της λαθρομετανάστευσης, που αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της Μελόνι με την αύξηση της ιταλικής επιρροής στην Αφρική.
Τυνησία
Δεν είναι τυχαίο ότι πριν πάει στην Κωνσταντινούπολη, η Τζόρτζια Μελόνι πραγματοποίησε επίσκεψη στην Τυνησία. Μάλιστα η εν λόγω επίσκεψη ήρθε λίγες μέρες αφότου την χώρα είχε επισκεφτεί ο σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ αμερικανολιβανέζος επιχειρηματίας Μασάντ Μπούλος στο πλαίσιο της περιοδείας του στο Μαγκρέμπ, δείχνοντας το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που επιδεικνύουν πλέον οι ΗΠΑ για την περιοχή. Δεν έγινε γνωστό αν ο Μπούλος αποκόμισε κάποια οφέλη από την επίσκεψή του αυτή, ωστόσο η μετέπειτα επίσκεψη της Μελόνι, που αποτελεί ένα από τους ελάχιστους Ευρωπαίους συνομιλητές του Τραμπ, απέδωσε καρπούς και με το παραπάνω. Η Τζιόρτζια Μελόνι, συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Τυνησίας, Καΐς Σαΐντ, στην Τύνιδα, για να συζητήσουν το φιλόδοξο «σχέδιο Ματέι», το οποίο πήρε το όνομά του από τον Ενρίκο Ματέι, ιδρυτή της ιταλικής κρατικής ενεργειακής εταιρείας Eni και συνιστά και τη στρατηγική της Ρώμης για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στην Αφρική προκειμένου να τεθούν υπό έλεγχο οι μεταναστευτικές ροές. Σύμφωνα με το ιταλικό μέσο Agenzia Nova, οι δύο χώρες συμφώνησαν τη χρηματοδοτική στήριξη ύψους 50 εκατ. ευρώ της Τυνησίας από την Ιταλία για ενεργειακά έργα και ΑΠΕ (ανανεώσιμες πήγες ενέργειας), γραμμή πίστωσης 55 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των ΜμΕ (Μικρομεσαίων επιχειρήσεων) στην Τυνησία, ενώ υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας (MOU), προκειμένου να συνεργάζονται τα δύο υπουργεία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στην έρευνα. Όσον αφορά το μεταναστευτικό η Μελόνι ανέφερε ότι η Ιταλία μπορεί να φιλοξενεί περίπου 12.000 νόμιμους μετανάστες.
Ως φαίνεται οι επαφές της Μελόνι έρχονται συμπληρωματικά με τις αμερικανικές ενέργειες στην περιοχή. Εξάλλου , ο Μπούλος βρέθηκε στα τέλη Ιουλίου και στην Λιβύη, στην πρώτη διπλωματική επίσκεψη ανώτερου Αμερικανού αξιωματούχου στη Βόρεια Αφρική, που μέχρι πρότινος ένιωθε παραμελημένη από την Ουάσιγκτον, πέρα από περιόδους κρίσεων. Φθάνοντας πρώτα στην Τρίπολη για να συναντήσει τον πρωθυπουργό Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπ και αργότερα ταξιδεύοντας ανατολικά στη Βεγγάζη για να συναντηθεί με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, η επίσκεψη του Μπούλος τον Ιούλιο, σηματοδότησε το πιο ορατό σημάδι μέχρι στιγμής του ανανεωμένου αμερικανικού ενδιαφέροντος για τη Λιβύη κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Τραμπ. Ο προσωρινός πρωθυπουργός με έδρα την Τρίπολη, Abdul Hamid Dbeibah, πρότεινε μια ευρεία συνεργασία ΗΠΑ-Λιβύης ύψους 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που καλύπτει τις υποδομές ενέργειας, υγείας και μεταφορών. Επιπλέον, όπως έγινε γνωστό μετά από σχεδόν μια δεκαετία η αμερικανική πετρελαϊκή Exxon Mobil επιστρέφει ενεργά στη Λιβύη, υπογράφοντας μνημόνιο συνεργασίας με την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC).Η συμφωνία προβλέπει τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα, με στόχο τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Σε σχετική ανακοίνωσή της, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) ανέφερε ότι το μνημόνιο εστιάζει στη διεξαγωγή λεπτομερών γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα που βρίσκονται στα ανοικτά της βορειοδυτικής Λιβύης και στη λεκάνη της Σύρτης.
Aυξανόμενη δυναμική
Στο πλαίσιο αυτό η συνάντηση των τριών, Τουρκίας, Λιβύης και Ιταλίας στην Κωνσταντινούπολη αποκτά μια αυξανόμενη δυναμική ειδικά μετά το ανανεωμένο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την ευρύτερη περιοχή. Η δε συγκυρία είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για τα ελληνικά συμφέροντα, όχι μόνο λόγω της αναθεωρητικής πολιτικής της Τουρκίας που εξέδωσε χάρτη με θαλάσσια πάρκα αποκλείοντας το Καστελόριζο αλλά και εξαιτίας της επιθετικής ρητορικής της Λιβύης που αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος νοτίως της Κρήτης και μαζί με την Άγκυρα επιδιώκουν να προωθήσουν το τουρκολιβυκό μνημόνιο επί του πεδίου. Και η συμμετοχή της Ιταλίας στα τουρκολιβυκά σχέδια δείχνει αν μη τι άλλο μια σιωπηρή ανοχή, που πρέπει να προβληματίσει την Αθήνα, καθώς φαίνεται ότι τα “ήρεμα νερά” με την Άγκυρα έχουν οδηγήσει σε πλέον επικίνδυνα μονοπάτια και εντός της ΕΕ, χάνοντας την υποστήριξη και Ευρωπαίων εταίρων στην προάσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Σε μια εποχή που το διεθνές δίκαιο έχει γίνει σχεδόν κουρελόχαρτο, η Αθήνα δεν μπορεί να αρκείται μόνο σε αυτό το επιχείρημα. Ούτε να αρκείται σε ρόλο θεατή, που τρέχει διαρκώς πίσω από τις εξελίξεις. Ούτε φυσικά να βασίζεται σε συμμαχίες, που μόνο δεδομένες δεν μπορούν να θεωρηθούν σε αυτό το ραγδαία εξελισσόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον.
Το σχέδιο 3+1 που περιλαμβάνει την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ με ενδεχόμενη συνεργασία και των ΗΠΑ δεν είναι πανάκεια. Ειδικά όταν η Αθήνα έχει να αντιμετωπίσει την εξαιρετικά επικίνδυνη Τουρκία, που προσπαθεί να εδραιώσει με κάθε τρόπο την υπεροχή της στην Μεσόγειο. Και απαντάει σε κάθε ελληνική πρωτοβουλία με απίστευτη ταχύτητα, επιχειρώντας να δέσει στο δικό της άρμα, τις ΗΠΑ με την σύναψη νέας συμφωνίας LNG αλλά και διανοίγοντας δρόμους συνεργασίας με την Λιβύη και άλλες αφρικανικές χώρες, με τις οποίες έχει αναπτύξει πολύ στενές σχέσεις.