Μεταξύ άλλων, η ένωση της ενεργοβόρου βιομηχανίας τονίζει, επικαλούμενη και τη σχετική μελέτη της Grant Thorton, ότι υπάρχει υπέρμετρη επιβάρυνση των καταναλωτών και υπερκέρδη, κυρίως για τα υδροηλεκτρικά και το φυσικό αέριο. Όπως επισημαίνεται, δεν υπάρχει διαφάνεια στις χρεώσεις που διαμορφώνουν το κόστος ανακατανομής, γιατί εκτός των άλλων η αμοιβή των μονάδων που προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες γίνεται βάσει των προσφορών τους (pay as bid) και απλώς τα κόστη αυτά τα κόστη αυτά ενσωματώνονται στον Λογαριασμό προσαύξησης 3 (ΛΠ3). Στην τοποθέτηση της, η ένωση σημειώνει ότι, από τον Ιούλιο του 2024, παρατηρείται συνεχής αδικαιολόγητη αύξηση του ΛΠ3 έως και κατά 150% ως προς το 2023, λόγω των ως άνω παραγόντων αλλά και της ανεξέλεγκτα αυξανόμενης παραγωγής των ΑΠΕ και των εξαγωγών.
Επίσης, αναφέρει ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στο νέο σχεδιασμό και ειδικότερα στη συμμετοχή με χαρτοφυλάκια οντοτήτων στις δημοπρασίες Ισχύος Εξισορρόπησης πως το σύνολο των πιστώσεων για την αγορά εξισορρόπησης πηγαίνει στον δεσπόζοντα παίκτη. Συγκεκριμένα, από την έκθεση πεπραγμένων της ΡΑΕ του 2023 προκύπτει ότι για το συγκεκριμένο έτος 620εκ € εκ των συνολικά 738εκ € καταβλήθηκαν στη ΔΕΗ.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΒΙΚΕΝ υπογραμμίζει ότι καθίσταται επιτακτική η λήψη μέτρων που να έχουν τους ίδιους στόχους με την παρούσα διαβούλευση, ενώ τονίζει ότι πρέπει να μελετηθούν τα μέτρα που ήδη εφαρμόζονται στην Ιταλία, η οποία έχει το ίδιο μοντέλο αγοράς εξισορρόπησης της κεντρικής κατανομής (central dispatch).
Σε μελέτη της Grant Thorton, που εκπόνησε για λογαριασμό της ΕΒΙΚΕΝ, και η οποία εξετάζει το πλαίσιο λειτουργίας της ιταλικής Αγοράς Εξισορρόπησης, καταδεικνύεται ότι οι ελληνικές χρεώσεις είναι συστηματικά υψηλότερες και πιο ευμετάβλητες. Ειδικότερα, η μέση χρέωση ως ποσοστό της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) διαμορφώθηκε στην Ελλάδα στο περίπου 12% την περίοδο 2024-2025 (έως Απρίλιο), έναντι περίπου 3% στην Ιταλία. Οι αντίστοιχες χρεώσεις ανήλθαν κατά μέσο όρο σε 12.2 €/MWh στην Ελλάδα και 3 €/MWh στην Ιταλία κατά την ίδια περίοδο. Το χάσμα αυτό διευρύνεται αισθητά από το β’ εξάμηνο του 2024 και έπειτα, αντανακλώντας διαρθρωτικές διαφορές στη λειτουργία των αγορών εξ ισορρόπησης, όπως επίσης και στη μεθοδολογία κατανομής κόστους και εσόδων από τις συγκεκριμένες αγορές, σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ.
Επίσης, υπογραμμίζεται πως η ιταλική Αγορά Εξισορρόπησης (MSD) διαφέρει ουσιωδώς από τις αγορές Επόμενης Ημέρας, καθώς στοχεύει στη διασφάλιση της στιγμιαίας ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, στη σταθερότητα της συχνότητας και στη διαχείριση ενδοζωνικών συμφορήσεων.
Η συμμετοχή των μονάδων γίνεται μέσω προσφορών σε μηχανισμό pay -as-bid, ενώ στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης TIDE η αγορά μετασχηματίζεται σε ενιαία Αγορά Εξισορρόπησης και Ανακατανομής, με ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών πλατφορμών εξισορρόπησης (π.χ. PICASSO και MARI), κατάργηση ορίων εγκατεστημένης ισχύος, δυνατότητα συμμετοχής ΑΠΕ μέσω συγκεντρωτικών μονάδων και εφαρμογή δεκαπεντάλεπτης χρονικής ανάλυσης (ISP) για τον υπολογισμό των αποκλίσεων.
Αναφορικά με την πρόταση του ΑΔΜΗΕ, που θέτει σε διαβούλευση η ΡΑΑΕΥ, η ΕΒΙΚΕΝ τη θεωρεί ως μια βάση για να αρχίσει σε βάθος ένας γόνιμος διάλογος, ο οποίος πρέπει να λάβει υπόψη το σχεδιασμό των αγορών όπως αυτή της Ιταλίας, με την οποία έχει βασικές διαφορές. Σημαντικότερη διαφορά θεωρεί το ότι στην Ιταλία γίνεται προαγορά ενέργειας/ισχύος εξισορρόπησης σε έξι περιόδους μέσα και πριν την DAM (αγορά επόμενης ημέρας), ενώ η προς διαβούλευση πρόταση προβλέπει προαγορά ισχύος εφεδρείας πριν την DAM με ένα διαγωνισμό, κάτι που, σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ, μπορεί να αποδειχθεί πολύ ακριβή επιλογή.
Αξιολογώντας επί μέρους σημεία της προς διαβούλευση πρότασης, η ένωση της ενεργοβόρου βιομηχανίας τονίζει ότι η προτεινόμενη δυνατότητα συμμετοχής ανά χαρτοφυλάκιο οντοτήτων, αν και δίνει όντως την ευελιξία στους
συμμετέχοντες να υπολογίσουν ένα πρόγραμμα αγοράς για συμμετοχή στην DAM, ωστόσο εγγενώς δίνεται εμμέσως κίνητρο σε όλους τους πιθανούς συμμετέχοντες να προσφέρουν καθολικά διαθέσιμη ισχύ, ανεξαρτήτως της ζητούμενης ποσότητας από τον ΑΔΜΗΕ, καθώς η Αγορά Επόμενης Ημέρας συνδιαμορφώνεται και από τις περιβάλλουσες αγορές.
Επίσης, η ΕΒΙΚΕΝ εκφράζει τον προβληματισμό της για το ότι δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής στους διαγωνισμούς ισχύος εξισορρόπησης με χαρτοφυλάκια οντοτήτων, που μπορούν να ενσωματώνουν ταυτόχρονα διαφορετικές τεχνολογίες ( θερμικές μονάδες, υδροηλεκτρικά, μονάδες αποθήκευσης) και θεωρεί ότι πρέπει να τεθεί περιορισμός, ώστε τα χαρτοφυλάκια να περιλαμβάνουν μονάδες μόνο μιας τεχνολογίας και όχι συνδυασμό τεχνολογιών, με στόχο τον δίκαιο ανταγωνισμό.
Παράλληλα, συμφωνεί με την πρόβλεψη για τουλάχιστον ωριαία χρονική διάσταση των προσφορών θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ωριαία, ενώ προτείνει να δοθεί η δυνατότητα σε συμμετέχοντες (ειδικά ΑΠΕ) να μπορούν να μεταβάλλουν τις προσφορές τους και σε πιο σύντομα διαστήματα (π.χ. 15λέπτα).
Δείτε εδώ αναλυτικά τη συμμετοχή της ΕΒΙΚΕΝ στην Δημόσια Διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ αναφορικά με την Εισήγηση του ΑΔΜΗΕ για τις βασικές αρχές σχεδιασμού των δημοπρασιών Ισχύος Εξισορρόπησης και της Διαδικασίας Ενοποιημένου Προγραμματισμού