Εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη δημιουργία, στη Δυτική Μακεδονία, ενός εκ των πέντε Gigafactories Τεχνητής Νοημοσύνης (T.N.) που σχεδιάζονται στην Ευρώπη, στο πλαίσιο σχετικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει καταθέσει, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Όμιλος ΔΕΗ.
Πρόκειται για επένδυση της τάξεως των 3 έως 5 δισ. ευρώ για το καθένα από τα γιγαντιαία εργοστάσια Τ.Ν., με την Ε.Ε. να έχει ανακοινώσει ότι για το σύνολο των προς υλοποίηση Gigafactories θα κινητοποιηθούν συνολικά πόροι 20 δισ. ευρώ, τμήμα των 200 δισ. που θα επενδυθούν συνολικά για την Τ.Ν., προκειμένου η Ευρώπη να αποκτήσει τις δικές της κρίσιμες υποδομές.
Τα Gigafactories Τ.Ν. αποτελούν γιγαντιαία κέντρα δεδομένων, σχεδιασμένα και βελτιστοποιημένα ειδικά για τις ανάγκες της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Όπως είναι γνωστό, η Ε.Ε. έχει μένει πολύ πίσω, σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα, χώρες στις οποίες για τις υποδομές αυτές έχουν επενδύσει ήδη οι τεχνολογικοί τους κολοσσοί (Microsoft, Google, Amazon, Meta και Baidu, Alibaba, Tencent, Huawei).
Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Ε.Ε. την προηγούμενη εβδομάδα, εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη δημιουργία Gigafactories Τ.Ν. κατέθεσαν συνολικά 76 φορείς από 16 κράτη και σε 60 διαφορετικές τοποθεσίες.
Όπως επισημάνθηκε, μάλιστα, «ο μεγάλος αριθμός προτάσεων που ελήφθησαν ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες της Επιτροπής. Αποτελεί σαφή απόδειξη της υψηλής δυναμικής και του ενδιαφέροντος για την Τεχνητή Νοημοσύνη σε όλη την Ευρώπη και ιδίως για τα γιγαντιαία εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης».
Στους ενδιαφερόμενους περιλαμβάνονται μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρίες από τις αγορές των κέντρων δεδομένων, των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας, καθώς και επενδυτές. Πρόκειται για το αρχικό στάδιο της διαδικασίας, κατά το οποίο η Επιτροπή θα χαρτογραφήσει το δυναμικό που υφίσταται εν όψει της επίσημης πρόσκλησης για την υποβολή των δεσμευτικών προτάσεων, που έχει προγραμματιστεί για το τέλος του 2025.
Το μεγαλύτερο τμήμα των κεφαλαίων που θα διατεθούν για τα Gigafactories Τ.Ν. θα προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα (τουλάχιστον το 65%) και η Ε.Ε. θα ξεκινήσει σύντομα συζητήσεις με όλους τους ενδιαφερόμενους για να προετοιμάσει τα επόμενα βήματα της εν λόγω πρωτοβουλίας.
Οι αποφάσεις για την προσπάθεια της Ευρώπης να επενδύσει στις δικές της υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης (InvestAI), μια πρωτοβουλία για την κινητοποίηση 200 δισ. ευρώ σε επενδύσεις στην Τ.Ν., ανακοινώθηκαν τον Φεβρουάριο του 2025, στη Σύνοδο Κορυφής για την Τ.Ν. στο Παρίσι, από την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο Μηχανισμός InvestAI, σύμφωνα με την Ε.Ε., «θα ενισχύσει τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, για να εγγυηθεί ένα ασφαλές επενδυτικό τοπίο και να καλλιεργήσει ένα ανταγωνιστικό και καινοτόμο οικοσύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης εντός της Ευρώπης», ενώ ρόλο σε όλο αυτό θα διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Τα πλεονεκτήματα της ΔΕΗ
Η πρόταση της ΔΕΗ στηρίζεται σε δύο βασικά πλεονεκτήματα που διαθέτει, ώστε να επενδύσει σε γιγαντιαίο εργοστάσιο Τ.Ν. Έχει στην ιδιοκτησία της τις αναγκαίες εκτάσεις στη Δυτική Μακεδονία (πρώην λιγνιτικές περιοχές) και τη δυνατότητα (προφανώς και την τεχνογνωσία) να εφοδιάσει αυτές τις υποδομές με την (μπόλικη) ενέργεια που είναι απαραίτητη.
Άλλωστε, η διοίκησή της έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να επενδύσει σε κέντρα δεδομένων σε αυτή την περιοχή, ώστε να συμβάλει στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη.
Πρόσφατα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, μίλησε για τις συζητήσεις που έχει με ενδιαφερόμενους huperscalers (εταιρείες που παρέχουν cloud υπολογιστική ισχύ και αποθήκευση δεδομένων σε τεράστια κλίμακα), προκειμένου να αναπτύξουν από κοινού το φιλόδοξο αυτό σχέδιο.
Μέχρι στιγμής, η ΔΕΗ δεν έχει μιλήσει επίσημα για την κατάθεση ενδιαφέροντος δημιουργίας γιγαντιαίου εργοστασίου Τ.Ν. Εκτιμάται, πάντως, πως η προετοιμασία της για υποδομές αυτού του είδους και τα πλεονεκτήματα που διαθέτει είναι ικανά να την οδηγήσουν σε συνεργασίες και εν τέλει στην κατάθεση μιας ισχυρής πρότασης, ώστε να προχωρήσει στη δημιουργία ενός εκ των πέντε Gigafactories Τ.Ν., στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας InvestAI, για την κάλυψη των αναγκών της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Πρόταση της Ελλάδας για δεύτερο AI Factory - «Φάρος 2»
Η εκδήλωση ενδιαφέροντος της ΔΕΗ για Gigafactories ΤΝ δεν είναι η μοναδική πρόσφατη ελληνική πρωτοβουλία, σχετική με την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Υπό τον συντονισμό του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, με επικεφαλής τον υπουργό Δημήτρη Παπαστεργίου, η κοινοπραξία που υλοποιεί το εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης, υπό την ονομασία «Φάρος» (AI Factory Pharos) στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (ΤΠΠΛ), σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας κατέθεσε (στο τέλος Ιουνίου) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόταση για τη δημιουργία του «Φάρος 2» στη Δυτική Μακεδονία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για συνολική επένδυση της τάξεως των 43 εκατ. ευρώ, ουσιαστικά συνέχεια του AI Factory Pharos και με στόχο η Ελλάδα να καταστεί στρατηγικός τεχνολογικός πυλώνας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς με τις υποδομές αυτές και τη δημιουργία ενός διασυνδεδεμένου και λειτουργικού οικοσυστήματος Τεχνητής Νοημοσύνης η χώρα δύναται να αποτελέσει κέντρο υπολογιστικής ισχύος και καινοτομίας.
Το «Φάρος 2» περιλαμβάνει και την προμήθεια δεύτερου υπερ-υπολογιστή, ενώ περίπου το ήμισυ της χρηματοδότησης του έργου θα προέλθει από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (Πρόγραμμα Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση).
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται, στο μεταξύ, η κατασκευή του AI Factory Pharos, στο Λαύριο, η οποία θα στηριχθεί στον υπερ-υπολογιστή Δαίδαλο. Το διάστημα αυτό, εκτός από την προετοιμασία - κατασκευή του χώρου στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου, αναπτύσσονται τα αναγκαία εργαλεία (λογισμικό) για τις νεοφυείς επιχειρήσεις που θα επωφεληθούν από το «Φάρος» και σχεδιάζεται το επιχειρησιακό μοντέλο λειτουργίας του.
Στο Νομικό Πρόσωπο που θα λειτουργήσει το AI Factory Pharos, το 70% θα ανήκει στο Υπερταμείο και το 30% στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενώ στην κοινοπραξία του έργου συμμετέχουν τα περισσότερα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικοί φορείς: το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας - ΕΔΥΤΕ τεχνολογικός φορέας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, ο Δημόκριτος, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) το Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας στην Κρήτη, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Το AI Factory Pharos αποτελεί μέρος της στρατηγικής της Ελλάδας για την Τ.Ν. που έχει εκπονηθεί από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης, υπό τον πρωθυπουργό, με την αρωγή της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")