του Πανεπιστημίου του Καΐρου που παραμένει το σημαντικότερο πνευματικό εκπαιδευτικό ίδρυμα του Ισλάμ. Η πολιτική όμως και η εξασφάλισις επιρροών μπορεί να οδηγήσει τις χώρες να παραμερίσουν, έστω προσωρινά τέτοιες αντιπαλότητες. Και φαίνεται ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει σήμερα μεταξύ Αγκύρας και Καΐρου. Υπάρχει επαναπροσέγγισις και αυτή η επαναπροσέγγισις συνιστά ένα κλοιό που στραγγαλίζει την Ελλάδα, η οποία έχει υποβαθμισθεί σε παθητικό παρατηρητή συνεχών παραβιάσεων των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και εθνικών απωλειών. Η Ελλάς υποχωρεί σε όλα τα επίπεδα. Τόσο γεωπολιτικά καθώς περικυκλώνεται από χώρες που περιέρχονται στην επιρροή της Τουρκίας, όσο και πολιτισμικά, όπως φαίνεται από τις δυσμενέστατες εξελίξεις στην υπόθεση της Μονής του Σινά. Ευθύνες φέρει η Αθήνα, η οποία επιτρέπει να συμβούν αυτές οι επώδυνες εξελίξεις. Η κυριαρχική θέσις την οποία είχαμε κάποτε στην περιοχή χάνεται και τούτο έχει ως αποτέλεσμα, χώρες οι οποίες κάποτε προσέβλεπαν στην φιλία και την συνεργασία μας, να έχουν απογοητευθεί. Ως αποτέλεσμα μας εγκαταλείπουν και στρέφονται προς τους Τούρκους. Αυτή είναι και η περίπτωσις της Αιγύπτου, με την οποία προ πέντε ετών, είχαμε εν χορδαίς και οργάνοις υπογράψει συμφωνίας οριοθετήσεως θαλασσίων ζωνών. Η συμφωνία ήταν «μερικής οριοθετήσεως» αλλά τούτο ήταν επιβεβλημένο προκειμένου να αποφευχθεί ένας σκόπελος τον οποίο θα αναλύσουμε εν συνεχεία.
Η κατάστασις πάντως σήμερα είναι εξόχως ανησυχητική. Από βορρά πιεζόμεθα από τα Σκόπια και την Αλβανία που χειραγωγούνται από την Άγκυρα. Με την Αλβανία έχουμε και ανοικτό ζήτημα οριοθετήσεως θαλασσίων ζωνών. Νοτίως-νοτιοδυτικώς έχουμε την αμφισβήτηση της ΑΟΖ μας με το Τουρκο-λιβυκό Μνημόνιο για το οποίο κάποτε θεωρούσαμε υπαίτια την (διεθνώς αναγνωρισμένη πάντως) κυβέρνηση της Τριπόλεως. Διατηρούσαμε όμως ισχυρή διείσδυση στην ανατολική Λιβύη και στην διοίκηση του στρατάρχου Χαφτάρ τον οποίο στήριζε και η Αίγυπτος. Να σημειωθεί ότι πρόταση οριοθετήσεως θαλασσίων ζωνών, ανάλογη με το Τουρκο-λιβυκό είχε κάνει η Άγκυρα και στην Αίγυπτο. Η πρότασις αγνοούσε τα κυριαρχικά δικαιώματα του συμπλέγματος του Καστελλορίζου και «μοίραζε» την ελληνική θάλασσα μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου. Είχε μάλιστα συνομολογηθεί μια προκαταρκτική συμφωνία στην βάση αυτή μεταξύ του Ερντογάν και του Αιγυπτίου Προέδρου Μόρσι κατά την περίοδο διακυβερνήσεως της Αιγύπτου από την Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Ήταν λοιπόν ιδιαιτέρως σημαντική η συμφωνία της Ελλάδος με την Αίγυπτο που υπεγράφη από τους υπουργούς Εξωτερικών Δένδια και Σούκρι προ πενταετίας, διότι «έσπαγε τον κλοιό» που προσπαθούσε να δημιουργήσει η Τουρκία γύρω μας. Η συμφωνία αυτή, δεν ακολουθούσε την αρχή της μέσης γραμμής και σταματούσε ανατολικώς του Καστελλορίζου. Ενδεχομένη οριοθέτησις ανατολικώτερα είτε θα σήμαινε παραχώρηση τεραστίου θαλασσίου χώρου στην Αίγυπτο, οπότε η ελληνική Κυβέρνησις (που έχει καλλιεργήσει την αντίληψη ότι στις θαλάσσιες οριοθετήσεις η μέση γραμμή είναι «θέσφατον») θα περιήρχετο σε πολύ δυσμενή θέση, είτε η αιγυπτιακή Κυβέρνησις θα αντιμετώπιζε έντονη αμφισβήτηση στο εσωτερικό της από κύκλους που θεωρούν ότι ο Πρόεδρος Σίσι απεμπολεί δικαιώματα της χώρας. Υπήρχε και το προηγούμενο της συμφωνίας οριοθετήσεως με την Κύπρο, η οποία γίνει με βάση την μέση γραμμή και η οποία είχε προκαλέσει πολιτικό σεισμό στην Αίγυπτο. Ο τότε Πρόεδρος Μουμπάρακ εκλήθη να απολογηθεί διότι μια χώρα 70 εκατομμυρίων κατοίκων εδέχθη οριοθέτηση στην μέση γραμμή με μια χώρα στο ένα δέκατο του μεγέθους της.
Δεδομένων των γενικοτέρων συνθηκών η συμφωνία Δένδια-Σούκρι ήταν στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα και συνιστούσε ανάχωμα στις βλέψεις της Τουρκίας. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα ετηρείτο. Και δυστυχώς ήταν η Ελλάς που φάνηκε ανακόλουθη. Επειδή η βόρειος Αφρική πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά ενιαίο τρόπο έχει σημασία το γεγονός ότι ταυτοχρόνως εγκαταλείψαμε και την Αίγυπτο και την ανατολική Λιβύη. Μετά από μιαν επίσκεψη του Χαφτάρ στην Αθήνα και μερικές μεγαλοστομίες τον ξεχάσαμε. Ούτε και καταλάβαμε τις πραγματικές αιτίες, αλλά ούτε και τις επιπτώσεις της ατυχούς ανθρωπιστικής επιχειρήσεως στην Λιβύη τον Σεπτέμβριο του 2023. Η Ελλάς υπέστη σημαντική απώλεια κύρους στην βόρειο Αφρική εξ αιτίας αυτής της επιχειρήσεως. Και φυσικά την κατάσταση έσπευσε να εκμεταλλευθεί ο Ερντογάν. Καθοριστική όμως υπήρξε η υπόθεσις της Κάσου. Η Τουρκία παρενέβη και απέτρεψε την πόντιση του καλωδίου ηλεκτρικής διασυνδέσεως σε περιοχή οριοθετημένη με βάση την συμφωνία Ελλάδος-Αιγύπτου. Το «μήνυμα» που εδόθη από την υποχώρηση αυτή, ήταν ότι η Ελλάς αδυνατεί να τιμήσει την υπογραφή της και ως εκ τούτου υπήρξε η χαριστική βολή στην ελληνο-αιγυπτιακή προσέγγιση. Ήδη οι επαφές του Καΐρου με την Άγκυρα είχαν αρχίσει αλλά μετά την Κάσο φαίνεται να μην υπάρχει επιστροφή. Διαπραγματεύσεις εξελίσσονται για την έκδοση στην Αίγυπτο από την Τουρκία κατηγορουμένων για εγκλήματα μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητος, το Καΐρο καλείται να μετάσχει σε συμπαραγωγή τουρκικού εκπαιδευτικού αεροπλάνου και, το σημαντικότερο, επίκειται επανέναρξις διαπραγματεύσεων για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Η Αίγυπτος απογοητευμένη από την άτολμη στάση των Αθηνών επέλεξε την οδό της επαναπροσεγγίσεως με την Άγκυρ