Με βάση τα στοιχεία, πάντως, που παρουσιάστηκαν στο Υπ. Συμβούλιο, η χώρα μας κατατάσσεται στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο λειψυδρίας. Η στάθμη των φραγμάτων είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ ενδεικτικό είναι πως τα αποθέματα στην Αττική έχουν μειωθεί πάνω από 50% σε σχέση με το 2022.
“Χωρίς τη λήψη επιπλέον μέτρων και λύσεων, οι διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι εκτιμάται ότι επαρκούν για διάστημα δύο ετών” τόνισε χαρακτηριστικά πριν λίγες εβδομάδες στη Γενική Συνέλευση της ΕΥΔΑΠ, ο Χάρης Σαχίνης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, .” Με την εφαρμογή των προτεινόμενων λύσεων, ο χρονικός ορίζοντας επάρκειας επεκτείνεται στα τρία έτη. Εάν υπάρξει επαρκής βροχόπτωση, η επάρκεια μπορεί να φτάσει έως και τα τέσσερα έτη, δημιουργώντας το αναγκαίο χρονικό περιθώριο για την υλοποίηση του μεγάλου έργου των Κρεμαστών, το οποίο βρίσκεται σε προγραμματισμένο στάδιο υλοποίησης” τόνισε ο κ. Σαχίνης που υπογράμμισε ότι”η ΕΥΔΑΠ τηρεί αυστηρή στάση, προχωρώντας ακόμη και σε κατασχέσεις λογαριασμών όπου απαιτείται, προκειμένου να διασφαλιστεί η είσπραξη των οφειλομένων.”. Όπως, δε, σημείωσε, “η εταιρεία λειτουργεί στο πλαίσιο ρυθμιζόμενης αγοράς, ενώ ααπαραίτητα δεδομένα έχουν υποβληθεί στον Ρυθμιστή, ώστε να καθοριστεί το επιτρεπόμενο τιμολόγιο βάσει της αρχής της ανάκτησης κόστους. Η τιμολόγηση βασίζεται αποκλειστικά σε τεκμηριωμένα έργα που κρίνονται αναγκαία.”
Πάντως, η ΕΥΔΑΠ, αποτελεί εξαίρεση μια και “ταμείο” έχει αλλά και δυνατότητα έργων. Το θέμα είναι ποιες θα είναι οι εξελίξεις στις ΔΕΥΑ και γιαυτό η κυβέρνηση, καθησυχάζοντας στο φόντο και της συζήτησης για αυξήσεις τιμών, για άλλη μια φορά ότι πέντε είναι βασικοί άξονες του σχεδιασμού. Συγκεκριμένα:
·Το νερό είναι και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, όπως προβλέπει το Σύνταγμα και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας
·Βιώσιμες εταιρείες ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, με στόχο αποδεκτό κόστος για όλες τις χρήσεις
·Ολιστικός σχεδιασμός και κεντρική διαχείριση όλων των αναγκαίων έργων, μικρών και μεγάλων
·Κατεπείγουσες πρωτοβουλίες τους επόμενους έξι μήνες, σε συνδυασμό με εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών
·Νέες τεχνολογίες και συμπληρωματικοί τρόποι παραγωγής νερού (αφαλάτωση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση)
Να σημειωθεί ότι, με βάση την κυβέρνηση, ήδη, είναι σε εξέλιξη περισσότερα από 1.200 έργα διαχείρισης και αξιοποίησης υδάτων, εκ των οποίων 1.090 αφορούν στην ύδρευση και 237 την άρδευση. Σημειώνεται ότι τα έργα αυτά έρχονται να προστεθούν στα 278 που έχουν ήδη ολοκληρωθεί από το 2019 έως σήμερα, ωστόσο είναι προφανής η ανάγκη περαιτέρω επενδύσεων και πιο συντεταγμένης προσπάθειας για την αντιμετώπιση αυτού του μεγάλου, κοινωνικού και εθνικού ζητήματος.
Χρέη
Ένα, πάντως, από τα μεγάλα ζητήματα είναι η οικονομική αξιοπιστία φορέων διαχείρισης ύδατος και ειδικά των δημοτικών εταιρειών ύδρευσης κι αποχέτευσης, που συχνά καλούνται να διαχειριστούν κοινοτικά χρήματα αλλά και να τρέξουν έργα. Εκεί είναι και μια μεγάλη δυσκολία καθώς μάλιστα παράλληλα υπάρχει κι ένας μεγάλος όγκος χρεών προς τη ΔΕΗ. Γι΄αυτό άλλωστε, με βάση πληροφορίες, από τη “βάσανο” της κυβερνητικής αξιολόγησης πέρασε ιδέα για ενδεχόμενη απορρόφηση από τη ΔΕΗ των 739 δημοτικών εταιρειών ύδρευσης, πλην της ΕΥΔΑΠ, που θα είχε την ευθύνη για την Αττική, και της ΕΥΑΘ, για τη Θεσσαλονίκη.
Ωστόσο το πλήθος και η ένταση των αντιδράσεων αλλά και πιθανά νομικά κωλύματα ‘εβαλαν στο “ράφι” το όλο σχέδιο. Να σημειωθεί ότι μια τυχόν απορρόφηση των ΔΕΥΑ, από την ιδιωτική ΔΕΗ, θα σήμανε αυτόματα αναίρεση κυβερνητικής δέσμευσης, καταστρατήγηση του Συντάγματος μια κι έτσι το νερό θα γινόταν αντικείμενο εμπορίου με στόχο το κέρδος, όπως έχει γίνει και με το ρεύμα.
Κι όλα αυτά σε μια δύσκολη πολιτικά συγκυρία, με δημάρχους και κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, σύμφωνα με πληροφορίες, να διαφωνούν, καθώς μάλιστα στο πλάνο δεν είχε προβλεφθεί και κάποιας μορφής διαγωνιστική διαδικασία, για είσπραξη χρεών, κι απορρόφηση των εταιρειών ύδρευσης.
Πάντως η κυβέρνηση στο φόντο των πληροφοριών αυτών έσπευσε να κάνει λόγο για fake news. “Ας είμαστε ξεκάθαροι: Το νερό είναι και παραμένει δημόσιο αγαθό, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Και κάνουμε το εθνικό σχέδιο για τα ύδατα, ακριβώς για να μην πούμε το νερό νεράκι. Αντίθετα, αυτό θα συνέβαινε αν αφήναμε το πρόβλημα να εξελιχθεί, χωρίς να λάβουμε πρόσθετες και ακόμα πιο τολμηρές πρωτοβουλίες” τόνισε σε συνέντευξή του ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης. “ Δεν θυμηθήκαμε φυσικά τώρα το ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων. Από το 2019, έχουν υλοποιηθεί πάνω από 200 σχετικά έργα, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη πάνω από 1.000. Η επιδείνωση όμως, λόγω της κλιματικής κρίσης, όπως προκύπτει από όλα τα επίσημα στοιχεία, επιτάσσει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα και να εξετάσουμε και λύσεις «έξω από το κουτί».Υπάρχει άραγε κάποιος που να πιστεύει ότι ένα τόσο μεγάλο κοινωνικό και εθνικό θέμα μπορεί να αντιμετωπιστεί από 739 διαφορετικούς φορείς; Όταν μάλιστα αρκετοί από αυτούς τους φορείς είναι ιδιαίτερα προβληματικοί από όλες τις απόψεις; Μην ξεχνάμε ότι ολόκληρη η Ελλάδα ηλεκτροδοτήθηκε με μία μόνο εταιρεία!” τόνισε, φωτογεαφίζοντας εμμέσως της ΔΕΗ, ο κ. Χατζηδάκης και προσέθεσε:
“Πρέπει, λοιπόν, και εδώ να υπάρχει μια πιο κεντρική διαχείριση των αναγκαίων έργων. Επίσης, πρέπει να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες, να δούμε πχ το παράδειγμα της Κύπρου και του Ισραήλ με τις αφαλατώσεις. Και να εφαρμόσουμε προηγμένες τεχνικές για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων για άρδευση. Ενώ βεβαίως πρέπει να λάβουμε και μια σειρά από πιο επείγοντα μέτρα για τους επόμενους μήνες. Μέσα από όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, ο στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε την αδιάλειπτη παροχή νερού τόσο για τους κατοίκους των πόλεων και των χωριών όσο και για τους αγρότες μας. Και φυσικά σε προσιτές τιμές και με ιδιαίτερη φροντίδα για τους πιο ευάλωτους” δίνοντας το στίγμα σε σχέση με τα αναγκαία έργα που πρέπει να γίνουν, όπου και κρύβεται, ενδεχομένως, ένα “κλειδί” που “ξεκλειδώνει” σενάρια ιδιωτικοποίησης.
Από την εφημερίδα 'Εστία'