Οι νόμοι της υδραυλικής έχουν παραβιαστεί. Τα ποσοστά αποδοχής του Ντόναλντ Τραμπ έχουν πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα της δεύτερης θητείας του, αλλά τα ποσοστά του Δημοκρατικού Κόμματος έχουν πέσει ακόμη περισσότερο. Θα έπρεπε να είναι στα ύψη. Μόνο το ένα τρίτο των Αμερικανών τα εγκρίνει. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τα κεντρώα και κεντροαριστερά κόμματα σε όλη τη Δύση.
Η εξαίρεση είναι ο Καναδάς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Φιλελεύθερο Κόμμα του Μαρκ Κάρνεϊ είναι ο πιο ένθερμος υπερασπιστής της κυριαρχίας του Καναδά, ενώ η αντιπολίτευση έχει υιοθετήσει μια υπερβολικά φιλική στάση απέναντι στον Τραμπ. Ωστόσο, ο Καναδάς είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Ο δυτικός φιλελευθερισμός εξακολουθεί να βρίσκεται σε πτώση.
Όπου τα φιλελεύθερα δημοκρατικά κόμματα είναι στην εξουσία, η κανονική υδραυλική εξακολουθεί να ισχύει. Έναν χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, το Εργατικό Κόμμα του Σερ Κιρ Στάρμερ είναι τυχερό που συγκεντρώνει το 25% των ψήφων. Το λαϊκιστικό κόμμα Μεταρρύθμιση του Νάιτζελ Φάρατζ, που ιδρύθηκε πριν από επτά χρόνια, προσελκύει εν τω μεταξύ σχεδόν το ένα τρίτο των ψηφοφόρων.
Λιγότερο από τρεις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων τους, τα δύο μεγάλα κόμματα της Γερμανίας βρίσκονται σε ισοπαλία με την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία. Αυτό συμβαίνει παρά (ή ίσως εξαιτίας) του γεγονότος ότι οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες χαρακτήρισαν πρόσφατατο AfD ως ακροδεξιό.
Στη Γαλλία, το ακροδεξιό κόμμα Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν προηγείται επίσης κατά πολύ των άλλων κομμάτων στις δημοσκοπήσεις, παρά το γεγονός ότι η Λεπέν έχει αποκλειστεί από τη συμμετοχή στις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Από τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, η ακροδεξιά Τζιόρτζια Μελόνι στην Ιταλία έχει το υψηλότερο ποσοστό αποδοχής. Ακόμη και ο Τραμπ, ο οποίος βυθίζεται σε μια αυτοδημιούργητη στασιμότητα, κρατιέται. Το πρόσφατο ποσοστό 37% που έλαβε στην έρευνα της Γκάλοπ είναι πολύ υψηλότερο από αυτό του Δημοκρατικού Κόμματος.
Όταν η Αριστερά είναι στην εξουσία, οι λαϊκιστές επωφελούνται. Όταν η Δεξιά κατέχει την εξουσία, η Αριστερά σπάνια το κάνει. Για περαιτέρω αποδείξεις, δείτε το Ισραήλ του Μπέντζαμιν Νετανιάχου και την Ινδία του Ναρέντρα Μόντι.
Το γεγονός ότι υπάρχουν πολλαπλές αιτίες για την κακή κατάσταση του δυτικού φιλελευθερισμού καθιστά πιο δύσκολη την επίλυσή της. Η πολυπλοκότητα ενθαρρύνει τις εσωτερικές διαμάχες. Πολύ καιρό μετά την αποχώρηση της Τέιλορ Σουίφτ από την ενεργό δράση, οι Δημοκρατικοί εξακολουθούν να διαφωνούν για το αν ο Τζο Μπάιντεν ήταν πολύ μεγάλος για να είναι υποψήφιος ή πολύ εγωιστής για να παραιτηθεί νωρίτερα. Μπορεί επίσης να εξακολουθούν να συζητούν για το αν η Αριστερά είναι πολύ «woke» ή όχι αρκετά «woke».
Μπορεί η Αριστερά που βρίσκεται στην εξουσία να κάνει περισσότερα για να βελτιώσει την οικονομία για τις εργατικές τάξεις; Η μετανάστευση εμπλουτίζει την κοινωνία ή πιέζει περαιτέρω την εργατική τάξη; Πρέπει να υπάρχει φόρος περιουσίας; Το Ισραήλ διαπράττει εγκλήματα πολέμου; Τέτοιες ερωτήσεις προκαλούν αναμφίβολα διχασμό.
Πέρα από τις εσωτερικές διαιρέσεις, ο σύγχρονος φιλελευθερισμός έχει δύο ελαττώματα χαρακτήρα που αποτελούν κακό οιωνό για την αναβίωση του.
Το πρώτο είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης. Είναι πολύ καλό να επισημαίνουμε τους κινδύνους που ενέχουν ο Τραμπ, ο Φάρατζ, η Λεπέν και άλλοι. Θα ήταν αμέλεια να μην το κάνουμε. Αλλά δεν αρκεί να επισημαίνουμε τα αρνητικά. Ουδέποτε είπε κάποια νικήτρια σε διαγωνισμό ομορφιάς: «Μπορεί να μην είμαι όμορφη, αλλά έχετε δει αυτή την άσχημη δίπλα μου;».
«Μαζί είμαστε πιο δυνατοί», «όταν πολεμάμε, νικάμε» ή παραλλαγές αυτών των συνθημάτων δεν καλύπτουν την αβεβαιότητα που κρύβεται από κάτω. Όπως είπε κάποτε ο Μπιλ Κλίντον, το δυνατό και το λάθος νικά πάντα το αδύναμο και το σωστό. Οι ομάδες έρευνας δεν μπορούν να λύσουν αυτό το πρόβλημα.
Το δεύτερο ελάττωμα του δυτικού φιλελευθερισμού είναι η αδιαλλαξία.
Οι Αμερικανοί φιλελεύθεροι έδειξαν το χειρότερο πρόσωπό τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το γεγονός ότι οι συντηρητικοί αντιεμβολιαστές ήταν ακόμα πιο τρελοί δεν πρέπει να μας παρηγορεί. Τη μια μέρα, ο Δρ Άντονι Φάουτσι έλεγε στην Αμερική ότι οι μάσκες δεν ήταν απαραίτητες. Την επόμενη, η Ροσέλ Γουαλένσκι, τότε επικεφαλής των Κέντρων Ελέγχου Ασθενειών, επέμενε ότι τα παιδιά δύο ετών πρέπει να φορούν μάσκα όλη την ημέρα.
Όποιος διατύπωνε τη θεωρία ότι ο ιός μπορεί να προήλθε από ένα εργαστήριο στην Γουχάν, αποδοκιμαζόταν ως σινοφοβικός ή και χειρότερα. Τον Δεκέμβριο του 2020, όταν τα εμβόλια έγιναν διαθέσιμα, η Ένωση Εκπαιδευτικών του Σικάγου έγραψε στο Twitter: «Η πίεση για την επαναλειτουργία των σχολείων έχει τις ρίζες της στον σεξισμό, τον ρατσισμό και τον μισογυνισμό».
Όλοι συμφωνούσαν τότε ότι η φιλελεύθερη Σουηδία ήταν ανόητη που επέλεξε την οδό της ανοσίας του πληθυσμού. Το γεγονός ότι η Σουηδία κατέληξε να έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας στην Ευρώπη δεν έχει τονιστεί με τον ίδιο τρόπο.
Η Covid δεν είναι Αρχαία Ιστορία. Οποιαδήποτε έρευνα που εξετάζει τους λόγους για τους οποίους τόσοι πολλοί νέοι ψηφοφόροι στρέφονται προς τα Δεξιά και που αποκλείει την εμπειρία τους από την πανδημία είναι χάσιμο χρόνου.
Ο δρόμος προς την ανάκαμψη ξεκινά με το να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη. Θα έπρεπε να είναι υποχωρεωτική η ανάγνωση του σημαντικού βιβλίου «In Covid’s Wake: How Our Politics Failed Us» (Στον απόηχο της Covid: Πώς μας απογοήτευσε η πολιτική μας), δύο μελετητών του Πρίνστον. Το γεγονός ότι δεν έχει γραφτεί κριτική από τις περισσότερες μεγάλες εφημερίδες είναι ανησυχητικό.
Όπως ισχύουν οι κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης, έτσι ισχύει και η ελευθερία του λόγου.
Οι φιλελεύθεροι έλεγαν «Ακολουθήστε την επιστήμη», συγχέοντας την επιστήμη με την πίστη. Η επιστήμη είναι μια διαδικασία δοκιμών και σφαλμάτων που λειτουργεί μόνο με ανοιχτό πνεύμα απέναντι στη διαφωνία. Το ίδιο ισχύει για τον πολιτικό διάλογο στα πανεπιστήμια, στις εφημερίδες, στις δεξαμενές σκέψης και στην κοινωνία γενικότερα.
Για πολλούς νεότερους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα άνδρες, το σημερινό φιλελεύθερο κατεστημένο μοιάζει περισσότερο με συντηρητικό. Οι μορφωμένες ελίτ δημιουργούν ορθοδοξία για το τι πρέπει να λέμε και να κάνουμε. Η ομοιότητα με τον Βικτωριανισμό της περιόδου 1850-1870 είναι κάτι περισσότερο από φευγαλέα. Οι Βικτωριανοί ρύθμιζαν τους κανόνες συμπεριφοράς και τα ήθη. Επίσης, φοβόντουσαν τον όχλο.
Οι θρησκείες που αναπτύσσονται αναζητούν προσηλυτισμένους. Αυτές που φθίνουν κυνηγούν τους αιρετικούς. Τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, ο δυτικός φιλελευθερισμός βρίσκεται επικίνδυνα κοντά στο δεύτερο.
Τα καλά νέα είναι ότι ο φιλελευθερισμός έχει ανακάμψει και στο παρελθόν μετά από απώλεια αυτοπεποίθησης. Τα κακά νέα είναι ότι χρειάστηκε ένας γενοκτονικός δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος για να ανακαλυφθεί εκ νέου η αναγκαιότητά του. Η ελπίδα ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται σε μια καμπύλη μάθησης δεν αποτελεί στρατηγική. Τα θετικά επιχειρήματα υπέρ της φιλελεύθερης Δημοκρατίας στον σημερινό κόσμο εξακολουθούν να περιμένουν να ακουστούν.
(πηγή: The Financial Times - από euro2day.gr)