Οι απώτερες αλλά όχι καθοριστικές αιτίες της ρήξης εμπιστοσύνης ειδικά με τα πολιτικά κόμματα ανάγονται αρχικά στη μακρά περίοδο του εμφυλίου από το 1944. Τότε το κυρίαρχο δεξιό μπλοκ εξουσίας αυτοϋποβιβαζόταν σε κύρος και αξιοπιστία (φτάνοντας σε βαθμό εξευτελιστικής υποτέλειας) έχοντας παραχωρήσει την ουσιαστική εξουσία αρχικά στην βρετανική κυβέρνηση και ακολούθως στην αμερικανική.
Η Αριστερά, παρά την κοινωνική της δημιουργικότητα, πλαγιόβλεπε μέσω του ΚΚΕ προς τη Σοβιετική Ένωση. Αυτοί οι εξωτερικοί επικαθορισμοί, που υπήρξαν ευθέως ιμπεριαλιστικοί στην περίπτωση της αμερικανικής επικυριαρχίας και κυρίως ιδεολογικοί στην περίπτωση της Αριστεράς εξωθούσαν αρκετά από τα σοβαρά προβλήματα τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας στο περιθώριο της πολιτικής. Απέκλειαν δηλαδή εφικτές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα ανύψωναν την ελληνική κοινωνία συνολικά, διότι η πραγματοποίησή τους απαιτούσε ανατροπή του πλέγματος εξουσίας της Δεξιάς.
Προκειμένου να προστατευτούν από ένα παρόμοιο ενδεχόμενο οι Αμερικανοί και το μπλοκ της Δεξιάς από κοινού κατέφυγαν στο στρατιωτικό πραξικόπημα του 1967. Τότε, για δεύτερη φορά μετά τον Εμφύλιο, η όποια κοινωνική συναίνεση, έστω και περιορισμένη, καταλύθηκε μέσω των όπλων του στρατού.
(η συνέχεια στο slpress.gr)
*Ο Πέτρος Θ. Πιζάνιας είναι ομότιμος καθηγητής ιστορίας, στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου