Πρώτο ότι παρατηρείται ένας ταχύτατος μετασχηματισμός στο ενεργειακό μείγμα με την διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Οι ΑΠΕ μας υποχρεώνουν, πρακτικά, να αλλάξουμε δραστικά τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε, αναπτύσσουμε και λειτουργούμε τα δίκτυά μας σε σύγκριση με 20 χρόνια πριν.
Και δεύτερο, ότι αλλάζει διαρκώς ο κόσμος από γεωπολιτικής σκοπιάς και γι’ αυτό και είμαστε υποχρεωμένοι να ανταγωνιστούμε με χώρες και ολόκληρες ηπείρους στις οποίες υπάρχουν εντελώς διαφορετικά ρυθμιστικά, τεχνικά και χρηματοδοτικά περιβάλλοντα. Υπό το φως αυτών των εξελίξεων παρατηρούμε να αναπτύσσονται τεράστιοι νέοι διάδρομοι στην Ασία με ταχύτητες που η Ευρώπη ούτε μπορεί να τις φανταστεί.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο επενδυτικό πλάνο του ΑΔΜΗΕ στην Ελλάδα, τα τελευταία οκτώ χρόνια, που περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική μέσα σε μόλις πέντε χρόνια και εν μέσω σοβαρών δυσκολιών εξαιτίας κρίσεων όπως η πανδημία του Covid-19. Πρόκειται όπως είπε για ένα τεχνικό επίτευγμα που δεν έχει προηγούμενο για το οποίο ο ΑΔΜΗΕ αισθάνεται μεγάλη υπερηφάνεια.
«Είναι εντελώς διαφορετικό να διασυνδέεις την Γερμανία με την Ολλανδία και άλλο να διασυνδέεις την Αττική με την Κρήτη», είπε χαρακτηριστικά.
Μίλησε ακόμη και για τη διασύνδεση των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού, καθώς και για τον διπλασιασμό χωρητικότητας του ηλεκτρικού καλωδίου με την Ιταλία, και τις διασυνδέσεις με την Βουλγαρία, την Τουρκία την Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία για τις οποίες τρέχουμε ένα πρόγραμμα αναβάθμισης των υφιστάμενων διασυνδέσεων και των εναέριων γραμμών, μαζί τους.
«Η κατασκευή ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην βαλκανική χερσόνησο δεν είναι εύκολη υπόθεση για πολλούς και διάφορους λόγους, πολιτικούς, οικονομικούς, ρυθμιστικούς. Παρ’ όλα Αυτά συνεχίζουμε τις προσπάθειες, σε συνεργασία με τους Διαχειριστές στις γειτονικές χώρες, προκειμένου να βρούμε τρόπο να βοηθήσουμε να αναπτύξουμε αυτές τις διασυνδέσεις», τόνισε.
Αναφέρθηκε ακόμη στο σχεδιασμό μιας νέας ηλεκτρικής διασύνδεσης που θα συνδέει την Σαουδική Αραβία με την Ελλάδα, καθώς και στην υποστήριξη που παρέχεται στον αγωγό μεταφοράς πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας από την Αίγυπτο (GREGY).
Ωστόσο, όπως είπε, όλες οι διεθνείς διασυνδέσεις απαιτούν χρόνο για να ωριμάσουν, ιδίως αν συνυπολογίσει κανείς ότι προωθούνται εν μέσω συνθηκών έντονης πολιτικής αναταραχής.
Μίλησε ακόμη για τις πρωτοφανείς διακοπές στην ηλεκτροδότηση της Ιβηρικής χερσονήσου για τις οποίες, υπογράμμισε ότι δεν έχουν αποσαφηνιστεί τα ακριβή αίτια, για να τονίσει ότι περιστατικά όπως αυτό αναδεικνύουν την ανάγκη για περισσότερες ηλεκτρικές διασυνδέσεις μεταξύ των χωρών, καθώς και για την περαιτέρω ανάπτυξη λύσεων αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας.
Το αγκάθι του GSI
Ο κ. Μάργαρης μίλησε εκτενώς για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου- Ισραήλ για την οποία είπε ότι αποτελεί τη ναυαρχίδα του ΑΔΜΗΕ και βρίσκεται στην επικαιρότητα, καθώς ο Διαχειριστής έχει ήδη επενδύσει περισσότερα από 250 εκατ. ευρώ.
Σε ερώτηση γιατί ο ΑΔΜΗΕ επέλεξε να εμπλακεί σε ένα έργο υψηλού κινδύνου και αν υπάρχει τρόπος διαφυγής από ένα τέτοιο πρόβλημα, ο αντιπρόεδρος του Ανεξάρτητου Διαχειριστή υποστήριξε ότι έχουν ήδη κατασκευαστεί περισσότερα από 200 χιλιόμετρα υποβρυχίου καλωδίου, και έχει ολοκληρωθεί το 60% των ερευνών βυθού που χρειάζονται για το τμήμα Κρήτη-Κύπρος, που είναι το πρώτο μέρος που υλοποιούμε.
Ο ΑΔΜΗΕ, συνέχισε, είναι πολύ κοντά να υλοποιήσει τους σταθμούς μετατροπής στην Κύπρο, με τον προμηθευτή που επελέγη για το έργο από τους προηγούμενους διαγωνισμούς.
Το πρόβλημα σήμερα είναι, συνέχισε -και αυτό δεν έχει να κάνει με τη γεωπολιτικές διαστάσεις που έχει προσλάβει η όλη υπόθεση, όπως είπε- ότι, δυστυχώς, δεν έχει ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο από τις αρμόδιες ρυθμιστικές ελληνικές και κυπριακές αρχές (ΡΑΕΕΥ και ΡΑΕΚ).
«Όταν λέμε ρυθμιστικό πλαίσιο εννοούμε ότι έχουμε ένα έργο και έχουμε επενδύσει ήδη περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ και δεν παίρνουμε τίποτα. Αυτό μας εμποδίζει να μην μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στα επόμενα στάδια χρηματοδότησης του έργου», είπε.
Όταν δεν έχεις έσοδο από ένα έργο καμία τράπεζα δεν πρόκειται να σε χρηματοδοτήσει, τόνισε.
«Είμαστε πλέον στο σημείο που αν δεν ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο, αν δεν βγουν οι αποφάσεις από την ΡΑΕΕΥ και την ΡΑΕΚ δεν θα είμαστε σε θέση να πληρώσουμε άλλη δόση για την παραγωγή του καλωδίου, με αποτέλεσμα, η εταιρεία που το κατασκευάζει να πρέπει να πάρει απόφαση αν θα συνεχίσει ή αν θα λύσει τη σύμβαση», πρόσθεσε.
Όσον αφορά στη γεωπολιτική συζήτηση και τις έρευνες βυθού που έχει ανοίξει σχετικά με αυτό το έργο, ο κ. Μάργαρης είπε ότι αυτό που γνωρίζει ο ΑΔΜΗΕ είναι ότι αναμένει ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση να βγουν οι άδειες για να συνεχιστούν οι έρευνες βυθού στον «κατάλληλο χρόνο» όπως έχει ανακοινωθεί.
«Δεν έχουμε αυτή τη στιγμή κάποιο τέτοιο πρόβλημα να μας εμποδίζει» τόνισε.
Σε κάθε περίπτωση, είπε, για να έχει νόημα ακόμη και αν εκδοθούν οι άδειες, πρέπει πρώτα να πάρουμε τις αποφάσεις που λείπουν για να έχει έσοδο το έργο, ειδάλλως θα σταματήσουμε να πληρώνουμε και η εταιρεία (Nexans) θα σταματήσει να παράγει το καλώδιο.
«Δεν υλοποιούνται έργα υποδομών αν δεν υπάρχουν έσοδα. Το έργο, τότε είναι που θα βρεθεί στον αέρα και θα έχουμε, δυστυχώς, δυσάρεστες προεκτάσεις οι οποίες μπορεί να γίνουν μετά, αντικείμενο γεωπολιτικής συζήτησης και εκμετάλλευσης. Καλό είναι να μην φτάσουμε εκεί», κατέληξε.
Σημειώνουμε ότι η Λευκωσία εξακολουθεί να επιρρίπτει την ευθύνη για το «πάγωμα» του έργου στην ελληνική πλευρά, αφήνοντας να εννοηθεί, εμμέσως πλην σαφώς, ότι κωλυσιεργεί επειδή φοβάται την αντίδραση της Τουρκίας, εκτός από το ότι δεν αποδέχεται τις προτάσεις της για το λειτουργικό έσοδο κατά την περίοδο της κατασκευής του project.