Σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να μην ψοφήσουν τα εκατοντάδες άλογα που ζουν στο Δέλτα από τη δίψα, οι τοπικές αρχές σε συνεργασία με περιβαλλοντικές οργανώσεις μεταφέρουν με βυτία νερό στις νησίδες.
Οι βόρειοι γείτονες ελέγχουν τις ροές σε Μακεδονία και Θράκη
«Οι πρόσφατοι θάνατοι των άγριων αλόγων δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, είναι ένα καμπανάκι κινδύνου για ένα οικοσύστημα που αργοπεθαίνει υπό την πίεση της κλιματικής κρίσης», λέει στην «Κ» ο πρώην αντιπεριφερειάρχης Εβρου, Δημήτρης Πέτροβιτς.
Την ίδια στιγμή, οι πεδιάδες του βόρειου Εβρου ξεδίψασαν προσωρινά χάρη στα νερά που μας στέλνει η Βουλγαρία μέσω του ποταμού Αρδα, πλην όμως οι ποσότητες που προβλέπονται από την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Σόφιας δεν επαρκούν για να φτάσουν νοτιότερα και να ποτίσουν και τον κάμπο στον νότιο Εβρο.
Το δράμα, ωστόσο, που βιώνει τούτες τις μέρες ο Εβρος πρέπει να ηχήσει ως «alert» όχι μόνο στα σύνορα, αλλά μέχρι την Αθήνα, για να θυμίσει ότι οι πεδιάδες της Μακεδονίας και της Θράκης με την πλούσια γεωργική τους παραγωγή βρίσκονται σε ομηρία. Εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά από τα νερά που πηγάζουν από άλλες όμορες χώρες, δηλαδή Βουλγαρία (Αρδας, Νέστος, Στρυμόνας, Eβρος), Βόρεια Μακεδονία (Αξιός), οι οποίες εκ της θέσεώς τους μπορούν να ανοιγοκλείνουν τις «βάνες» και να ζωογονούν ή να καταστρέφουν την οικονομία μας.
Εως τώρα δεν το κάνουν γιατί δεν έχουν βρεθεί σε ανάγκη, αλλά ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι στο μέλλον δεν θα θελήσουν να περιορίσουν τη ροή των νερών που περνούν τα σύνορα, κρίνοντας ότι οι διαρκώς μειούμενες ποσότητες δεν επαρκούν για την οικονομία τους;
Η από βορρά ροή υδάτων που διαβαίνουν τα σύνορά μας, ρυθμίζεται από διακρατικές συμφωνίες που είχαν υπογραφεί κατά το παρελθόν, υπό διαφορετικές συνθήκες, κλιματολογικές και γεωπολιτικές. Τα νερά του Αρδα μάς χορηγήθηκαν για τριάντα χρόνια από τη Βουλγαρία με βάση συμφωνία του 1964 ως πολεμική αποζημίωση για τη βουλγαρική κατοχή στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – πέρυσι και μόλις την άνοιξη υπογράφτηκε μια νέα, πενταετής και προσωρινή, που θα επιτρέπει στον βόρειο Eβρο να μη στεγνώσει.
Με τη συμφωνία των τότε ΥΠΕΞ Παπούλια και Μλαντένοφ, το 1995 –οι διαπραγματεύσεις είχαν ξεκινήσει το 1964– η Βουλγαρία αφήνει τη διέλευση προς την Ελλάδα του 29% των ποσοτήτων της κοίτης του Νέστου, για να ποτίζονται οι κάμποι της Καβάλας και της Ξάνθης.
Ζήτημα συζήτησης με την Τουρκία δεν τίθεται για τα νερά, δεδομένου ότι η συνοριογραμμή βρίσκεται στο μέσον της κοίτης του Εβρου και δεν την ακουμπάει κανείς.
Οι καιροί έχουν αλλάξει. Πρέπει να μπει ψηλά στην ατζέντα της διπλωματίας μας αυτό το θέμα. Δεν μπορεί να αφήνουμε τις διαπραγματεύσεις σε διάφορους ΓΟΕΒ, ΤΟΕΒ ή ακόμα στις τοπικές περιφέρειες, λέει στην «Κ» πηγή με γνώση του ζητήματος.
Συμφωνία για τα νερά του Στρυμόνα δεν υπάρχει, τουλάχιστον για τις ποσότητες που καταφθάνουν στο ύψος των Σερρών, ενώ για τον Αξιό, Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία είχαν αρχίσει συνομιλίες για τη διαχείριση των νερών το 1970 υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, την οποία ωστόσο δεν υπέγραψαν για να ενταφιαστεί το όλο θέμα λόγω των κακών σχέσεων με την αναβίωση, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, του Μακεδονικού Ζητήματος.
Στη Βουλγαρία η παράταση της συμφωνίας για τον Αρδα προκαλεί ήδη αντιδράσεις και μάλιστα το εθνικιστικό φιλορωσικό κόμμα «Αναγέννηση», τρίτο σε δύναμη, έφερε το θέμα στη Βουλή, καταγγέλλοντας «ξεπούλημα του εθνικού πλούτου στους Ελληνες». Με τη Βόρεια Μακεδονία δεν τίθεται καν ζήτημα συζήτησης για τον Αξιό, λόγω της γνωστής κατάστασης.
Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε πρόσφατα εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, αλλά δεν έγινε γνωστό εάν προβλέπεται σε αυτό ειδικός σχεδιασμός για τα διασυνοριακά νερά, θέμα που άπτεται και της εξωτερικής πολιτικής.
Οπως επισήμαιναν πηγές που διαχρονικά έχουν ασχοληθεί με τους διακρατικούς υδάτινους πόρους, απαιτούνται στις νέες συνθήκες συνεκτική πολιτική σε κεντρικό επίπεδο και λεπτοί διπλωματικοί χειρισμοί. «Οι καιροί έχουν αλλάξει. Πρέπει να μπει ψηλά στην ατζέντα της διπλωματίας μας αυτό το θέμα. Αφορά την οικονομία και την εθνική μας ασφάλεια. Δεν μπορεί να αφήνουμε τις διαπραγματεύσεις σε διάφορους ΓΟΕΒ, ΤΟΕΒ ή ακόμα στις τοπικές περιφέρειες», τόνισε μια εξ αυτών στην «Κ», επισημαίνοντας πως «οι Τούρκοι κάνουν εγκαίρως τα κουμάντα τους, μια χαρά τα βρίσκουν με τους Βουλγάρους και ποτέ δεν μένουν χωρίς νερό στη δική τους πλευρά του Εβρου».
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)