Η Shein, μαζί με άλλες κινεζικές πλατφόρμες άμεσου εμπορίου έχει βρεθεί στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών αρχών καθώς θεωρούνται υπαίτιες της κατάρρευσης των μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων.
Από ασαφείς μέχρι ψευδείς ήταν οι δηλώσεις για την περιβαλλοντική πολιτική που αναφέρονταν στη διαδικτυακή εμπορική πλατφόρμα Shein, σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή της Ιταλίας για τον ανταγωνισμό Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato (AGCM). Κατόπιν πολύμηνης έρευνας, η AGCM διαπίστωσε πως η Shein προωθούσε μία παραπλανητική εικόνα όσον αφορά τις πρακτικές της για την ανακύκλωση ενδυμάτων, τις εκπομπές αερίων, και τη βιωσιμότητα των πρώτων υλών. Ως εκ τούτου, η κινεζική εταιρεία καλείται να πληρώσει πρόστιμο 1 εκατομμυρίου ευρώ, με τη διοίκησή της να αναφέρει πως συμμορφώθηκε πλήρως με τα αιτήματα των αρχών και θα προσαρμόσει το σχετικό περιεχόμενός της.
Αυτό είναι το δεύτερο πρόστιμο που επιβάλλεται στον ευρωπαϊκό βραχίονα της Shein τις τελευταίες εβδομάδες, με τη Γαλλία να εκδικάζει το συγκριτικά ποσό-μαμούθ των 40 εκατομμυρίων ευρώ στις 3 Ιουλίου. Οι κινεζικές πλατφόρμες απευθείας πωλήσεων όπως η Shein, το Temu, και το AliExpress έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών αρχών πρόσφατα. Οι λόγοι είναι δύο.
Αφενός, οι πλατφόρμες αυτές πουλούν προϊόντα άμεσα στους τελικούς καταναλωτές, με τις παραγγελίες συχνά να ταξιδεύουν από την Κίνα ή από κινεζικές αποθήκες εντός ΕΕ. Επειδή, όμως οι παραγγελίες κυμαίνονται σε επίπεδα λιανικής, συνήθως μεταξύ μερικών δεκάδων ή εκατοντάδων ευρώ, τα κόστη εισαγωγής είναι σχεδόν μηδενικά, με αποτέλεσμα η ΕΕ να έχει διαφυγόντα κέρδη. Ταυτόχρονα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αναγκάζονται να πληρώσουν τέλη για τα εισαγόμενα προϊόντα συν τα λειτουργικά κόστη τους επί ευρωπαϊκού εδάφους, δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις κινεζικές πλατφόρμες. Εξαιτίας αυτού, εξετάζεται η επιβολή ενός κατώτατου δασμού 2 ευρώ ανά πακέτο.
Αφετέρου, οι κολοσσοί αυτοί μπορεί μεν να έχουν δισεκατομμύρια κέρδη, ωστόσο δεν είναι απολύτως αξιόπιστοι. Από παραπλανητικές δηλώσεις και προσφορές, όπως στην περίπτωση της Shein, μέχρι και διάφορες “απάτες”, όπως μη αποστολή των προπληρωμένων παραγγελιών και διαρροή των προσωπικών δεδομένων των χρηστών, αυτές οι πλατφόρμες αυτές θεωρούνται γκρίζες ζώνες του διαδικτύου.
Πέραν αυτών, είναι κοινό μυστικό πως τα προϊόντα που πωλούνται σε αυτές τις πλατφόρμες είναι εξαιρετικά φθηνά επειδή παράγονται μέσω της εκμετάλλευσης των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Χαρακτηριστικά, τα ενδύματα που πωλούνται μέσω Shein χαρακτηρίζονται ως «γρήγορη μόδα», δηλαδή ρουχισμός χαμηλής ποιότητας, η παραγωγή και η σύντομη απόρριψη του οποίου έχουν βαριές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία, η βιομηχανία ένδυσης προκαλεί περίπου το 10% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 και το 20% της μαζικής μόλυνσης υδάτων.
Η ποσοστιαία αλλαγή των ρύπων και τα εσόδων της Shein και άλλων μεγάλων εταιρειών ένδυσης μεταξύ 2022-2023. Πηγή: Business of Fashion.
Το πράσινο ξέπλυμα αποτελεί ένα εύκολο εργαλείο ώστε αυτές οι πλατφόρμες να ενισχύσουν το κοινωνικό προφίλ τους, πείθοντας τους χρήστες— κυρίως νεαρά άτομα με αυξημένες περιβαλλοντικές ανησυχίες— πως η χρήση τους είναι πολύ λιγότερο επιβλαβής σε σχέση με την πραγματικότητα. Από την άλλη, οι εξαιρετικά χαμηλές τιμές αυτών των διαδικτυακών καταστημάτων σε συνδυασμό με τον καλπάζοντα πληθωρισμό σε πολλές δυτικές οικονομίες, σημαίνει πως οι καταναλωτές δύσκολα θα εγκαταλείψουν αυτές τις πλατφόρμες χωρίς να υπάρχουν συγκρίσιμες εναλλακτικές στη χώρα τους.