεων της IAEA και να ξεκαθαρίσει την κατάσταση του εμπλουτισμένου ουρανίου, ως λόγους που τις οδήγησαν στην ενεργοποίηση της λεγόμενης διαδικασίας «snapback» στις 28 Αυγούστου, η οποία θα οδηγήσει στην εκ νέου επιβολή κυρώσεων από τον ΟΗΕ. Οι τρεις χώρες έχουν επίσης ζητήσει από την Τεχεράνη να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση Τραμπ.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού «snapback», που προβλέπεται από τη συμφωνία του 2015 την οποία είχε συνυπογράψει το Ιράν με τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες, την κυβέρνηση Ομπάμα, τη Ρωσία και την Κίνα, υπάρχει περιθώριο 30 ημερών πριν τεθούν ξανά σε ισχύ οι κυρώσεις. Το διάστημα αυτό θεωρείται στενό παράθυρο για διπλωματικές κινήσεις και ενδεχομένως να παραταθεί εφόσον το Ιράν συμμορφωθεί με τους όρους των Ευρωπαίων.
Η Έλι Γκερανμαγιέ, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, εκτίμησε ότι η αντίδραση των τριών χωρών στις δηλώσεις Αραγτσί θα είναι: «Αποδείξτε το».
(από euro2day.gr)