Οι γονείς τους γκρινιάζουν, λένε ότι δεν μπορούν να συνεννοηθούν εύκολα μαζί τους. Οι εργοδότες τους ισχυρίζονται ότι δεν αντέχουν στα δύσκολα και στην πίεση, είναι μία φυγόπονη γενιά. Και οι ειδικοί της ψυχικής υγείας τους λατρεύουν καθώς γεμίζουν την καρτέλα των ραντεβού. Είναι μία γενιά φορτωμένη με στερεότυπα που, όπως συμβαίνει πάντα, καλλιεργήσαμε εμείς οι μεγαλύτεροι. Αλλωστε το κάνουν όλες οι γενιές προς τις επόμενες.
Εγώ, που ανήκω στη Γενιά Χ (1965-1980) άκουγα από τους μεγαλύτερους για την πείνα της Κατοχής και τον καημό της μετανάστευσης. Και όφειλα να ευχαριστώ τον Θεό, φιλώντας το ψωμί που έβαζα στο στόμα, γιατί, μέχρι χθες, η παρουσία του στο τραπέζι δεν ήταν αυτονόητη. Σήμερα έτσι και πάρω κανέναν πιτσιρικά από κοντά, το πιθανότερο είναι να τον κατηγορήσω για οκνηρία και να ελέγξω την υπερβολική ευαισθησία του. Τους βρίσκω τόσο «μαλακούς» που συχνά με εκνευρίζουν. Δεν φταίνε αυτοί. Είμαι εγώ που συνεχώς σκοντάφτω και πέφτω μέσα στο χάσμα των γενεών. Ναι, η Γενιά Ζ είναι κακομαθημένη. Αλλά αυτό δεν είναι κακό -κάθε άλλο. Είναι σημάδι προόδου.
Πρόκειται για μία ηλικιακή ομάδα που μεγάλωσε περισσότερο «προστατευμένη» από κάθε άλλη γενιά στο παρελθόν. Είναι παιδιά με τους πιο μορφωμένους γονείς που γνώρισε η ανθρωπότητα.
Και, λόγω της δημογραφικής κρίσης, πολλά από αυτά είναι μοναχοπαίδια με τη μαμά να τρομάζει ακόμα και με τη γρατζουνιά στο πόδι. Ναι, σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, μεγάλωσαν στα πούπουλα. Αυτό που στο παρελθόν ήταν πολυτέλεια, σήμερα θεωρείται αυτονόητο. Εμαθαν να έχουν άμεση και θετική απάντηση για όσα ζητούσαν. Κατά τη συγκρότηση της προσωπικότητας τους καλλιεργήθηκαν ευαισθησίες που δεν γνωρίσαμε οι μεγαλύτεροι. Γνώρισαν την πολιτική ορθότητα στο σχολείο, ανέπτυξαν αξιακό κώδικα που αποδέχεται το διαφορετικό και συχνά δε, το επιδιώκει. Ομως πάνω από όλα, έχουμε μπροστά μας την πρώτη ψηφιακή γενιά. Στην εφηβεία τους είχαν smartphone. Εκτέθηκαν στην κοινωνική δικτύωση και στην πίεση του ναρκισσιστικού πολιτισμού που απαιτεί να είσαι όμορφος και ευτυχισμένος ή, έστω, να δείχνεις έτσι. Ναι, πέρασαν μέσα από λούκια όπως η πανδημία ή, στην Ελλάδα, η οικονομική κρίση. Και βγήκαν σε έναν κόσμο που αλλάζει σε κινηματογραφικό χρόνο, απαιτώντας αντίστοιχη προσαρμοστικότητα από όσους θα ζήσουν σε αυτόν. Πολλά από όσα έμαθαν στο σχολείο είναι πλέον άχρηστα, εντελώς άκαιρα.
Οι μελέτες δείχνουν ότι στη ζωή τους θα αλλάξουν μέχρι και πέντε επαγγέλματα. Δεν έχουν ιδέα για τον κόσμο που τους περιμένει και αισθάνονται ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα ώστε να τον φέρουν στα δικά τους μέτρα. Ζούνε σε καιρούς με θυελλώδεις ανέμους που αλλάζουν συνεχώς κατεύθυνση. Και επειδή μεγάλωσαν σε ένα πολύ ασφαλές περιβάλλον, νιώθουν άνετα όταν το απαξιώνουν, αμφισβητώντας ακόμα και τους δημοκρατικούς θεσμούς. Εχουν, λέει, χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης προς τους βασικούς συστημικούς μηχανισμούς, όπως η πολιτική και η Δικαιοσύνη. Διόλου παράλογο. Είναι σημάδι προόδου. Οταν μεγαλώνεις χωρίς να σου έχει λείψει τίποτα, είναι απολύτως λογικό να απαιτείς τα πάντα.
Είναι πιο μοναχική γενιά από τις προηγούμενες, με αυξημένα ποσοστά κοινωνικού άγχους και αποξένωσης. Αν και επικοινωνούν διαρκώς online, δυσκολεύονται στις διαπροσωπικές σχέσεις. Και τροφοδοτούν με συνέπεια τους ψυχοθεραπευτές καθώς δεν τους βαραίνουν τα ταμπού των προηγούμενων γενιών.
Να σας πω την αλήθεια, είναι μια νιότη που δεν ζηλεύω. Δυσκολεύονται να ονειρευτούν το μέλλον γιατί βιώνουν, συναρπαστικές, σκληρές και δύσκολες εμπειρίες στο παρόν τους. Το μυαλό τους πλημμυρίζει από τόσες πληροφορίες, ώστε καμιά φορά νομίζεις ότι πνίγει τη φαντασία τους και μετατρέπει τον ρομαντισμό σε οργή και καταγγελία. Οι προηγούμενες γενιές ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο. Αυτή η γενιά συχνά μας λέει ότι τον απορρίπτει στο σύνολο του. Ισως το ερώτημα δεν είναι αν αντέχουν εκείνοι τον κόσμο, αλλά αν εμείς αντέχουμε να τους αφήσουμε να τον φτιάξουν αλλιώς. Ναι, περνάνε δύσκολα τα χρυσά μου. Και ούτε θέλω να φαντάζομαι πώς θα περάσουν όταν έρθει η σειρά τους να γίνουν γονείς.
(από την εφημερίδα "Τα Νέα")