στη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας (η οποία υπενθυμίζεται ότι συνιστά εθιμικό δίκαιο), στη θαλάσσια ασφάλεια και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, ενώ είχε ξεκαθαρίσει ότι οποιεσδήποτε πράξεις συνιστούν καθ' οιονδήποτε τρόπο παραβιάσεις του εναερίου χώρου ή των χωρικών υδάτων της απορρίπτονται κατηγορηματικά, καθώς υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα και αντιβαίνουν στη διεθνή νομιμότητα και την κυρίαρχη ισότητα των κρατών.
Είχε μάλιστα συμπεριλάβει ρητή αναφορά στα τριμερή σχήματα συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου και Ελλάδας-Κύπρου-Ιορδανίας.
Πιο συγκεκριμένα, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ είχε ζητήσει πέρυσι από τον ΓΓ ΟΗΕ να καταθέσει μέχρι τα τέλη Μαΐου έκθεση για τις προοπτικές της ενίσχυσης της ασφάλειας στην Μεσόγειο. Για την έκθεσή του, ο κ. Γκουτέρες ζήτησε από τα κράτη της περιοχής τις απόψεις τους. Στο αίτημα του ανταποκρίθηκε η χώρα μας, εκμεταλλευόμενη την ευκαιρία να επικοινωνήσει τις θέσεις της ήδη πριν από την αποστολή των λιβυκών Ρηματικών Διακοινώσεων.
Χωρίς να κάνει ρητή αναφορά σε τρίτες χώρες, η ελληνική επιστολή αποδομεί δομικά και επί της αρχής τις τουρκικές και λιβυκές διεκδικήσεις ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Η ελληνική επιστολή εστάλη στις 30 Μαίου 2025, δημοσιεύθηκε στις 15 Ιουλίου και αναρτήθηκε στις 5 Αυγούστου.
Ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων
Η Ελλάδα στην επιστολή της δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη για σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών, όπως αυτά προβλέπονται από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με όλες τις χώρες της περιοχής προς την κατεύθυνση της προώθησης της ειρήνης, ενώ καταδικάζει κάθε ενέργεια που παραβιάζει τον εθνικό εναέριο χώρο ή τα χωρικά ύδατα οποιουδήποτε κράτους.
Αναλυτικότερα, τονίζει επανειλημμένα τη σημασία του σεβασμού της κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της δικαιοδοσίας που διαθέτει κάθε κράτος στις θαλάσσιες ζώνες του, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και καταδικάζει απερίφραστα κάθε ενέργεια ή ρητορική εκ μέρους οποιουδήποτε κράτους που αμφισβητεί αυτές τις αρχές.
"Υπό το πρίσμα αυτό, πράξεις που συνιστούν με οποιονδήποτε τρόπο παραβιάσεις των χωρικών υδάτων ή του εθνικού εναέριου χώρου οποιουδήποτε κράτους της περιοχής από τρίτες χώρες καταδικάζονται κατηγορηματικά, καθώς αντιβαίνουν κατάφωρα στις θεμελιώδεις αρχές της διεθνούς νομιμότητας και της κυριαρχικής ισότητας των κρατών, ενώ υπονομεύουν τη σταθερότητα στην περιοχή και τις ειρηνικές διακρατικές σχέσεις. Το ίδιο απαράδεκτη είναι και η επαναφορά ζητημάτων κυριαρχίας που έχουν επιλυθεί με σαφή και οριστικό τρόπο μέσω διεθνών συνθηκών", αναφέρεται στην ελληνική επιστολή.
Η Ελλάδα υποστηρίζει τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχει το απαραβίαστο των συνόρων για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή μας.
Η Ελλάδα υπογραμμίζει ότι "ο πλήρης σεβασμός και η προστασία των μνημείων εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας, της γλώσσας, της θρησκείας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μειονοτήτων είναι ουσιώδους σημασίας για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής".
Περιφερειακές συνεργασίες
Η ελληνική επιστολή αναφέρει επίσης ότι η χώρα μας αναπτύσσει διμερείς και πολυμερείς συνεργασίες με γειτονικά κράτη όπως η Κύπρος, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ιορδανία, ενώ επιχειρείται επανενεργοποίηση συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Λιβάνου, στοχεύοντας στη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου και στηρίζει πρωτοβουλίες για την ενεργειακή διασύνδεση της περιοχής με την Ευρώπη. Τονίζεται επίσης η σημασία τον σχήματος 3+1 Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ + ΗΠΑ.
Θαλάσσια ασφάλεια
Στο πλαίσιο της Προεδρίας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τον Μάιο του 2025, διοργάνωσε Ανοικτή Συζήτηση Υψηλού επιπέδου για τις παγκόσμιες θαλάσσιες απειλές υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Τονίζεται επίσης ότι η χώρα μας θεωρεί τη θαλάσσια ασφάλεια ζήτημα ύψιστης σημασίας για τη σταθερότητα και την οικονομική ανθεκτικότητα και ως ναυτικό έθνος λαμβάνει μέτρα με γειτονικά κράτη για την καταπολέμηση παράνομων δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο.
Αυτή η ισχυρή δέσμευση, αναφέρεται στην επιστολή, αποτυπώνεται χαρακτηριστικά από τον ηγετικό ρόλο που έχει αναλάβει η Ελλάδα στις ναυτικές επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Atalanta, Aspides και IRINI. Μαζί με τους εταίρους μας και τη διευρυμένη συμμετοχή των κρατών-μελών των Ηνωμένων Εθνών, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας.
Τον Απρίλιο του 2024, η Ελλάδα διοργάνωσε την Ένατη Διάσκεψη «Our Ocean», κατά την οποία τέθηκε το ζήτημα της θαλάσσιας ασφάλειας. Στη Διάσκεψη συμμετείχαν αρκετές χώρες της Μεσογείου.
Κυπριακό
Η Ελλάδα υποστηρίζει μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό στη βάση των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ (ειδική αναφορά στο 2771/2025).
Η Ελλάδα αναφέρει ότι σειρά Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας αφενός καταδικάζει τη μονομερή ανακήρυξη της αποσχιστικής οντότητας στα κατεχόμενα και ζητεί τον σεβασμό, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφετέρου καλεί όλα τα κράτη να μην αναγνωρίσουν οποιοδήποτε κράτος επί της νήσου πέραν της Κυπριακής Δημοκρατίας.
"Στο πλαίσιο αυτό τα Ψηφίσματα καλούν Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους να διαπραγματευτούν μια αμοιβαία αποδεκτή λύση, δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως αυτή ορίζεται στα Ψηφίσματα, με μία διεθνή νομική προσωπικότητα, μία κυριαρχία και μία ιθαγένεια", αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, η Ελλάδα χαιρετίζει τον διορισμό της Μαρίας Ανχελα Ολγκίν ως προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ ΟΗΕ και του Γιοχάνες Χαν ως ειδικού απεσταλμένου της Ε.Ε. για την Κύπρο.
"Η αποστολή της είναι να επαναπροσεγγίσει τα εμπλεκόμενα μέρη στο πλαίσιο συνομιλιών οικοδόμησης εμπιστοσύνης και να συμβουλέψει τον Γενικό Γραμματέα για τα επόμενα βήματα", τονίζεται.
Παλαιστινιακό
Η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της λύσης των δύο κρατών για την Παλαιστίνη, με σαφή απόρριψη οποιουδήποτε ρόλου της Χαμάς την «επόμενη ημέρα» και ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Ισραήλ. Υπογραμμίζει ότι οι όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς πρέπει να απελευθερωθούν άμεσα.
Συρία
Η Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας χωρίς αποκλεισμούς, πλουραλιστικής και ειρηνικής Συρίας, με εγγυήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και σεβασμό στις σχέσεις καλής γειτονίας, καθώς αυτό θα συνέβαλε στη συνολική σταθερότητα στη Μεσόγειο. ΑΠΕ ΜΠΕ