Η πρωτοβουλία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2024 με στόχο τη μελέτη της συμβολής των μελισσών στην ανασυγκρότηση της βιοποικιλότητας στις πυρόπληκτες περιοχές του βουνού. Στην πρώτη φάση του, το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Bee for Planet και το Εργαστήριο Σηροτροφίας & Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής. Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου ερευνητικού κύκλου, το πρόγραμμα περνά στη δεύτερη φάση υλοποίησης - με ενισχυμένες επιστημονικές και συμμετοχικές δράσεις - και στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της φυσικής αναγέννησης του βουνού και την επιστημονική τεκμηρίωση της συμβολής των επικονιαστών στην οικολογική ισορροπία.
1,5 εκατομμύριο μέλισσες, μετρήσιμη επίδραση στη βιοποικιλότητα
Κατά την πρώτη φάση του προγράμματος (Απρίλιος 2024 - Μάρτιος 2025), εγκαταστάθηκαν 75 μελίσσια σε πυρόπληκτες περιοχές της Πάρνηθας (Φυλή, Θρακομακεδόνες, Βαρυμπόμπη), απελευθερώνοντας περισσότερες από 1.500.000 μέλισσες με στόχο την ενίσχυση της επικονίασης και τη στήριξη της φυσικής αναγέννησης του βουνού.
Η επιστημονική παρακολούθηση του προγράμματος από το Εργαστήριο Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών τεκμηριώνει σημαντική αύξηση της ποικιλότητας των εντόμων, βασικό δείκτη οικολογικής ισορροπίας. Συγκεκριμένα, ο δείκτης ποικιλότητας Simpson - ένα διεθνώς αναγνωρισμένο εργαλείο μέτρησης της ποικιλότητας ενός οικοσυστήματος – ενισχύθηκε στις περιοχές με μελίσσια, από 0,797 την άνοιξη του 2024 σε 0,939[1] την άνοιξη του 2025. Την ίδια περίοδο, στις περιοχές χωρίς μελίσσια, καταγράφηκε μείωση του δείκτη (από 0,931 σε 0,708), επιβεβαιώνοντας την καθοριστική συμβολή των μελισσών στην αποκατάσταση της βιοποικιλότητας.
Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκαν διαφορές και στη βλάστηση: στις περιοχές με μελίσσια αναπτύχθηκαν πλουσιότερα είδη χλωρίδας, όπως σάλβιες, άγριες ανεμώνες και τεύκριο, σε αντίθεση με τις περιοχές χωρίς μελίσσια, όπου επικράτησαν είδη όπως σινάπι και αγρωστώδη.
«The Parnitha BEEyond Project»: Η 2η φάση του προγράμματος - Ενίσχυση και διεύρυνση της δράσης
Tα θετικά μηνύματα από τα επιστημονικά ευρήματα του προγράμματος, ανοίγουν τον δρόμο για τη συνέχιση και διεύρυνση της ερευνητικής και περιβαλλοντικής του δράσης. Η δεύτερη φάση του τολμά να πάει... bee-yond, δίνοντας νέο βάθος και δυναμική στο όραμά του. Σε αυτό το πλαίσιο, στόχος της δεύτερης φάσης του «The Parnitha BEEyond Project» είναι η περαιτέρω τεκμηρίωση της συμβολής των επικονιαστών στην αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και η ενίσχυση της φυσικής ανάκαμψης του βουνού.
Υπό την επιστημονική εποπτεία του Εργαστηρίου Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το πρόγραμμα θα ενισχυθεί με εκτεταμένη παρακολούθηση εντόμων και φυτών, αξιοποιώντας σύγχρονες μεθόδους non-destructive sampling – τεχνικές που επιτρέπουν τη συλλογή στοιχείων χωρίς διατάραξη του οικοσυστήματος.
Στην εξέλιξη του προγράμματος συμμετέχουν οι μελισσοκομικοί σύλλογοι της Αττικής, που παραχωρούν εθελοντικά τα μελίσσια τους για τις ανάγκες της δράσης. Η συμμετοχή αυτή επιβεβαιώνει πως η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να είναι μια συλλογική υπόθεση. Το πρόγραμμα παραμένει υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής, η οποία στηρίζει έμπρακτα δράσεις με μακροπρόθεσμο θετικό αντίκτυπο στα οικοσυστήματα και τη βιωσιμότητα της Αττικής.
Ένα μοντέλο συνεργασίας με μετρήσιμα αποτελέσματα
Το «The Parnitha BEEyond Project» αποτελεί ένα πρότυπο σύμπραξης μεταξύ επιστήμης, ιδιωτικής πρωτοβουλίας και τοπικής κοινωνίας, αποδεικνύοντας στην πράξη πώς η οργανωμένη δράση μπορεί να συμβάλει στην αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων και τη θωράκιση της βιοποικιλότητας.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη στρατηγική αειφορίας του Ομίλου Sani/Ikos, που περιλαμβάνει στοχευμένες περιβαλλοντικές δράσεις για την προστασία των μεσογειακών οικοσυστημάτων – όπως οι υγρότοποι και το δάσος της Σάνης, οι πληθυσμοί δελφινιών του Θερμαϊκού, και οι αποικίες επικονιαστών. Για την TÜV AUSTRIA στην Ελλάδα, αποτελεί βασικό άξονα της στρατηγικής της για μια βιώσιμη, πράσινη ανάπτυξη με θετικό αποτύπωμα για την κοινωνία και το περιβάλλον.
[1] Όσο ο δείκτης ποικιλότητας Simpson πλησιάζει το 1, τόσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία ειδών.